آیا در مورد تست هیستروسالپنگوگرافی یا عکس رنگی از رحم چیزی شنیده اید.در این مطلب قصد داریم به بررسی کامل این تست و دلایل تجویز آن توسط پزشک بپردازیم.در این تست پزشک از وضعیت داخلی رحم و لوله‌های رحمی مطلع می‌گردد. عکس رنگی رحم توسط رادیولوژیست انجام میشود و به طور متوسط در حدود ۳۰-۱۰ دقیقه به طول می‌انجامد.
هیستروسالپنگوگرافی (عکس رنگی از رحم)چیست؟
برای بررسی علت تأخیر باروری، باید سلامت اندام‌های تولید مثل مورد ارزیابی قرار گیرند. یکی از روش‌های تشخیصی که معمولاً برای بررسی رحم و لوله‌های رحمی همراه با سایر آزمایش‌ها در ویزیت‌های اولیه درخواست میشود، هیستروسالپنگوگرافی است. با این تست، پزشک از وضعیت داخلی رحم و لوله‌های رحمی مطلع می‌گردد و با توجه به نتایج حاصل از تست، در مورد نحوه درمان تصمیم خواهد گرفت.
هیستروسالپنگوگرافی روشی است که به‌منظور بررسی داخل رحم و لوله‌های رحمی انجام می‌گیرد. انجام هیستروسالپنگوگرافی در ارزیابی ناباروری بسیار مهم است. در صورت انسداد لوله‌های رحمی و یا وجود چسبندگی رحم، شانس باروری کاهش می‌یابد. در این روش با استفاده از اشعه x و ماده حاجب چسبندگی‌های درون رحمی، پولیپ، فیبروم و برخی دیگر از مشکلاتی که سبب انسداد لوله‌ها و جلوگیری از لقاح تخمک و اسپرم می‌گردد، قابل تشخیص است.
– هیستروسونوگرافی چیست؟
آزمایش دیگری که در این راستا مفید خواهد بود هیستروسونوگرافی میباشد که با استفاده از سونوگرافی و تزریق محلولی خاص، ناهنجاری‌های درون رحمی بررسی میشود.
– مراحل انجام هیستروسالپنگوگرافی چگونه است؟
معمولاً عکس رنگی رحم توسط رادیولوژیست انجام میشود و به طور متوسط در حدود ۳۰-۱۰ دقیقه به طول می‌انجامد. برای انجام این تست، فرد بر روی تخت معاینه زنان قرار می‌گیرد. ابتدا پزشک یک اسپکولوم (وسیله‌ای برای معاینه داخلی زنان) در واژن قرار می‌دهد. سپس لوله‌ای بسیار ظریف از درون دهانه رحم به داخل رحم وارد نموده تا از این طریق ماده حاجب را به درون رحم و لوله‌های رحمی تزریق نماید. به‌طور طبیعی ماده حاجب باید رحم و لوله‌های رحمی را پر نماید یعنی هنگامی که در رحم و لوله‌ها هیچ‌گونه انسداد و مشکلی وجود نداشته باشد ماده حاجب بعد از تزریق، فضای داخل رحم و لوله‌ها را به‌طور یکنواخت پر خواهد کرد. ولی در هنگام وجود مشکل و انسداد لوله‌ای ماده حاجب نمی‌تواند تمام فضای داخل رحم و لوله‌ها را پر نماید.بعد از تزریق، از رحم عکسبرداری میشود. پزشک با بررسی عکس‌ها می‌تواند وضعیت رحم و لوله‌های رحمی را ارزیابی نماید.
به‌دلیل انقباض عضلات رحم و احساس دردی که به‌خصوص در زمان تزریق ماده حاجب دارند، در مواردی‌که لوله‌های رحمی مسدود است، درد بیشتری احساس میشود. مصرف داروهای مسکن مانند ایبوبروفن می‌تواند در تسکین درد و ناراحتی موثر باشد. لذا ممکن است ۶۰-۳۰ دقیقه قبل از انجام عکس رنگی، یک داروی مسکن برای بیمار تجویز شود. به‌طورکلی بسیاری از زنان در حین هیستروسالپنگوگرافی مشکلی نخواهند داشت اما ممکن است مدتی پس از آن احساس درد و ناراحتی نمایند، بنابراین بهتر است در روز گرفتن عکس رنگی از رحم، یک نفر آنها را همراهی نماید.
– عوارض هیستروسالپنگوگرافی (عکس رنگی از رحم)چیست؟
معمولاً این روش عوارضی ندارد ولی عوارض نادر آن شامل:
– درد گذرا
– عفونت
– لکه‌بینی و یا خونریزی
در صورت تب و تداوم درد به مدت چند روز، باید به پزشک اطلاع داده شود.
– بهترین زمان انجام تست هیستروسالپنگوگرافی (عکس رنگی از رحم) چه زمانی است؟
بهترین زمان انجام این تست، پس از اتمام خونریزی قاعدگی و قبل از تخمک‌گذاری است.
– در چه مواردی انجام تست هیستروسالپنگوگرافی (عکس رنگی از رحم)ممنوع است؟
در موارد عفونت و التهاب لگنی و خونریزی‌های نامشخص واژینال، انجام این تست ممنوع است و تا بهبودی کامل، فرد باید از انجام این تست خودداری نماید.
– مزایای تست هیستروسالپنگوگرافی (عکس رنگی از رحم) بدون درد با بیهوشی چیست؟
با توجه به اینکه عکسبرداری هیسترو سالپنگوگرافی (HSG یا عکس رنگی رحم) درگروهی از بانوان با درد و ناراحتی همراه بوده و عده ای نیز از انجام آن در حالت بیداری به دلیل هراس و یا مسائل دیگر اجتناب میکنند، در بعضی از مراکز این امکان فراهم شده است.
از مزایای بیهوشی در عکس رنگی رحم نبودن انقباضات عضلات لگن و کاهش مقاومت در برابر قرار دادن وسایل در داخل واژن میباشد که این امر موجب کاهش تعداد عکسهای گرفته شده (میزان اشعه دریافتی کمتر) و کاهش میزان داروی تزریق شده میشود. بعلاوه چون در مواردی ممکن است لوله های رحمی بر اثر اسپاسم ناشی از اضطراب و یا درد باز نشوند در حالت بیهوشی این اسپاسم از بین رفته و دارو راحتتر از لوله ها عبور میکند.
اعمال بیهوشی توسط پزشک متخصص بیهوشی صورت گرفته و این بیهوشی در حدی است که بیمار متوجه درد و ناراحتی های عکس رنگی رحم (HSG) نشود و نسبت به بیهوشی اعمال جراحی بسیار سبک تر میباشد.این بیهوشی بی خطر بوده و با توجه به مراقبت های صورت گرفته هیچ گونه عوارضی ندارد.
توجه: ضمنا حضور همسر و یا محارم بیمار در موقع انجام عکس برداری با بیهوشی الزامی است.