بسیار از زبان پدربزرگ و مادربزرگهای خود شنیده ایم که می گویند در زمان قدیم (لااقل 15سال گذشته) خبری از این همه بیماری و سرطان های مختلف نبود و کمتر خانواده هایی مدام به بیمارستان و مراکز درمانی مراجعه می کردند اما امروزه با رشد تکنولوژی، ظهور انواع تنقلات و مواد غذایی، افزایش شهرنشینی، رشد ماشین ها در سطح شهر و افزایش چندبرابری آلودگی هوا قضیه تا حد زیادی فرق کرده، تا جایی که با وجود این همه بیمارستان و کادر درمانی اما همچنان آنها شاهد روزهای خلوت نیستند و روز به روز حتی بیماریها به سنین پایین تر هم نفوذ پیدا می کند.
درحقیقت پیشرفت زندگی های امروزی و ظهور انواع خوراکی های رنگارنگ دردسرهای زیادی را به همراه آورده که با کمی غفلت، پیر و جوان را درگیر عوارض و مضرات خود می کند.
یکی از بیماری های نوظهور سرطان است که هرچند در گذشته به غول بیماریها شناخته می شد اما امروز با همت متخصصان دیگر به مانند قبل مساوی مرگ نیست و با شیوه های درمانی مختلف، روند رشد را کند یا حتی آن را بهبود می بخشند.
اما این موضوع به همین جا ختم نشده و بازار انواع سرطان این روزها حسابی داغ شده، به گونه ای که هر از چند گاهی یک نوع جدید از آنها خودنمایی می کند مثل سارکوما یا سرطان استخوان که از آن تحت سرطانی ناشناخته یاد می شود چون پزشکان معتقدند دلیل ابتلا به آن مشخص نیست.
سرطان بافت استخوانی هم رسید
محمد اکبری متخصص ارتوپدی گفت: سارکوما یک سرطان بدخیم بافت استخوانی است که تشخیص آن معمولا با اسکن استخوانی یا اسکن کل بدن صورت می گیرد.
سارکوم یا چنگار گوشتی به هر یک از گروه تومورهای بدخیم که سلولهای بافت همبندی ( و هرنوع بافت با قابلیت جایگزینی به‌جای دیگر بافت‌ها) را هدف قرار دهد گفته می‌شود. این تومورها اگر به‌هنگام و زمان ابتدایی تشخیص داده شوند در حالت خوش‌خیم باقی می‌مانند اما به علت متاستازی سریع از راه مجاری خونی در زیرگروه بدخیم قرار دارند.
سه علامت ویژه که باید جدی گرفته شوند
علیرضا رجایی فوق تخصص روماتولوژیست بیان کرد: این نوع سرطان علائم خاصی از خود بروز نمی دهد و فرد بیمار تنها با درد، تورم و احساس حضور توده در قسمتی از بدن به پزشک مراجعه می کند و با بررسی های مختلف متخصص تشخیص سرطان یا بیماری دیگری را می دهد. درواقع وقتی فرد با این سه علامت ویژه به ما مراجعه می کند بعد از تشخیص سرطان، وی را به آنکولوژیست جهت تکمیل درمان ارجاع می دهیم.
وی ادامه داد: البته ناگفته نماند که فرد با این علائم (بسته به اینکه در کدام قسمت بدن علائم را دیده باشد) برای شناسایی بیماری خود می تواند به پزشکی مثل جراح عمومی، جراح و متخصص مغز و اعصاب، متخصص ارتوپدی یا آنکولوژیست مراجعه کند.
بیماریی نادر و در عین حال دردسرساز
مرضیه لشکری، استادیار رادیوتراپی آنکولوژی دانشگاه علوم پزشکی تهران تومورهای استخوانی را اکثر خوش خیم دانست و بیان کرد: با این وجود میزان شیوع آن ها به طور دقیق مشخص نیست چرا که اغلب آن ها بدون علامت بوده و به صورت اتفاقی کشف می شوند. درواقع تومورهای بدخیم استخوان بعنوان یک بیماری نادر کمتر از 0.2 درصد از همه سرطان‌ها را شامل می شود.
وی درباره ریسک فاکتورهای تومورهای استخوانی، گفت: ریسک فاکتورهای تومورهای بدخیم استخوانی به طور کلی شامل سابقه رادیوتراپی، مصرف برخی از دارو های کموتراپی، عوامل ژنتیکی و اختلالات کروموزومی، برخی ضایعات خوش خیم استخوانی مانند پاژه و غیره است.
