Sick child wiping his nose

سرماخوردگی را می توان از شایع ترین بیماری ها به حساب آورد ، این بیماری خطر زیادی برای فرد ندارد اما میتواند تا چند روز او را از فعالیت باز دارد. در این مطلب قصد داریم در رابطه با رعایت های غذایی افراد سرماخورده صحبت کنیم.

معمولا با شروع فصل پاییز و آغاز سرما، ابتلا به بیماری های عفونی دستگاه تنفسی مانند آنفلوآنزا و سرماخوردگی هم بیشتر می شود…

 

یکی از راه هایی که می تواند درمان سرماخوردگی را تا بهبود کامل میسر کند، پیروی از رژیم غذایی درست و سالم است؛ رژیمی که دکتر محمدرضا وفا، متخصص تغذیه و رژیم درمانی و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران، ما را بیشتر با آن آشنا می کنند.

 

 

یکی از اولین توصیه های درمانی به بیشتر افراد مبتلا به سرماخوردگی، استفاده از خوراکی های حاوی ویتامین C یا قرص های ویتامین C است. چنین توصیه ای می تواند تاثیری در بهبود سریع تر بیماری داشته باشد؟

 

هنوز دلیل مستدلی برای اثبات رابطه تاثیر مصرف ویتامین C بر بهبود سریع تر سرماخوردگی، یافت نشده است، اما مطالعه های پراکنده ای که در نقاط مختلف دنیا انجام شده، ارتباط بین کمبود ویتامین C و افزایش احتمال ابتلا به سرماخوردگی را نشان داده اند. البته هیچ یک از مطالعه ها هنوز به طور قطعی جامعه علمی را در این زمینه متقاعد نکرده اند.

 

پس ارتباط بین کمبود ویتامین C و افزایش احتمال ابتلا به سرماخوردگی را چطور می توان توجیه کرد؟

 

ویتامین C یکی از آنتی اکسیدان های بسیار مفید و مهم برای بدن است که می تواند در پیشگیری از بیشتر بیماری های عفونی مانند سرماخوردگی نقش موثری داشته باشد. به همین دلیل در روزهای سرد سال به تمام افراد توصیه می شود با مصرف منابع غذایی سرشار از ویتامین C مانند پرتقال، نارنگی، لیمو شیرین، انواع فلفل دلمه ای و پیاز خام سعی کنند خود را از ابتلا به انواع بیماری های عفونی مصون نگه دارند. ضمن اینکه مصرف این خوراکی ها تاثیر مثبتی در بهبود سریع تر بیماری هم دارد.

 

استفاده از قرص های حاوی ویتامین C را هم توصیه می کنید؟

 

ببینید؛ در علم تغذیه باور کلی بر این است که تمام مواد مغذی کلیدی و مورد نیاز بدن مانند ویتامین C باید از طریق مصرف خوراکی های تازه تامین شود. مصرف قرص های حاوی ویتامین C، فقط برای افرادی که شرایط خاصی دارند و نمی توانند از طریق مصرف میوه و سبزی تازه این ویتامین را دریافت کنند، تجویز می شود. البته در بسیاری از موارد، مقدار و دوز این مکمل های ویتامین C بسیار بیشتر از خوراکی های حاوی ویتامین C است تا اگر کمبودی در بدن فرد وجود دارد، رفع شود.

 

چرا خوردن مایعات گرم و غذاهای آبکی به افراد مبتلا به سرماخوردگی توصیه می شود؟

 

معمولا عفونت در تمام بیماران مبتلا به بیماری های عفونی با تب و کاهش اشتها همراه است یا گاهی هم مصرف خوراکی های سفت، جامد یا آنهایی که نیاز به جویدن بیشتری دارند برای بیمار مشکل می شود. به همین دلیل در مواردی که عفونت شدید است و سرماخوردگی هم با تب بالا همراه می شود، خوردن غذاهای مایع، نیمه مایع، نرم، آبکی تر و گرم بهتر است تا قابلیت پذیرش بیشتری برای بیمار ایجاد شود. ضمن اینکه چنین غذاهایی به نرم شدن مخاط گلو و حلق هم کمک و عمل بلع را برای بیمار ساده تر می کنند. غذاهای خشک یا سرد می توانند به مخاط های ملتهب و متورم، آسیب برسانند.

