همه چیز را در مورد بیماری واریکوسل بدانیم

واریکوسل چیست؟

واریکوسل به بزرگ و واریسی شدن ورید های کیسه بیضه (پوستی که روی بیضه قرار دارد) گفته می شود. این بیماری از شایعترین بیماریهای مردان پس از بلوغ می باشد. واریکوسل شایعترین علت کاهش تولید و کیفیت اسپرم و ناباروری در مردان است. واریکوسل همچنین می تواند باعث جمع شدن بیضه ها شود. خوشبختانه اغلب واریکوسل ها به راحتی تشخیص داده می شوند، ولی اگر این بیماری علامتدار شود باید درمان جراحی صورت گیرد.

علائم واریکوسل

به دلیل آنکه معمولاً‌ واریکوسل علامتی ندارد، اغلب در هنگام ارزیابی های ناباروری و یا حین یک معاینه عادی کشف می شود. این بیماری به ندرت دردناک است.

درد ممکن است:

• از یک احساس گنگ ناراحتی، احساس سنگینی و یا درد تیز و برنده، متغیر باشد.
• با نشستن، ایستادن یا فعالیت بدنی افزایش می یابد خصوصاً اگر طولانی مدت باشد.
• در طول روز با گذشت ساعات بیشتر درد افزایش می یابد.
• با دراز کشیدن به پشت بهتر می شود.
• به مرور زمان این بیماری بزرگتر و مشخص تر می شود. به هر حال اگر شما درد یا تورم ویا توده ای بر روی کیسه بیضه پیدا کردید با پزشک خود تماس بگیرید.

علل این بیماری

سیاهرگها و سرخرگها جریان خون بیضه ها را برقرار می کنند. علت این بیماری کاملاً مشخص نمی باشد ولی بسیاری از متخصصان معتقدند زمانی این بیماری بوجود می آید که اختلال کارکرد دریچه های داخل سیاهرگی،‌ مانع جریان خون مطلوب بیضه ها می شود. علت اولیه عملکرد ناقص دریچه های داخل سیاهرگی، گشاد شدن وریدها می باشد.این بیماری اغلب در دوران بلوغ و معمولاً در سمت چپ اتفاق می افتد و علت آن به وضعیت قرارگیری سیاهرگ بیضه چپ مربوط است. علاوه بر آن وجود این بیماری در بیضه یک سمت می تواند تولید اسپرم را در هر دو بیضه تحت تأثیر قرار دهد.

احتمال خطر واریکوسل

بیشترین احتمال بروز این بیماری بین سنین ۱۵ تا ۲۵ سال می باشد.

عوارض جانبی آن

1- کوچک و جمع شدن بیضه مبتلا: حجم بیضه ها از لوله های تولید کننده اسپرم تشکیل شده است. زمانی که این بیماری ایجاد شود، بیضه ها نرم و چروکیده می شوند. علت اصلی جمع و چروکیده شدن بیضه ها مشخص نیست ولی ممکن است علت آن تخریب بافت بیضه و به دنبال آن حضور نوعی سم در خون باشد. این اتفاق به دنبال عملکرد ناقص دریچه های داخل سیاهرگی بیضه ها و افزایش فشار در داخل سیاهرگهای بیضه بوجود می آید.

2- ناباروری:مشخص نیست که این بیماری چگونه بر روی باروری تأثیر دارد. سیستم عروقی بیضه حرارت خون آن را به اندازه ای نگه می دارد که برای تولید اسپرم بهترین شرایط را ایجاد کند. با کند شدن و سپس مسدود شدن جریان خون که در این بیماری اتفاق می افتد، دمای موضعی بیضه بالا رفته و بر تولید و حرکت اسپرم ها تأثیر می گذارد.

تشخیص

پزشک، با انجام یک معاینه فیزیکی، متوجه یک توده غیرعادی بالاتر از بیضه ها می شود که شبیه کیسه ای از کرم ها می باشد. این توده اگر به اندازه کافی بزرگ باشد، پزشک می تواند آن را احساس کند.

در صورت کوچک بودن واریكوسل ، پزشک ممکن است از شما بخواهد كه بایستید و نفس عمیق بكشید و آن را نگه دارید درحالیکه به پائین خم می شوید (مانور والسالوا). این حرکت به پزشک شما کمک می کند کند تا بزرگی غیر عادی وریدها را تشخیص دهد.