اکبری نیز عنوان کرد: دراین نوع سرطان معمولا استخوانهای بلند بیشتر از استخوانهای کوتاه و گرد درگیر خواهند شد.
تومورهای استخوانی پیر و جوان نمی شناسند
استادیار رادیوتراپی آنکولوژی دانشگاه علوم پزشکی تهران یادآور شد: استئوسارکوم ( بیشتر در استخوان های بلند دیده می شود و محل شایع بروز آن استخوان های بالا و پایین زانو و بالای بازو است)، کندروسارکوم (این تومور معمولاً رشد آرامی داشته و بیشتر در استخوان های لگن، شانه و ران و بازو دیده می شود) و یوئینگ سارکوما (این تومور در هر استخوانی می‌تواند بروز کند ولی بیشتر در لگن، ران و ساق است) شایعترین تومورهای بدخیم استخوان را تشکیل می دهند.
وی افزود: استئوسارکوم و یوئینگ سارکوما بیشتر در بالغین جوان و کودکان و کندروسارکوما بیشتر در افراد میانسال دیده می شود.
برای مبارزه پیش دستی کنید
اکبری با اشاره به جراحی بعنوان تنها راه درمان سارکوما عنوان کرد: با تشخیص این بیماری قبل از متاستاز یا انتشار به قسمتهای مختلف بدن، قطعه ای از استخوان درگیر این سرطان را خارج می کنند اما اگر متاستار داده باشد دیگر درمان تنها با خارج کردن توده کامل نشده و باید مراحل درمانی شیمی درمانی و رادیوتراپی طی شود.
وی با بیان اینکه تشخیص این سرطان برعهده متخصصان ارتوپدی است، اظهار داشت: برای مراحل درمانی، بیمار باید به متخصصان مختلفی مراجعه کند بعنوان مثال برای شیمی درمانی متخصص سرطان یا آنکولوژیست و برای رادیوتراپی به رادیولوژیست نیاز است.
وقتی طیف عظیمی از پزشکان دست به دست می شوند
به گفته رجایی، بعد از بررسی های اولیه و طی کردن مراحل سونوگرافی، ام آر آی و عکسبرداری های ساده می توان حضور توده را تشخیص داد که پس از نمونه برداری و ارسال آن به پاتولوژی نوع آن مشخص می شود. هرچند که حضور توده و بروز سرطان ممکن است لزوما سرطان استخوان نباشد اما بدون شک رسیدگی و درمان آن لازم و دارای اولویت است.
این فوق تخصص روماتولوژیست با بیان اینکه برای درمان و بهبود این بیماری، باید طیف عظیمی از پزشکان و متخصصان دست به کار شوند، عنوان کرد: برای سرطان استخوان؛ اشعه درمانی از سوی رادیوتراپیست ها، برداشتن توده از سوی جراحان ( که البته در این مورد هم بسته به اینکه توده در کدام قسمت بدن باشد باید جراح خاص آن حوزه اقدام کند) و شیمی درمانی توسط متخصصان سرطان در صورت لزوم انجام می شود.
پشت گوش انداختن همانا و ازپا افتادن همانا
رجایی گفت: بروز این سرطان در افراد با سابقه سرطان های دیگر یا بیماری پاژه استخوان باید با دقت بیشتری پیگیری و درمان شود.
وی درخصوص بیماری پاژه استخوان یادآور شد: یک بیماری استخوانی با پیشرفت تدریجی و مشخصه تخریب استخوانی و بازسازی استخوانی بیش از حد طبیعی که البته استخوان بازسازی شده شکننده وضعیف است. پاژه یک بیماری سرطانی نیست و این معمولا استخوانهای جمجمه، ستون فقرات، ساق پا، و لگن را مبتلا می‌سازد.
بیماری پاژه استخوان به اعتقاد برخی از پزشکان هم اکنون در دسته بیماری های درمان‌ناپذیر محسوب می شود اما علایم آن قابل تسکین یا کنترل است. این بیماری طول عمر را کاهش می‌دهد ولی اکثر بیماران حداقل 10 تا 15 سال پس از بروز آن زنده می‌مانند.
بنابراین بهتر است، به جای آن که دردهای کوچک و بزرگ خود را ساده پنداشته و پشت گوش اندازیم به آنها توجه کرده و با مشاهده هرگونه درد یا علامت غیرمعمولی سریعا به پزشک مراجعه کنیم. گاه ممکن است همین دیر به فکر افتادن، اقدامات و تشخیص های دیرهنگام به بهانه های مختلف، دردسرهایی را برای فرد و اطرافیانش به بار آورد که ادامه زندگی را سخت و سخت تر کند.
منبع: باشگاه خبرنگاران
