نوجوانی هیجانات مخصوص به خود را دارد افراد نوجوان در این سنین بی تجربه و سرشار از انرژی هستند آن ها هنوز سرد و گرم روزگار را نچشیده اند و به زمزمه های پنهانی و بازیگوشی و زیاد حرف زدن عادت دارند می خواهیم به بررسی برخی ویژگی های این دوره از زبان روانشناسان بپردازیم .
برخی از بچه‌ها در سنین نوجوانی به معضل «زیاد حرف‌زدن» دچار می‌شوند.
شخصیت «آن‌شرلی» که کارتونش را بارها از تلویزیون دیده‌ایم، یکی از معروف‌‌ترین مصادیق شخصیت این نوجوانان است. این نوجوانان علاقه و توانایی این را دارند که ساعت‌ها گوشی تلفن به‌دست با دوستشان صحبت کنند و معمولا در جواب «با کی حرف می‌زنی؟» خواهند گفت: «با دوستم» که البته راست می‌گویند. و اگر دوباره بپرسید که: «الان 2ساعت شده، چی می‌گید؟» او حتما پاسخ می‌دهد: «درباره درس صحبت می‌کنیم، سؤال درسی می‌پرسم/ می‌پرسه» که خب معلوم است کاملا راست نمی‌گوید و اینجاست که والدین نگران و بی‌قرار می‌شوند و معمولا کار به بحث و جدل می‌کشد. اما با این معضل باید چه کرد؟ چرا برخی نوجوانان تا این اندازه به حرف‌زدن علاقه‌مند می‌شوند؟ آیا باید برای آنها نگران بود؟ آیا این خصیصه تا بزرگسالی با آنها خواهد ماند؟ در ادامه به پاسخ این پرسش‌ها می‌پردازیم.
- درگوشی با پدر و مادرها
پرحرفی بهتر است یا افسردگی؟
اینکه نوجوانی زیاد حرف بزند، اصلا چیز عجیب و غریبی نیست، حتی اگر شما همین چند سال قبل او را جزو کودکان کم‌حرف دسته‌بندی می‌کردید. پرحرفی نوجوان هر چه باشد بهتر از گوشه‌گیری و افسردگی دوران نوجوانی است زیرا باعث تخلیه هیجانات درونی آنها می‌شود. نوجوانی خودتان را به یاد بیاورید، همه ما در دوره‌ای به دلایل متفاوت، به حرف‌زدن با دوستان و هم‌سن و سال‌هایمان علاقه داشتیم. پس تا حدی این حرف زدن نباید شما را برآشفته کند. در وهله اول بهتر است درک کنید که فرزند شما نیاز به حرف‌زدن دارد اما شما باید راه‌های درست مهار این نیاز را به او یاد بدهید و با مهربانی با او رفتار کنید.
هیجان دنیای جدید
نوجوانی آغاز مسیر بزرگسالی است. همانقدر که وقتی کودک قدم‌های اولش را برمی‌دارد و برای اولین‌بار می‌تواند کلید برق را روشن کند، از شادمانی بی‌خواب می‌شود و دلش می‌خواهد این کار را بارها تکرار کند و هیجان زده شود، برخی تجربه‌های دوره نوجوانی به همین میزان پر از هیجان است. شاید با خودتان بگویید دختر نوجوان من درباره چیزهایی پرحرفی می‌کند که اصلا برایش جدید نیست و تا پیش از این هم با آنها روبه‌رو بوده، بله، ممکن است حرف‌زدن مدام او با دوستش درباره اتفاق جدیدی نباشد، اما برداشت و نوع مواجهه و درک تازه نوجوان از یک پدیده به‌زعم شما تکراری، جدید و هیجان‌انگیز است.
- چرا نوجوان زیاد حرف می‌زند؟
من فکری توی سرم دارم
نوجوان ممکن است فکری توی سرش داشته باشد؛ راهی، ایده‌ای، برنامه‌ای که دلش می‌خواهد درباره آن پرحرفی کند و چه‌کسی بهتر از یک دوست و همکلاسی برای شنیدن این ایده‌ها و برنامه‌های او؟ بنابراین یکی از دلایل پرحرفی نوجوانان به‌خاطر فکرهای جدید و ایده‌های خلاقانه‌ای است که حرف‌زدن از آن فقط با یک همسال جذاب است نه با بزرگسالانی که همه‌‌چیز برایشان تکراری و ملال‌آور است و در بیشتر موارد حوصله شنیدن حرف‌های فرزند نوجوان خود را ندارند.
من نیاز به تعریف دارم
نوجوان دوست دارد دیده شود، دوست دارد تحسین و ستایش شود، دوست دارد از زیبایی‌های ظاهری‌اش که گمان می‌کند به‌خاطر تغییرات بلوغ دارد به خطر می‌افتد، به‌به و چه‌چه بشنود. به‌خاطر نبوغش در درس و هنر و… تقدیر شود. حتی اگر این تعریف و تمجید را از شما دریافت کند، باز هم نیاز دارد که به وسیله همسالانش ستوده شود. گروه همسالان، به‌ویژه میان دختران نوجوان، این نیاز را هم به خوبی ارضا می‌کنند. بیشتر به همین علت است که آنها علاقه دارند ساعت‌ها از آخرین خریدهای رنگی‌شان، آخرین مانتو و روسری و کفشی که خریده‌اند، تغییرات ظاهریشان، موفقیت‌های علمی و… صحبت کنند؛ ریز به ریز و نکته به نکته.