در صورتی که معاینه فیزیکی، بی نتیجه باشد، پزشک دستور اسکروتال می دهد. در این آزمایش، با استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا، تصاویر دقیقی از ساختارهای داخلی بدن شما به دست می آید تا پزشک مطمئن شود که علائم دیگری در شما وجود ندارد. در مواردی خاص، تصویربرداری بیشتری برای جلوگیری از علت های دیگر این بیماری، مانند وجود تومور در ورید بیضه، توصیه می شود.

درمان واریکوسل

ممکن است واریکوسل نیازی به درمان نداشته باشد و بسیاری از مردانی که به آن مبتلا هستند، بدون هیچ گونه درمانی، قادر به تولید مثل می باشند. با این حال، اگر این بیماری باعث درد، آتروفی بیضه ها یا ناباروری در شما می شود، یا حتی  اگر در حال بررسی تکنیک هایی برای کمک به باروری خود هستید، ممکن است تمایل داشته باشید تا از لحاظ بیماری این بیماری مورد بررسی قرار بگیرید.

هدف از جراحی این بیماری، مسدود کردن ورید آسیب دیده است تا جریان خون به ورید های طبیعی منتقل شود. در موارد ناباروری مردان، درمان این بیماری ممکن است باعث بهبودی در ناباروری یا سبب بهتر شدن کیفیت اسپرم با استفاده از تکنیک هایی مانند لقاح آزمایشگاهی (IVF) ، شود.

مشخص شدن نشانه هایی برای درمان این بیماری در نوجوانی می تواند شامل آتروفی پیشرفته بیضه ها و بررسی نتایج حاصل از درد یا غیر طبیعی بودن اسپرم، باشد. اگرچه درمان این بیماری باعث بهبودی ویژگی های اسپرم می شود اما معلوم نیست که آیا درمان نکردن واین بیماری،  منجر به بدتر شدن کیفیت اسپرم در طول زمان می شود یا خیر.

درمان این بیماری با خطرات نسبتا کمی همراه است که شامل موارد زیر می باشد:

• به وجود آمدن مایع در اطراف بیضه (هیدروسل)
• عود و بازگشت واریکوسل
• عفونت
• آسیب رسیدن به یک شریان

روش های درمان عبارتند از:

جراحی باز:

این عمل جراحی معمولا به صورت سرپایی و تحت بیهوشی عمومی یا موضعی انجام می شود. معمولا، جراح از طریق کشاله ران، وارد رگ می شود اما گاهی ممکن است برشی بر روی شکم یا زیر کشاله ران شما ایجاد شود.

پیشرفت در درمان این بیماری، عوارض پس از جراحی را کاهش می دهد. یک نوع درمان پیشرفته، استفاده از میکروسکوپ جراحی است که از این طریق، جراح می تواند ناحیه تحت درمان را  بهتر در طول عمل جراحی مشاهده کند. یکی دیگر از روش ها، استفاده از سونوگرافی داپلر می باشد که این روش نیز به درمان، کمک می کند.

بعد از دو روز ممکن است بتوانید به حالت عادی برگردید و قادر به انجام فعالیت های نه چندان سخت باشید. تا زمانی که احساس ناراحتی نمی کنید، می توانید به فعالیت های شدیدی مانند تمرینات ورزشی، البته بعد از دو هفته، بپردازید.

درد ناشی از این عمل جراحی معمولا خفیف است اما احتمال دارد چند روز یا چند هفته ادامه داشته باشد. پزشک ممکن است داروهای ضد دردی مانند استامینوفن (تیلنول) یا ایبوپروفن (Advil، Motrin IB) را برای مدت محدودی و برای تسکین درد و ناراحتی، تجویز کند.

این احتمال وجود دارد که پزشک، شما را از داشتن رابطه جنسی برای مدتی محروم کند که اغلب، به مدت چند ماه پس از عمل جراحی و به منظور بهتر شدن کیفیت اسپرم و تجزیه و تحلیل آن، می باشد زیرا  برای رشد اسپرم جدید، به حدود سه ماه زمان احتیاج است.

جراحی باز با استفاده از یک میکروسکوپ و از طریق کشاله ران انجام می شود و در مقایسه با سایر روش های جراحی، میزان موفقیت  بالایی دارد.

جراحی لاپاروسکوپی:در این روش، جراح، برش کوچکی را در شکم شما ایجاد می کند و از طریق این برش، ابزار کوچکی را به داخل می فرستد تا این بیماری را درمان کند. این روش جراحی، به بیهوشی عمومی نیاز دارد.