 

بسیاری از افراد بر این باورند که مصرف چای عسل یا آبلیمو عسل کمک زیادی به بهبود سرماخوردگی می کند. به نظر شما این باور درستی است؟

 

به هر حال، نوشیدن چای به عنوان یک نوشیدنی گرم به صورت متعادل هیچ اشکالی ندارد. اما یک فرد سرماخورده در صورتی می تواند عسل مصرف کند که مشکل آلرژیک و التهابی شدید و خاصی نداشته باشد. این مساله در مورد بچه ها قابل توجه تر است زیرا عسل حاوی مواد آلرژن زیادی است. با وجود این، استفاده متناسب از عسل به عنوان شیرین کننده چای مشکل خاصی ایجاد نمی کند. به علاوه، مصرف آبلیموی تازه که سرشار از ویتامین C است هم برای بیماران مبتلا به سرماخوردگی مفید است.

 

چرا متخصصان تغذیه، نوشیدن بیش از اندازه چای، قهوه و نسکافه را برای افراد مبتلا به سرماخوردگی مناسب نمی دانند؟

 

این نوشیدنی های حاوی کافئین بسیار مدر هستند. از آنجا که در سرماخوردگی مقدار زیادی از آب و املاح بدن با تب و آبریزش بینی از دست می رود، بنابراین نوشیدن نوشیدنی های مدر نظیر چای و قهوه با دفع بیش از اندازه آب از بدن و ابتلا به کم آبی همراه خواهد شد.

 

دلیل منع مصرف غذاهای پرادویه و سرخ کردنی در دوران سرماخوردگی چیست؟

 

معمولا مخاط های بینی، دهان و حلق افرادی که سرما می خورند، ملتهب می شوند. التهاب نوعی واکنش ایمونولوژیک سیستم ایمنی بدن به ویروس متجاوز است. به همین دلیل مصرف تمام غذاهای بودار، سرخ کرده، چرب، تند یا پرادویه می تواند باعث التهاب بیشتر این بافت های ملتهب در مخاط های بینی، دهان و حلق افراد سرماخورده باشد. در این حالت، آسیب پذیری مخاط ها در برابر ویروس سرماخوردگی شدیدتر و وضعیت بیمار بدتر می شود. به همین دلیل مصرف چنین غذاهایی را به هیچ وجه به افراد سرماخورده توصیه نمی کنیم تا عوارض بیماری آنها بیشتر نشود.

 

آیا توصیه به مصرف غذاهای بدون طعم و کاملا بی مزه برای افراد سرماخورده، توصیه درستی است یا نوعی افراط محسوب می شود؟

 

یک توصیه کاملا افراطی است، زیرا به دلیل ابتلا به تب و کاهش اشتها، استفاده از طعم های ملایم برای تحریک اشتهای بیماران سرماخورده به اطرافیان آنها سفارش می شود. از سوی دیگر، فردی که سرما می خورد، حس بویایی و چشایی خود را هم تا حدی از دست می دهد و باید برای تحریک اشتهای او و قابل پذیرش تر کردن غذاها، از طعم دهنده های غذایی مفید و سالمی استفاده کرد.

 

منظورتان از طعم دهنده های غذایی مفید و سالم چیست؟

 

مثلا می توان به غذا یا سوپ این افراد، کمی آبلیمو اضافه کرد تا هم دریافت ویتامین C بدنشان بالا برود و هم خوراک آنها طعم مطلوبی پیدا کند. استفاده از رب گوجه فرنگی رقیق هم می تواند طعم و رنگ غذای این بیماران را مناسب تر کند.

 

برخی از افراد سرماخورده به دلیل ابتلا به تب و گرم بودن بدنشان، تمایل زیادی به مصرف آب و آبمیوه یخ (همراه با تکه های یخ) یا غذاهای سردی مانند سالادالویه و سالاد ماکارونی دارند. به نظر شما مصرف غذاهای یخ مشکلی برای این بیماران ایجاد نمی کند؟

 

ما نه در حالت عادی و نه در حالت بیماری مصرف غذاهای خیلی سرد یا خیلی داغ را به هیچ کس توصیه نمی کنیم زیرا شوک حرارتی این خوراکی ها می تواند برای بافت های دستگاه گوارش، مخاط و حلق ایجاد مشکل کند و التهاب مخاط ها را در بیماران مبتلا به سرماخوردگی افزایش می دهد. از طرفی وقتی فردی تب دارد، باید از هر طریقی که شده، دمای بدن او را پایین آورد مثلا می توان بیمار را پاشویه کرد، حوله سرد روی پیشانی اش گذاشت یا دمای داخل بدنش را با دادن غذاهای کمی خنک کاهش داد. پس مصرف آب، آبمیوه و غذاهای خنک برای افراد مبتلا به سرماخوردگی، به خصوص آنهایی که تب دارند هیچ اشکالی ندارد اما خوردن غذاهای خیلی خیلی سرد توصیه نمی شود.