حوادث جاده ای در ایران آمار بالایی دارد و بیشتر این حوادث در نیمه دوم خواب شبانه (ساعت 4 تا 6) رخ می دهد که رانندگان خواب آلوده هستند؛ این درحالی است که به گفته متخصصان علوم اعصاب شناختی و روانپزشکان افراد باید بین 6 تا 8 ساعت خواب شبانه داشته باشند.
این درحالی است که با داشتن یک خواب کامل شبانه می توان از بروز بسیاری از این حوادث که عامل اصلی آن خواب آلودگی و اختلالات خواب رانندگان است، پیشگیری و به دنبال آن از صرف بسیاری از هزینه ها جلوگیری کرد.
دکتر محمد قدیری روانپزشک در این خصوص گفت: با توجه به اینکه کشور ما بسیار حادثه خیز در سوانح رانندگی است، علل و عوامل بروز این حوادث بررسی شده و نتیجه این بررسی ها نشان می دهد که یکی از این عوامل بسیار مهم، بحث خواب آلودگی های روزانه رانندگان است.
وی افزود: اختلالات خواب یکی از عوامل مهم ایجاد حوادث در تمام دنیا است مثلا در حادثه چرنوبیل و انفجار اخیر در کارخانه مواد شیمیایی در هند عامل اصلی خواب آلودگی برخی عوامل مطرح شده است.
قدیری اظهار کرد: تحقیقات نشان می دهند که مدت طول خواب طی قرن اخیر حدود یک ساعت کاهش یافته است. از زمان صنعتی شدن جوامع، افراد کمتر می خوابند و مدت زمان خواب انسان ها نیز کمتر شده است.
وی ادامه داد: در گذشته یک تا دو ساعت بعد از تاریک شدن هوا افراد به خواب می رفتند و با روشن شدن هوا از خواب بیدار می شدند اما این نگرش در عصر حاضر تغییر یافته است.
قدیری اظهار کرد: بیشترین سوانح در نیمه دوم خواب یعنی در ساعات بین 4 تا 7 رخ می دهد و این مساله به این دلیل است که فرد خواب کامل نداشته و ساعاتی را که باید به خوابیدن اختصاص می داده، بیدار بوده است.
وی با تاکید بر اینکه باید در این زمینه آموزش های لازم ارائه شود، افزود: باید آموزش داده شود که افراد برای حفظ سلامتی و هوشیاری خود به چند ساعت خواب نیاز دارند و چه ساعاتی را در طول شبانه روز باید بخوابند.
قدیری با بیان اینکه همه افراد به ویژه کودکان باید حدود 8 تا 9 ساعت خواب شبانه داشته باشند، ادامه داد: لازم است به رانندگان آموزش داده شود که خواب کافی داشته باشند و نیروی انتظامی نیز باید در ساعات 4 تا 7 که اوج بروز حوادث جاده ای است، مداخله و دقت بیشتری داشته باشند.
وی به خواب میان روز اشاره کرد و گفت: اگر افراد بتوانند بین ساعت 14 تا 16 نیم تا یک ساعت بخوابند، بازتوانی خوبی از لحاظ شناختی پیدا می کنند و هوشیاری بیشتری در ساعات باقی مانده روز خواهند داشت.
قدیری اظهار کرد: اختلالات خواب شبانه یکی از دلایل افت تحصیلی دانش آموزان نیز به شمار می رود؛ این مساله باعث می شود دانش آموزان به دلیل کم خوابی، صبح ها با خواب آلودگی سرکلاس درس حاضر شوند و همین موضوع بر رشد تحصیلی آنها تاثیر می گذارد.
وی توصیه کرد که افراد ساعات خواب خود را تغییر ندهند و الگوی ثابتی برای خواب داشته باشند؛ به عنوان مثال بین ساعات 22 تا 24 بخوابند و حدود 6 تا 8 ساعت خواب شبانه داشته باشند تا بتوانند از بازتوانی و هوشیاری خوبی در طول روز برخوردار باشند.
قدیری گفت: در واقع هر فرد باید یک برنامه بر اساس ساعات روز، برای خواب و امور زندگی خود داشته باشد زیرا با رعایت این برنامه، مغز به این الگو عادت می کند و خود به خود در ساعت مشخصی به خواب رفته و بیدار می شود.