آمبولیزاسيون زیر پوستی: رادیولوژیست، لوله ای را از طریق کشاله ران یا گردن، وارد ورید می کند و از طریق آن، رگ ها و وریدهایی که بزرگ شده اند را بر روی مانیتور، مشاهده می کند. پزشک با استفاده از فنر یا روش دیگری، زخم هایی را بر روی ورید های بیضه ایجاد می کند که سبب قطع شدن جریان خون شده و می تواند این بیماری را درمان کند. این روش جراحی به طور گسترده ای مورد استفاده قرار نمی گیرد.

پس از آمبولیزاسیون، بعد از دو روز می توانید دوباره به سر کار برگردید و حدود 7 تا 10 روز بعد نیز، به تمرینات ورزشی بپردازید.

مواردی که باید واریکوسل را جراحی کرد عبارتند از:

آتروفی (کوچک شدن) سریع بیضه،‌درد و یا نتیجه غیرعادی در بررسی مایع منی.

عوارض جراحی بسیار محدود و شامل موارد زیر است:

• هیدروسل (تجمع مایع در اطراف بیضه)
• احتمال عود واریکوسل
• تخریب شریان های بیضه

درمان خانگی

بسیاری از مردانی که چنین شرایطی دارند و در مورد سایر روش های درمانی آگاهی ندارند، از داروهای خانگی استفاده می کنند که خیلی راحت، این بیماری را در مردان درمان می کند. داروهای خانگی را میتوان قبل از انجام اعمال جراحی و در هر زمانی استفاده کرد. با این حال برخی از  روش های درمان خانگی می توانند در درمان رگ های واریسی بیضه ها و مشکلات ناباروری، به مردان کمک کند. از جمله:

 استفاده از ویتامین هایی مانند C و E، روی و مکمل های بیوفلاوونوئید

بعضی از مواد طبیعی مانند autumn joy، piper cubeba، شاه بلوط هندی، آلستونیا، جاروی قصاب، زغال اخته و غیره مفید هستند، اما قبل از مصرف، بهتر است با یک متخصص گیاه شناسی یا پزشک مشورت کنید.

داشتن برخی از برنامه های رژیم غذایی مفید هستند و باید از بعضی مواد غذایی مانند غذاهای بی ارزش، غذاهای فرآوری شده، مارگارین، فست فود ها، الکل و محصولاتی که با آرد سفید تهیه می شوند، پرهیز کرد. در عوض مصرف روغن زیتون، روغن ماهی، مرغ، میوه های تازه، دانه های کامل و سبزیجات توصیه می شود. مصرف برخی از غذاهای ارگانیک نیز موثر هستند و همیشه با نوشیدن مقدار زیادی مایعات مخصوصا آب، بدن خود را هیدراته نگه دارید.

توصیه های غذایی و شیوه زندگی برای پیشگیری از ابتلا به واریکوسل

باترمیلک، انواع مختلف برنج قرمز، تربچه، نخود هندی، میوه بائل، زنجبیل، فلفل، انار، میوه های ترش، jiggery، سرشیر، سوپ گوشت و شیر.

آب جوشیده به همراه زنجبیل و گشنیز  به صورت روزانه را به صورت روزانه مصرف کنید.

غذاهایی که از مصرف آنها باید پرهیز کنید:

1. مواد غذایی تند، شور، ترش و غذاهایی که باعث نفخ می شوند
2. مواد غذایی بی ارزش، نوشابه های گازدار، نوشیدنی های شیرین و الکل
3. غذاهایی که هضم کردن آنها سخت است مانند خامه، گوشت و چربی گاو، ماهی، خوک، بوفالو، گوسفند، بز و غیره

در زندگی خود، از انجام این گونه کارها، اجتناب کنید:

• خوابیدن در طول روز
• داشتن یک زندگی کم تحرک
• نشستن روی صندلی های سفت
• قرار گرفتن بیش از حد در معرض گرمای خورشید
• رانندگی بر روی جاده های ناهموار
• متوسل شدن به زور برای دفع مدفوع و دفع ادرار

اقدامات پس از عمل واریکوسل :

بعد از عمل جراحی می بایست از بانداژ محافظ بیضه استفاده نمود. جهت جلوگیری از ورم بیضه، می توان از کیسه یخ استفاده نمود.

آیا عمل واریکوسلکتومی منجر به معلولیت و ناباروری می شود؟

عمل واریکوسلکتومی جهت درمان و یا جلوگیری از ناباروری انجام گرفته و خود باعث ناباروری نمی شود. این جراحی هیچ نوع معلولیتی ایجاد نمی کند.