با کمک موادمخدر برخی افراد دردهای خود را تسکین میدهند و تصور می کنند تنها راه حل آن ها برای کاهش دردهای عضلانی یا جسمی مصرف موادمخدر می باشد پزشکان در این زمینه به مبتلایان به اضطراب، افسردگی، بیماری های استخوان و مفاصل، سرطان ها و بیماری های عفونی هشدار داده اند .
1- برای تسکین درد: این مواد واکنش انسان را نسبت به حس درد کاهش می دهند و روی عامل اصی ایجاد درد هیچگونه اثری ندارند. بسیاری از بیماری های بشر با درد همراه است، از جمله اضطراب، افسردگی، بیماری های استخوان و مفاصل، سرطان ها و بیماری های عفونی؛ اما مصرف کنندگان و توصیه کنندگان به مصرف مواد توجه ندارند که نسبت به اثر ضد درد این مواد تحمل ایجاد می شود. یعنی مثلا در پنجمین مصرف برای اینکه همان درد اولیه کاهش یابد باید مقدار بیشتری مصرف شود، که این مقدار گاهی تا 30 برابر مقدار مصرف اولیه لازم می شود.
2- عقیده غلط دیگری که وجود دارد، اثر این مواد بر روی بیماری هایی مثل قند یا دیابت است. به نظر می رسد چنین باورهای غلطی توسط قاچاقچیان دامن زده می شود تا درآمد مالی بیشتری کسب کنند.
مصرف کنندگان این ادعا را، که ما برای پیشگیری یا درمان این بیماری ها مواد مصرف می کنیم، مطرح می نمایند تا خود را گناهکار جلوه ندهند! در هیچ تحقیق علمی اثر پیشگیری کننده و درمانی برای این مواد ثابت نشده است.3- گاهی افراد بی اطلاع توصیه می کنند که مصرف مواد مخدر برای کاهش آلام روحی و اضطراب و افسردگی و سایر بیماری های روانی که نسبتا شایع و به شدت آزاردهنده هستند، مفید است. اضطراب معمولا با تنگی نفس، احساس خفگی، تپش واحسا سناراحتی در قلب، سنگینی سر، احساس درد و ناراحتی در شکم و درد در سایر قسمت های بدن همراه است.
نوجوان روابط اجتماعی و خانوادگی آرام و حمایت کننده ای لازم دارد تا آلام روحی او کاهش یافته به سمت اعتیاد نرود.4- توصیه دیگری که برای مصرف مواد مخدر در مورد مشکلات روابط جنسی مردان به خصوص مردان جوان است.
مشکلات جنسی در آنان معمولا ریشه در هیجانات و اضطرابات شخص دارد اگر این مواد در موارد نادری از مشکلات فوق بکاهد، در طولانی مدت باعث ایجاد افسردگی و کاهش میل جنسی می شود.5- موادمخدر یعنی مشتقات مرفین؛ حرکات پیش برنده روده ها را کند می کند و ترشحات آن را کاهش می دهد. دردهای دستگاه گوارش می تواند ناشی از افزایش حرکات دودی روده ها باشد. در اسهال این حرکت سریع و گاهی دردناک می شود. در بسیاری از هیجانات و اضطراب ها حرکات لوله گوارش مختلف شده، افزایش یا کاهش می یابد.
مثلا در روده های تحریک پذیر عصبی دل درد، دل پیچه یا اسهال و یبوست متناوب وجود دارد. اگر مبتلایان به این بیماری ها با مواد مخدر آشنا شوند خطر اعتیاد جدی است. مثلا در مورد اسهال که همراه با افزایش حرکات روده ای است، اگر مشتقات تریاک در دسترس شخص بیمار قرار بگیرد با توجه به کندکردن حرکات پیش برنده روده و بهبود ظاهری اسهال خطر اعتیاد بعدی را دارد.6- متاسفانه بعضی از کسانی که پس از رانندگی ممتد دچار خستگی می شوند پس از چند بار مصرف و احساس رفع خستگی و سرخوشی کاذب، در دام اعتیاد گرفتار می شوند.