حرف می‌زنم و می‌شناسم
تا به حال نشده که دلتان از چیزی گرفته باشد، یا عصبانی و ناراحت باشید و نیاز به حرف‌زدن داشته باشید؟ تا به حال نشده حین درد دل کردن با یک دوست یا یک مشاور، راه‌حل را پیدا کنید؟ خب این حق را به فرزندتان هم بدهید که نیاز دارد با کسی که حوصله‌اش را دارد و او را درک می‌کند، از ریز به ریز احساسات و افکارش صحبت کند. او حین صحبت کردن، خودش را می‌شناسد، شخصیتش را واکاوی می‌کند و به‌دنبال هویتش می‌گردد. در واقع حرف‌زدن برای او یک وسیله هویت‌یابی است.
عاشق شده‌‌ام
نوجوانی یعنی احساساتی‌ترین دوره زندگی. این است که بسیار می‌بینید نوجوانی دلباخته معلم یا همکلاسی یا حتی یکی از افراد فامیل شده و برای حرف زدن مداوم با او تلفن از دستش نمی‌افتد. مثلا معلم یا دوستش را همین چند ساعت پیش در مدرسه دیده و هنوز پایش به خانه نرسیده باز هم دارد شماره‌اش را می‌گیرد. در این شرایط راهی ندارید جز کنار آمدن با احساسات نوجوانتان. این نوع دوست‌داشتن و عشق‌ها اگر حالت مرضی و وابستگی شدید ایجاد نکند، آسیب ویژه‌ای ندارد و خیلی زود از سر نوجوان شما می‌افتد.
- چه کنیم؟
آتش دعوا را روشن نکنید
این طبیعی است که اگر کسی- حتی اگر فرزند شما باشد- 2ساعت با تلفن صحبت کند، شما را بی‌قرار و نگران و کلافه کند، به‌ویژه والدین که در چنین شرایطی در چندراهی پرسیدن و نپرسیدن درباره هویت فرد پشت تلفن، می‌مانند و نگرانی‌شان دامنه‌دار می‌شود. اما با تمام اینها، راه‌حل قطعا بحث و جدل نیست. شما میتوانید بپرسید که با چه‌کسی صحبت می‌کند، حتی بپرسید که از چه چیزی حرف می‌زنند که ساعت‌ها برایش وقت لازم دارد؟ اما هرگز این مسئله را دستمایه یک دعوای خانگی نکنید. خودتان را کنترل کنید و با خوش‌رویی و لحنی صمیمانه سؤالات‌تان را بپرسید، حتی از طنز استفاده کنید. فقط مراقب باشید که نوجوان تصور نکند دارید او را مسخره می‌کنید.
کنترل کن، یاد بگیر
در زمانی غیر از زمان حرف زدن فرزندتان با دوستانش، درباره خودکنترلی و اینکه یکی از نشانه‌های باشخصیتی آدم‌ها، کنترل احساسات است با نوجوانتان به اندازه سن و سالش صحبت کند. مراقب باشید که پرحرفی او را در این حین سرزنش نکنید، یا او را بابت این کارش شرمنده و خجالت‌زده نکنید. غیرمستقیم از مزایای کم‌حرفی، فکرکردن به جای حرف‌زدن و… صحبت کنید. احادیث و روایات و سخنان بزرگان را درباره خاموشی و کم‌حرفی در محافلی که نوجوان حضور دارد، غیرمستقیم عنوان کنید. بزرگسالانی که سنجیده سخن می‌گویند را به‌عنوان الگو معرفی کرده و از آنها تعریف کنید. در عین حال کاری نکنید که نوجوان گمان کند برای مورد توجه قرار گرفتن باید لال شود و هیچ کدام از حرف ها و احساساتش را بروز ندهد.
یک الگوی خلاف
اگر خودتان آدم پرحرفی هستید و کنترلی روی احساسات‌تان ندارید، گوشی تلفن از دست‌تان نمی‌افتد و روزانه تا داستان همه اتفاقات روز را با کل فامیل و دوست و آشنا در میان نگذارید، دلتان آرام نمی‌شود، پس چطور توقع دارید نوجوان شما چیزی خلاف آنچه هستید بشود؟ اول در رفتار خودتان دقیق شوید و خودتان خودکنترلی را یاد بگیرید و تمرین کنید ، مطمئن باشید معضل نوجوان شما هم آرام آرام حل خواهد شد.
یک جاده جایگزین
به هر حال دختر یا پسر نوجوان شما به حرف‌زدن نیاز دارد و شما نمی‌توانید این نیاز را نابود کنید. اما میتوانید راه‌های جایگزین را به او پیشنهاد کنید. مثلا نوشتن، خاطره‌نویسی، داستان‌نویسی و… راه جایگزین خوبی برای حرف‌زدن بیش از حد است. خلق یک اثر هنری می‌تواند جایگزین حرف‌زدن باشد. راه‌های جایگزین را به او پیشنهاد دهید و امکاناتش را برحسب سلیقه و علاقه‌اش فراهم آورید.
همشهری
