اگر قصد کم کردن وزن با قرص های لاغری را دارید بخوانید

امروزه راهکاره ای زیادی برای کم کردن وزن پیش روی افراد وجود دارد ، می توان گفت عده ی کثیری از کسانی که دچار اضافه وزن هستند تمایل دارند که به راحت ترین شیوه ی ممکن وزن خود را کم کنند ، یکی از این روش ها استفاده از قرص های لاغری است.

مساله چاقی و شیوع بالای آن باعث شده بسیاری از پژوهشگران به دنبال راه حل سریع و آسان برای حل این مشکل باشند. بسیاری از افرادی که دچار اضافه وزن هستند…

 

 

از گرفتن رژیم غذایی سالم هراس دارند یا آن را به خیال خود امتحان کرده اند و موفق نبوده اند. متاسفانه تجربه رژیم های مختلف و پایین و بالا رفتن وزن باعث می شود فرد به طور کلی از کاهش وزن اصولی منصرف شود و به دنبال راه میانبری باشد. از طرفی نیاز مبرم به حل این مشکل عام و جهانی و از سوی دیگر سودآور بودن تجارت دارو باعث تلاش بسیار برای یافتن داروهای جادویی کاهش وزن شده است. با دکتر تیرنگ نیستانی، متخصص تغذیه و رژیم درمانی و دانشیار انستیتو تحقیقات تغذیه کشور و دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در مورد داروهای لاغری و اشتهاآور موجود در بازار و تاثیر آنها گفت وگو کرده ایم.

 

 

 

 

 

آیا واقعا داروی لاغری وجود دارد؟

 

 

در این زمینه تحقیقات بسیار زیادی انجام شده که ماحصل تمام آنها داروهای متعددی است که از ۴ دهه پیش وارد بازار شده اند اما متاسفانه اثر هیچ یک پایدار نیست و مصرف آنها به دلیل عوارضی که داشته اند، ممنوع شده است.

 

 

داروهای لاغری بر چه اساس و مکانیسمی عمل می کنند و چگونه باعث لاغری می شوند؟

 

 

داروهای لاغری به ۲ نوع اصلی تقسیم می شوند؛ داروهایی که باعث کاهش دریافت می شوند و با تاثیر بر مرکز گرسنگی در مغز دریافت فرد را کاهش می دهند. برخی از این داروها هم دفع را افزایش می دهند و بر جذب موادمغذی پرکالری که معمولا چربی است، تاثیر می گذارند و باعث دفع آن از طریق مدفوع می شوند. داروهای نسبتا جدیدتری هم وجود دارند که حد فاصل این دو هستند.

 

 

در حال حاضر هیچ داروی لاغری ای وجود ندارد که FDA آن را تایید کرده باشد؟

 

 

سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) که یک مرکز معتبر از نظر تایید ایمنی و بی خطر بودن فرآورده های عرضه شده در زمینه پزشکی است، فقط ۲ دارو را در ابتدا تایید کرد که بعد یکی از این داروها از فهرست تایید حذف شد. داروی اول با نام عمومی «سیبوترامین» و با نام تجاری «مریدیا» یا «ردوکتیل» بود که در کشور ما هم برای دوره کوتاهی تولید شد. این دارو کاهنده اشتها بود. داروی دوم، مهارکننده جذب چربی در روده به نام «اورلیستات» است که آن هم با نام های تجاری مختلف از جمله «زنیکال» و «ونوستات» در داخل و خارج از کشور تولید می شود.

 

 

چرا تولید و فروش داروی اول ممنوع شد؟

 

 

«سیبوترامین» کاهنده دریافت غذایی بود و داروی بسیار موثری به نظر می رسید اما نتایج تحقیقات روشن کرد عوارض بسیاری برای سیستم قلبی عروقی دارد و احتمال مرگ بر اثر ناراحتی های قلبی عروقی را افزایش می دهد.