7- این مواد حالت خمودگی، ابر گرفتگی شعور و با آگاهی ایجاد می کنند یعنی می توانند بیداری بیش از حد بشر را کاهش دهند. زندگی پیچیده امروز، نیاز به کار فکری زیاد و گاهی خسته کننده دارد درواقع آدم های پرکار و آن هایی که در زندگی روزمره با مسائل پیچیده برخورد می کنند مجبورندب ا تمام قوای فکری و ذهنی خود وارد میدان شوند. یعنی بشر امروز برای تطابق با شرایط روزمره، بیش از حد بیدار شاید دائم در حال جنگ فکری است، در حد اعلای این پدیده بعضی آدم ها همانند خروس جنگی دائم هوشیارتر از مردم دیگر هستند. مواد مخدر و الکل این حالت بیداری بیش از حد را کاهش می دهد.
بنابراین آن هایی که کار فکری شدید، یکنواخت و خسته کننده انجام می دهند با اولین آشنایی ها در معرض ابتلا به اعتیاد هستند. مواد مخدر و الکل ابتدا آن ها را آرام می کند اما پساز مدتی قدرت مبارزه، کار و ثمربخشی را از آن ها می گیرد.8- قسمت اعظم دردهای بشر روانزاد است، انواع کمرددرها، پشت درد، سردرد، دل دردهای مزمن، دردهای عضلانی و استخوانی، می تواند جنبه روانی داشته باشد.
این مواد اصل درد و عامل ایجاد کننده درد را از بین نمی برند فقط شخص را نسبت به درد بی تفاوت می کنند. مثلا اگر کسی را شکستگی داشته باشد، درد ایجاد شده سبب کم حرکتی یا بی حرکتی عضو شکسته شده می شود و فرصتی برای محل شکسته ایجاد می شود تا استخوان سازی صورت گرفته و محل شکستگی ترمیم یابد اما مواد مخدر واکنش انسان را به درد که همان بی حرکتی و کم حرکتی است از بین برده و عضو حرکت کرده می تواند جوش خوردن شکستگی را به تاخیر یبیندازد.9- در مسیر اعتیاد بتا اندوروفین ها که مواد شبه مخدر درونزا هستند کاهش می یابد، زیرا با ورود مواد مخدر خارجی به بدن سلول های مغز شخص معتاد تنبل شده و این مواد درونزا را ترشح نمی کنند و مرفین خارجی جای شبه مرفین های مفید و تولید شده در بدن شخص را می گیرد.
بنابراین پس از ترک اعتیاد و در حین آن که مواد مخدر خارجی به بدن نمی رسد و مغز، دیگر مواد شبه مرفین درونزا ترشح نمی کند، درد و حالت روحی ناخوش و اضطراب و بی قراری در شخص زیاد می گردد که البته پس از مدتی که از ترک بگذرد مجددا مغز مواد لازم را ترشح خواهدکرد.10- با کاهش آندروفین ها [مواد شبه مرفین درونزا] در مغز شخص معتاد و بدن او، خاصیت دشمن کشی مونوسیت ها که از سلول های دفاعی بدن هستند کاهش می یابد. بنابراین شخص معتاد نسبت به افراد سالم به عفونت ها حساس تر است و زودتر مبتلا می شود.
زمانی که انکفالین ها به نورون های نخاع می پیوندند از انتقال پیام به مغز جلوگیری می کنند. مواد مخدر عملکردی مشابه به انکفالین ها دارند و به گیرنده های پروتئینی درد در طناب عصبی می پیوندند و از انتقال پیام درد به مغز و احساس درد جلوگیری می کنند.
*روانشناس بالینی و مشاور خانواده
ماهنامه پیام یاقوت
