احتمالا شما هم وقتی برای اولین‌بار فردی را دیده‌اید که دندان‌هایش سیم‌کشی شده است، قدری متعجب شده‌اید، گرچه با گذشت سال‌ها دیگر سیم‌کشی دندان یا همان ارتودنسی علمی میان مردم آشنا و شناخته شده است.
اما اگر دندان‌های شما هم مرتب نیستند و شما را با مشکلات زیادی روبه‌رو کرده‌اند میتوانید از یک دندانپزشک متخصص کمک بگیرید. یکی از رشته‌های تخصصی دندانپزشکی ارتودنسی است که هدف آن مرتب و ردیف کردن دندان‌ها و نیز هماهنگ نمودن فک‌های ناهماهنگ است.
دکتر عبدالرضا جلیلیان، فلوشیپ تخصصی جراحی ارتودنسی و ناهنجاری‌های فک و صورت در این باره بیشتر توضیح می‌دهد.
ارتودنسی با جراحی یعنی چی؟
گروهی از درمان‌ها برای تصحیح دندان‌ها به کار می‌روند و گروه دیگر برای رفع ناهنجاری‌های فکی. متخصصان ارتودنسی برای درمان هر یک از این ناهنجاری‌ها از دستگاه مخصوصی استفاده می‌کنند. اگر بموقع به پزشک مراجعه کنید و همکاری لازم را با او داشته باشید می‌توان مشکلات او را براحتی به کمک ارتودنسی برطرف کرد؛ اما اگر بیمار بموقع به پزشک مراجعه نکند یا همکاری خوبی با او نداشته باشد یا در صورتی که شدت ناهنجاری بسیار شدید باشد بیمار نیاز به ارتودنسی همراه با جراحی خواهد داشت.
دندان‌های ما در حالت طبیعی طوری در فک بالا و پایین قرار گرفته‌اند که جویدن غذا را برایمان آسان می‌کنند؛ ولی گاهی اوقات این دندان‌های ردیف از حالت طبیعی خود خارج شده و به صورت نامنظم کنار هم قرار می‌گیرند. در نتیجه مشکلاتی را برای ما ایجاد خواهند کرد. البته جای نگرانی نیست؛ زیرا درمان‌های متنوع ارتودنسی امروزه به کمک ما می‌آیند و می‌توانند مشکلات دندانی و در صورت لزوم مشکلات فکی و اسکلتی زیادی را برطرف کنند. متخصصان ارتودنسی می‌توانند دندان‌های زیبایی را برای شما طراحی کنند و به لبخندتان زیبایی ببخشند.
چه سنی برای شروع ارتودنسی مناسب است؟
ارتودنسی زمانی که ساختمان‌های صورت در حال رشد هستند، راحت‌تر و ساده‌تر انجام می‌شود و در زمان کوتاه‌تری نتیجه خواهد داد. اگر این زمان سپری شود اصلاح روابط بین‌دندان‌ها، فک و دندان‌ها به مدت زمان و انرژی بیشتری احتیاج خواهد داشت. البته در سنین بالا‌تر، هدف اصلی درمان، مرتب کردن دندان‌ها و در سنین پایین‌تر هدف اصلی درمان، برطرف کردن اختلالات فکی است. دانستن سن بیمار از آن جهت مهم است که ما باید بدانیم برای درمان چه امکاناتی را در اختیار داریم. البته تا زمانی که هنوز دندانی برایمان باقیمانده می‌توان ارتودنسی را انجام داد و به قول معروف هیچ وقت دیر نیست، اما بهتر است که اولین ویزیت ارتودنسی با مشاهده اولین مشکل ارتودنسی صورت گیرد؛ این معاینه نباید دیرتر از هفت سالگی انجام شود.
پزشک متخصص ارتودنسی در این زمان می‌تواند با مداخله ماهرانه در الگوی رشد بیمار، رشد فکین و دندان‌های او را تحت نظر بگیرد و از بروز مشکلات جدی‌تر در این زمان جلوگیری کند.
در ارتودنسی چه خوراکی‌هایی نخوریم؟
غذاهای سفت و سخت نباید در طول دوره درمان ارتودنسی ثابت استفاده شود؛ زیرا احتمال دارد اجزای ثابت ارتودنسی از روی دندان‌ها جدا شود. در صورتی که بیمار باعث شود این اجزا از دندان‌هایش جدا شوند اصطلاحا گفته می‌شود ارتودنسی ثابت شکسته است. در این مواقع باید دستگاه ارتودنسی ثابت را دوباره روی دندان‌های بیمار چسباند. شکسته شدن دستگاه ارتودنسی ثابت توسط بیمار باعث حرکت دندان‌ها شده و در روند درمان اخلال ایجاد می‌کند. در برخی موارد نیز این اتفاق باعث می‌شود مخاط دهان آسیب ببیند و در صورت تکرار مینای دندان را نیز دچار آسیب می‌کند. وسایل ارتودنسی ثابت بسیار محکم روی دندان‌ها چسبانده می‌شوند؛ به طوری که خوردن غذاهای معمولی آسیبی به آنها نمی‌رساند، اما بیمار باید از خوردن خوراکی‌های سفت که می‌تواند به ارتودنسی او آسیب وارد کند مثل میوه‌های هسته‌دار، ذرت، زیتون، تکه‌های برشته نان، پیتزا و خوراکی‌های چسبناک مثل گز و سوهان خودداری کند.
بارداری و ارتودنسی!
ارتودنسی با بارداری هیچ‌گونه تداخلی ندارد، ولی با توجه به این‌که مادر در طول این دوران مواد قندی بیشتری می‌خورد دندان‌ها بیشتر در معرض خطر پوسیدگی قرار خواهند گرفت.
همچنین به علت این‌که محیط دهان در این زمان بیش از هر زمان دیگری اسیدی می‌شود باید بهداشت دهان بخوبی رعایت گردد. در هنگام بارداری دندان‌ها استعداد بیشتر برای پوسیدگی دارند. همچنین به علت تغییرات هورمونی در این دوران لثه‌ها نیز در معرض خطر قرار دارند و مشکلات لثه‌ای بیشتر از قبل بروز پیدا می‌کنند.
در دوران بارداری میزان جرم و دیگر رسوبات میکروبی بیشتر از مقدار قبل از بارداری است. در نتیجه مقدار التهاب لثه نیز بیشتر از دوره قبل از بارداری می‌شود؛ در نتیجه لازم است مادر عمل جرمگیری دندان‌ها را طبق نظر دندانپزشک بموقع انجام دهد. علائم التهاب لثه در دوران بارداری شامل قرمزی، تورم و بزرگ شدن لثه (افزایش حجم لثه) است.
در بعضی موارد ممکن است این مشکل همراه با خونریزی از لثه بیمار نیز باشد. حال اگر بیمار سیم ارتودنسی هم داشته باشد ممکن است التهاب لثه و مشکلات ناشی از آن افزایش پیدا کند. ولی اگر بیمار بهداشت دهان و دندان را بخوبی رعایت کند و دندان‌ها هیچ‌گونه جرمی نداشته باشند ارتودنسی در این دوران مشکلی نخواهد داشت.
سلامت نیوز