 

 

یعنی تنها داروی لاغری مورد تایید در حال حاضر اورلیستات است؟

 

 

بله. البته گرچه اورلیستات جذب چربی را مهار می کند اما همیشه کمک کننده نیست. بسیاری از بیمارانی که مشکل اضافه وزن دارند، رژیم غذایی کم چرب می گیرند و غذاهایشان را با وسواس بسیار آبپز می کنند اما وزنشان پایین نمی آید زیرا مشکل چربی دریافتی نیست. این افراد دچار بی نظمی در مصرف وعده های غذایی هستند و ریزه خواری می کنند. در ضمن بعد از هر ناخنک به غذاهای چرب نمی توان یک قرص ونوستات خورد. یعنی هر فردی کاندید مناسبی برای دارودرمانی نیست.

 

 

غیر از ونوستات، تبلیغات زیادی در مورد داروهای لاغری در ماهواره می شود و قفسه های داروخانه ها و عطاری ها هم پر از داروهای لاغری است. بسیاری از افراد نیز از مصرف این داروها اظهار رضایت می کنند و می گویند وزنشان پایین آمده است. نظرتان در مورد این داروها چیست؟

 

 

داروهای کاهنده اشتهای بسیاری در بازار وجود دارد که تاییدیه سازمان غذا و داروی آمریکا ندارند. برخی از این داروها تولید شرکت های معتبر دارویی هستند که در بروشور آنها حداکثر مدت زمان مصرف ۳ ۲ ماه ذکر شده و تولید کننده اذعان داشته که حتی مصرف کوتاه مدت این دارو می تواند عوارض گوناگونی داشته باشد. داروهایی که در عطاری ها به فروش می رسند یا در ماهواره تبلیغ می شوند، ترکیب مشخصی ندارند و اثربخشی آنها به اثبات نرسیده و حتی طبق مطالعه بسیاری از آنها حاوی دوز بالای سیبوترامین هستند که عوارض قلبی بسیار زیادی در پی دارد. برخی نیز ترکیب های متامفتامین دارند و وابستگی می آورند. تنها دارویی که در درازمدت می توان مصرف کرد، اورلیستات است که نسل دوم آن با دوز ۶۰ میلی گرم وارد بازار شده است.

 

 

آیا اورلیستات را باید با نسخه پزشک تهیه کرد؟

 

 

نه، این دارو را بدون نسخه می توان از داروخانه خریداری کرد اما نباید خودسرانه مصرف شود و مصرف آن حتما باید زیرنظر متخصص تغذیه و در کنار رژیم غذایی اصولی باشد. اگر عادت غذایی اصلاح شود، هیچ نیازی به مصرف داروهای لاغری نیست. حتی تولید کنندگان اورلیستات نیز ادعا نمی کنند که فقط با مصرف این دارو و بدون رژیم و ورزش می توان وزن کم کرد. اگر پزشک مصرف دارو را لازم بداند، باید زیرنظر او و در یک دوره و در کنار مصرف مکمل ها باشد تا فرد دچار هیچ کمبودی نشود.

 

 

مکمل های فیبری که بسیاری از متخصصان تغذیه مصرف آنها را توصیه می کنند نیز از داروهای لاغری محسوب می شوند؟

 

 

آنها دارو نیستند بلکه مکمل های غذایی اند. نتایج مطالعه های بسیار در مورد مکمل های پودری نشان داده اند، بسیاری از آنها حاوی ترکیب های سیبوترامین هستند. غیر از اینها، خیلی از آنها که مورد تایید وزارت بهداشت هستند، فیبر بالایی دارند و با پرکردن معده احساس سیری در فرد ایجاد می کنند. بسیاری از متخصصان، مصرف این مکمل ها را به افرادی که می خواهند وزن کم کنند، در کنار رژیم غذایی و ورزش توصیه می کنند و الزاما هم مصرف آنها کار بدی نیست اما اصلاح عادت های غذایی قدم اول و اصولی است.

