امروزه بازار تولید مواد غذایی بسیار گرم است و شرکت های متعدد گوناگونی در سطح جهانی با یکدیگر در رقابت هستند و مواد غذایی به انواع مختلف تولید می کنند. یکی از این نو آوری ها تولید حبه قند های طعم دار است.
چند سالی است که نسل جدیدی از قندهای حبه ای وارد بازار شده است. قند حبه ای خرما، نعنا، زعفران، دارچین،
لیمو عمانی و میوه ای از جمله قندهای طعم داری است که به دلیل تنوع در مزه و رنگ، نظر بسیاری از افراد را به خود جلب کرده است.
این قندها بنا به ادعای عرضه کنندگان آن خواص مختلف تغذیه ای، رژیمی و حتی درمانی دارد، اما براستی قندهای طعم دار خاصیت دارد؟ آیا قند حبه خرما رژیمی است؟ مضرات این قندها چه میزان است؟
قندهایی با طعم اسانس
قندهایی که این روزها به صورت فله ای و خارج از نظارت تهیه می شود، اغلب حاوی رنگ و اسانس است. پایه اصلی قندهای طعم دار مانند قند سفید حبه از شیرابه نیشکر و چغندر قند پس از طی مراحلی استخراج شده و تنها تفاوت آن با قند سفید در مواد یا ترکیباتی است که به عنوان طعم و رنگ به آن افزوده می شود. حال اگر رنگ و اسانس اضافه شده به این قندها شیمیایی باشد، هیچ خاصیتی را نمی توان به آن نسبت داد.
البته در مورد قندهای نعنایی یا دارچینی به دلیل آن که عصاره طبیعی آن قابل دسترس و ارزان تر از انواع سنتزی است، می توان گفت این نوع طعم ها منشأ طبیعی دارد، اما در مورد قندهایی با طعم زعفران، به جهت بالا بودن قیمت این رنگ طبیعی در مقایسه با قیمت پایین محصول عرضه شده، قدری جای تامل وجود دارد. از سوی دیگر، اگر فرض کنیم همه این قندها حاوی عصاره گیاهان دارویی یا کنسانتره تغلیظ شده میوه ها باشد، نمی توانیم برای رسیدن به خاصیت این مواد، قند زیادی مصرف کنیم. نکته مهم تر آن که این قندها به دلیل خوش طعم بودن، گرایش و اشتهای افراد بخصوص کودکان را به مصرف مواد شیرین افزایش می دهد. این موضوع در مورد نبات های رنگی و طعم دار نیز صدق می کند.
قندهای رنگی؛ دشمن کلیه و کبد
رنگ های شیمیایی به دلیل جذابیت بیشتر و ارزان قیمت بودن، بیشتر مورد استقبال تولید کنندگان قرار می گیرد. در واقع نمی توان گفت که فقط قندهای طعم دار فله ای حاوی مواد رنگی یا اسانس های سنتزی است. اغلب کارخانجات صنعتی نیز در محصولات فرآوری شده خود از این نوع مواد افزودنی، در حد مجاز و کنترل شده و طبق استانداردهای ملی استفاده می کنند. با این حال، استفاده بیش از حد از خوراکی های رنگی در یک زمان یا مصرف مستمر آن در طولانی مدت توصیه نمی شود. اغلب افزودنی های سنتزی روی دو سیستم سم زدای بدن ـ یعنی کلیه و کبد ـ بیشتر از سایر اندام ها تاثیر سوء دارد و شدت تاثیر آن در کودکان، زنان باردار و سالمندان بیشتر از گروه های دیگر است.
طبق تحقیقات انجام شده، تاثیر رنگ های شیمیایی بر بدن به گونه ای است که می تواند با تکثیر بیش از اندازه سلول ها در بلند مدت، موجب ایجاد انواع تومورهای خوش خیم و بدخیم شود و زمینه ابتلا به سرطان را فراهم سازد. اختلالات رفتاری، واکنش های شدید آلرژیک، بیش فعالی، عقب افتادگی ذهنی و سقط جنین از پیامدهای خطرناک استفاده از این نوع خوراکی هاست. تاسف بارتر آن که برخی رنگ های افزوده شده به تنقلات یا قندهای فله ای طعم دار غیرخوراکی بوده و در صنعت برای رنگ کردن پارچه و الیاف مصنوعی استفاده می شود.
میوه هایی به شکل حبه قند
علاوه بر قندهای طعم داری که پایه اصلی آنها قند سفید حبه است، بتازگی میوه هایی چون زردآلو، آلو، کیوی، انبه و… به شکل و سایز حبه قند عرضه می شود. این میوه ها احتمالا در ابتدا خمیری شکل شده و سپس به شکل حبه، برش می خورند.
اگر این حبه ها فاقد پودر شکر و مواد نگهدارنده و تنها از گوشت میوه تهیه شده باشد، می تواند جایگزین مناسب قندهای سفید و طعم دار شود. اما نکته مهم آن که در حال حاضر بیشتر میوه هایی که به صورت حبه برش خورده است، به صورت فله ای و خارج از نظارت وزارت بهداشت عرضه می شود و احتمال آلودگی این محصولات به کپک، گرد و خاک محیط و قطرک های بزاقی افراد بسیار زیاد است. از طرفی، نشستن میوه ها قبل از فرآوری بر بار میکروبی محصول می افزاید.
قند حبه ای خرما با خاصیت رژیمی نداریم!
در برخی مغازه ها و فروشگاه های عرضه کننده فرآورده های خرما، حبه قندهای فله ای قهوه ای رنگی دیده می شود که بنا به ادعای فروشندگان از قند خرما تهیه شده و رژیمی است، اما باید بدانید قند استحصالی خرما از نوع گلوکز و فروکتوز بوده و مانند ساکارز موجود در قند سفید حبه ای، قابلیت کریستاله و حبه شدن ندارد. قند خرما بیشتر به شکل مایع تولید می شود و از نظر میزان کالری با قند و شکر سفید تصفیه شده تا حدودی برابری می کند و برای افراد چاق و بیماران دیابتی محدودیت مصرف دارد.
به گفته متخصصان، این قندها یا از شکر قهوه ای تصفیه نشده که حاصل از پخت سوم کارخانجات قندسازی است تهیه می شود یا این که برخی تولیدکنندگان غیرمتعهد در زمان تهیه قند سفید کله، مقداری شیره خرما روی آن می ریزند و سپس آن را حبه می کنند. این قند رژیمی نیست و در هر گرم آن ۴ کیلوکالری انرژی نهفته است. یعنی هر حبه ۴ گرمی آن حاوی ۱۶ کالری انرژی است.
پس مصرف قند سفید و طعم دار را به حداقل برسانید و هنگام خرید، به نام و نشانی کارخانه تولید کننده، مجوز بهداشت و تاریخ مصرف محصول توجه کنید.
