تغذیه یکی از مهم ترین و اصلی ترین نیاز هر فرد است. این نیاز از کودکی تا پایان عمر برای هر فرد در اولویت قرار دارد. دختران باید توجه ویژه ای به تغذیه ی خود داشته باشند اگر شما نیز کودکی دختر دارید بهتر است از همین امروز به این نکات در مورد تغذیه او توجه کنید.
معمولا وقتی صحبت از ناباروری یا کاهش قدرت باروری می شود، کمتر کسی است که به نقش تغذیه صحیح در این زمینه توجه کرده و با انتخاب مواد غذایی مناسب از بروز چنین مشکلاتی پیشگیری کند. در حالی که متخصصان و کارشناسان تغذیه بر این باورند که تغذیه هم نقش مهمی در کاهش میزان بروز چنین مشکلاتی ایفا می کند.
این روزها بیماری هایی مانند سندرم تخمدان پلی کیستیک (تنبلی تخمدان) یا اندومتریوز (ضخیم شدن غشای داخلی رحم) خانم ها و دختران زیادی را درگیر کرده است؛ بیماری هایی که قطعا تغذیه نادرست می تواند در بروزشان موثر باشد، اما نباید به اشتباه تصور کنیم پیروی از یک رژیم غذایی مناسب فقط مخصوص دوران جوانی، بارداری و شیردهی است؛ زیرا از همان روزهای کودکی والدین باید به فکر تغذیه صحیح دخترانشان باشند.
دکتر لادن گیاهی، متخصص تغذیه مرکز درمان ناباروری ابن سینا و عضو هیات علمی پژوهشگاه ابن سینا در گفت وگو با «جام جم» توضیح می دهد: در کل اختلالات هورمونی و مشکلاتی که در تخمک گذاری ایجاد می شود و همچنین بیماری هایی مانند سندرم تخمدان پلی کیستیک یا اندومتریوز همگی مشکلاتی مرتبط با ناباروری به حساب می آید. همچنین باید به این نکته توجه داشته باشیم که این مشکلات به طور قطع بیماری هایی چندعلتی است که یکی از علت های آن به موضوع تغذیه افراد مربوط می شود.
از دوران کودکی به فکر باشید
وقتی حرف از ناباروری و پیشگیری از بروز چنین مشکلاتی می شود، همه تصور می کنند فقط در دوران جوانی و هنگام ازدواج باید به فکر این مساله بود. در حالی که تغذیه صحیح از دوران کودکی برای حل این مشکل موثر است و نباید در آن دوران از این موضوع مهم غافل شد.
دکتر گیاهی در این زمینه توضیح می دهد: عادت های غذایی در بلند مدت و از دوران کودکی، نوجوانی و جوانی یک خانم می تواند با بروز چنین مشکلات و اختلالاتی مرتبط باشد و در این زمینه تاثیر بگذارد.
این متخصص تغذیه برای حل این مشکلات به خانم ها چنین توصیه می کند: تمام خانم ها باید در دوره نوجوانی، جوانی، بارداری، شیردهی و یائسگی به تغذیه خود اهمیت دهند و بدانند سلامتشان در گرو داشتن یک برنامه غذایی مناسب و تغذیه سالم است.
یک نسخه کلی برای تغذیه صحیح نداریم!
اهمیت تغذیه صحیح بر کسی پوشیده نیست و این روزها همه می دانند پیروی از یک رژیم غذایی مناسب و متعادل در پیشگیری از بروز بیماری های مختلف و درمان آنها چه نقشی دارد، اما شاید مشکل اصلی، نبود شناخت رژیم غذایی صحیح باشد، به این معنا که بسیاری از افراد نمی دانند مصرف چه غذاهایی به نفعشان است و چه گروه های غذایی برایشان مضر و دردسرساز خواهد بود.
دکتر گیاهی در این زمینه توضیح می دهد: معمولا هر وقت صحبت از تغذیه صحیح و سالم می شود، همه افراد به تناسب اندام و کنترل وزن فکر می کنند. البته این موضوع هم بسیار مهم و قابل توجه است، ولی به طور حتم همه نکات تغذیه ای در کنترل وزن خلاصه نمی شود.
وی با اشاره به این که شیوه تغذیه باید متناسب با نیاز فرد انتخاب شود، می گوید: لازم است همه افراد نسبت به شرایط بدن خود شناخت و آگاهی لازم را داشته باشند و متناسب با نیازهای فیزیولوژیک و متابولیک بدن، عادات غذایی شان را تنظیم کنند.
این متخصص تغذیه ضمن بیان این که بعضی از نکات تغذیه ای به صورت کلی برای همه خانم ها توصیه می شود، خاطرنشان می کند: به عنوان نمونه توصیه می شود همه خانم ها از میوه ها و سبزیجات به مقدار کافی استفاده کنند و مصرف قندهای ساده را کاهش دهند. همچنین لازم است از مصرف چربی های اشباع و روغن های جامد نیز خودداری کنند.