 

 

پس مصرف مکمل های فیبری عوارضی ندارد؟

 

 

عوارض نه اما ایرادهایی به آنها وارد است مثلا اینکه اگر حجم معده فرد را بیشتر نکنند، کوچک تر هم نخواهندکرد. در ضمن مصرف این نوع مکمل ها شاید برای خانم های خانه دار مفید باشد اما برای افراد شاغل عملی نیست. هیچ مطالعه ای نیز تاکنون انجام نشده که نشان دهد فردی که به کمک مکمل های پودری وزن کم کرده، در درازمدت توانسته باشد وزن خود را ثابت نگه دارد.

 

 

غیر از چاقی که معضلی عمومی است، بسیاری از افراد از لاغری به خصوص لاغری موضعی، شکایت دارند. تعداد داروهای افزایش دهنده اشتهایی که تبلیغ می شود هم کم نیست. در این حوزه دارویی مورد تایید FDA وجود دارد؟

 

 

ترکیب هایی هستند که FDA آنها راتایید کرده است ولی چون مصرف خودسرانه آنها به صلاح نیست، درست نمی دانم نامی از آنها ببرم.

 

 

چه کسانی کاندید مناسبی برای مصرف داروهای افزایش وزن هستند؟

 

 

برخی افراد مشکل کبد، کلیه و قلب و… ندارند و فقط فکر می کنند کم اشتها هستند چون خود را با دیگران مقایسه می کنند. در این حالت اگر وزن فرد ثابت باشد، عرض یک سال کاهش وزن ناخواسته نداشته و به طور سرشتی کم وزن باشد، دچار سوءتغذیه نباشد و لاغری او طبیعی باشد، نیازی به درمان ندارد و مصرف داروهای اشتهاآور برایش غیرضروری است. اگر فردی که به بیماری های التهابی مبتلاست یا دیالیز یا شیمی درمانی می شود طی یک سال گذشته دچار کاهش وزن شده و عادت های غذایی اش بنا به دلایلی تغییر کرده باشد، لازم است به متخصص مراجعه کند. البته در بیشتر این موارد تجویز داروهای افزایش دهنده اشتها لازم نیست و با اصلاح برنامه غذایی این مشکل برطرف می شود. در مواردی که بیماری باعث لاغری می شود، درمان بیماری اصلی به درمان اشتها کمک می کند. اصلاح برنامه غذایی، افزایش تعداد وعده ها و کاهش حجم و افزایش کالری غذا به افزایش وزن کمک می کند اما اگر کسی دچار بیماری های خاصی است و به اصلاح دریافت غذایی نیاز دارد، می تواند زیرنظر پزشک در کنار برنامه غذایی دارو نیز مصرف کند البته نه هر دارو، پودر یا معجونی که تبلیغ می شود. بسیاری از خانم ها دچار لاغری موضعی در ناحیه شانه، سینه یا باسن هستند و برای حل این مشکل سراغ مصرف داروهای افزایش دهنده اشتها می روند. مصرف داروهای افزایش وزن که متاسفانه ترکیب بسیاری از آنها تاییدنشده، حتی اگر باعث افزایش اشتها و پرخوری شود، نهایتا بافت چربی دور شکم را افزایش می دهد که به نفع سلامت و زیبایی نیست.

 

 

در بسیاری از تبلیغات می بینیم که تولیدکننده پافشاری زیادی بر طبیعی بودن داروی تولیدی خود و بی ضرر بودن آن دارد. این ادعاها تا چه حد درست است؟

 

 

نباید فکر کرد اگر ترکیبی گیاهی است پس مضر نیست. تمام موادمخدر گیاهی هستند بنابراین بهتر است قبل از مصرف هر دارو با پزشک مشورت شود.

 

 

آیا مصرف مکمل ها هم اشتها را زیاد می کند؟

 

 

به طور عادی مکمل ها باعث افزایش اشتها نمی شوند مگر آنکه کسی دچار کمبود باشد. به طور مثال، کمبود ویتامین های گروه B علایمی نظیر کم اشتهایی و بی اشتهایی دارد. مکمل روی نیز به این دلیل که پرزهای چشایی را حساس می کند، با مکانیسم های ناشناخته دیگر باعث افزایش اشتها می شود. البته مصرف مکمل نیز باید زیرنظر پزشک باشد.