چنین مواردی به صورت کلی به همه افراد توصیه می شود، ولی زمانی که موضوع کنترل مشکلات هورمونی و متابولیکی به صورت جزئی تر مطرح می شود، حتما لازم است با در نظر گرفتن نیازهای هر فرد به صورت جداگانه برنامه غذایی وی مشخص شود.
دکتر گیاهی با اشاره به این موضوع، می افزاید: برای این کار حتما لازم است با یک مشاور یا متخصص تغذیه مشورت کنید تا براساس نیازهای شما برنامه غذایی مورد نظر تعیین شود و نباید انتظار داشته باشید رژیم افراد مختلف برای شما هم موثر باشد. به عنوان نمونه فردی که دچار سندرم تخمدان پلی کیستیک است، برای کاهش وزن با مقاومت روبه رو خواهد شد و در نتیجه اگر بدون شناخت این مساله از رژیم های غذایی مختلف پیروی کند، مشکلش به هیچ وجه حل نمی شود.
به گفته این متخصص تغذیه، خانم ها باید نیازهای غذایی شان را براساس شرایط فیزیولوژیک و متابولیک خود تنظیم کنند و بدانند نسخه ای کلی برای همه افراد وجود ندارد.
نقش تغذیه در بیماری های زنانه
همان طور که گفته شد نمی توان به همه خانم ها یک برنامه غذایی مشترک داد و هر کس باید با توجه به نیازها و شرایط جسمی خودش نسبت به انتخاب مواد غذایی مناسب اقدام کند، اما با توجه به این که این روزها میزان شیوع بیماری هایی مانند سندرم تخمدان پلی کیستیک و اندومتریوز بسیار افزایش یافته است، به نظر می رسد خانم ها هم باید نسبت به تغذیه صحیح در مورد این مسائل اطلاعات کافی داشته باشند.
دکتر گیاهی با اشاره به این که هیچ یک از این بیماری ها طی یک شب و یک روز به وجود نمی آید، توضیح می دهد: مسائل و مشکلات ناشی از تغذیه نادرست هیچ وقت به صورت حاد بروز نمی کند. بنابراین اگر در دوره ای از زندگی، بدن خود را با عادات نادرست غذایی تطبیق دهیم در آینده باید منتظر ایجاد بیماری مزمنی هم باشیم.
این متخصص تغذیه یادآور می شود: در حال حاضر میزان بروز این بیماری ها افزایش یافته است که این موضوع قطعا بی ارتباط با نوع مصرف مواد غذایی نیز نخواهد بود.
وی می افزاید: بدن فردی که دچار سندرم تخمدان پلی کیستیک است به نوعی نسبت به انسولین مقاومت دارد و این افراد با اختلال چربی های خون نیز روبه رو هستند. بنابراین اغلب با عوارضی مانند چاقی و پرمویی هم درگیرند و مشکل شان قطعا با هر نوع رژیمی برطرف نمی شود.
به گفته این متخصص تغذیه، اولین گام برای این بیماری کنترل وزن است، اما با رژیمی که نوسانات قند خون را طی روز به حداقل برساند. بنابراین مقدار و ترکیب مواد غذایی باید به گونه ای انتخاب شود که قند خون زیاد افزایش و کاهش نداشته باشد. در نتیجه گرسنگی های طولانی مدت و حذف وعده های غذایی بدترین و اشتباه ترین کاری است که یک فرد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک می تواند انجام دهد.
دکتر گیاهی در مورد وضع تغذیه در بیماری اندومتریوز می گوید: با توجه به این که اندومتریوز یک بیماری التهابی است، مصرف مواد غذایی ای که وضع التهابی را در بدن فرد کاهش دهد، بسیار مهم خواهد بود.
این متخصص تغذیه ضمن بیان این مطلب که سندرم تخمدان پلی کیستیک درمان قطعی ندارد، می گوید: تمام درمان هایی که برای این بیماری مطرح می شود فقط برای کنترل و جلوگیری از پیشرفت بیماری است و چون زمینه ای مشترک با بیماری دیابت دارد، برای این افراد کنترل وزن، نوسانات قند خون و نوع و ترکیب چربی های دریافتی بسیار مهم است. بنابراین این بیماران حتما باید از یک رژیم غذایی صحیح که متخصص یا کارشناس تغذیه آن را تجویز کرده، پیروی کنند.
وی درباره اندومتریوز توضیح می دهد: براساس مطالعاتی که در این زمینه انجام شده، مشخص می شود مصرف اسیدهای چرب ترانس و غذاهای گوشتی و بسیار پرچرب بشدت خطر بروز بیماری را افزایش می دهد. اما مصرف اسیدهای چرب امگا ۳، فیبرها و سبزیجات با کاهش خطر بروز اندومتریوز در ارتباط است.
به گفته دکتر گیاهی، تغذیه در تمام بیماری هایی که به زنان مرتبط است، نقش پیشگیری کننده دارد و زمانی که فرد به این بیماری ها مبتلا شود نیز به کمک تغذیه صحیح می توان بیماری را کنترل کرد و علائم و درد ناشی از آن را تخفیف داد.
