بی خوابی و کم خوابی از جمله علل ابتلا به برخی بیماری های جسمی و روانی است. بی خوابی رابطه مستقیمی با ابتلا به افسردگی دارد و همچنین از علل اصلی ابتلا به اختلالات ذهنی است. همچنین بی خوابی می تواند سبب ابتلا به چاقی شود. برای مقابله با بی خوابی با دکتر سلام همراه باشید.
در بین بسیاری از دانش‌آموزان، این ذهنیت غلط وجود دارد که برای جبران عقب افتادگی درسی خود باید ساعات مربوط به خواب را به درس خواندن اختصاص دهند، و به همین دلیل، آنها بسیاری از مواقع دچار کمبود خواب هستند.
آنها در طول روز خسته و کسل هستند و روز خود را بدون داشتن انرژی کافی هدر می‌دهند؛ در واقع این کار نه تنها به دانش آموزان کمکی نمی‌کند، بلکه باعث می‌شود که تمرکز کافی در سر جلسه آزمون یا کلاس درس نداشته باشند و بازدهی آنها تا حد زیادی پایین بیاید.
بر اساس آزمایشی که محققان آمریکایی روی موش‌ها انجام داده‌اند، کم خوابی موجب افزایش ترشح هورمون استرس کورتیکوسترون و کاهش تولید سلول‌های مغزی می‌شود. امروزه ثابت شده که یکی از عوامل بسیار مؤثر در موفقیت درسی دانش‌آموزان، بخصوص در شب‌های امتحان، داشتن خوابی مناسب و کافی است؛ زیرا خواب، فراگیری و حافظه را تقویت می‌کند، انرژی لازم را در طول روز فراهم می نماید و کمک می کند تا مغز ما حداکثر کارآیی را در حین درس خواندن داشته باشد. به این مساله، تمامی داوطلبان، بخصوص در شب قبل از کنکور، اذعان دارند و تلاش می‌کنند تا خوابی آرام و مناسب در این شب داشته باشند.
چگونه خوابی راحت داشته باشیم؟
یکی از مؤثرترین راه‌ها برای داشتن خوابی آسوده، تغذیه مناسب است. مرغ، غذاهای دریایی، ماهی تن یا ماهی کباب شده و سبزیجات پخته جزو مناسب‌ترین شام‌ها به حساب می‌آیند. ویتامین B3 موجود در این مواد باعث تولید سرتونین شده و در نتیجه به فرد در داشتن خوابی راحت کمک می‌کند. بهتر است که شام حداقل دو تا سه ساعت قبل از خوابیدن میل شود و از خوردن غذاهای سرخ شده، تند یا چرب خودداری گردد.
سعی کنید که غذاهای دارای کربوهیدرات بالا مثل نان را حتماً در وعده غذایی شام بگنجانید. نان و پنیر کم چرب یا نان و عسل، خود شامی سبک و مناسب به حساب می‌آیند.
خوراکی‌هایی مثل موز، خرما، گردو، بادام زمینی و غلات سبوس‌دار حاوی تریپتوفان هستند که موجب تولید هورمون‌های تحریک کننده خواب مثل سرتونین و ملاتونین در بدن می‌شوند و به سریع‌تر خوابیدن و ایجاد آرامش کمک زیادی می‌کنند.
سبزیجات: تمامی سبزیجات، مخصوصاً سبزیجاتی که دارای برگ سبز تیره هستند، به خوابیدن کمک می‌کنند. کاهو از جمله سبزیجاتی است که در رفع بی‌خوابی معجزه می‌کند. برای آرامش اعصاب، خوردن سالاد کاهو با لیمو ترش به همراه غذا توصیه می شود.
لبنیات: خوردن دوغ، شیر و ماست همراه شام، کمک بزرگى به خواب آرام و عمیق مى‌کند. یکی از بهترین و سنتی‌ترین راه حل‌ها برای مبارزه با بی‌خوابی، نوشیدن یک لیوان شیر گرم با عسل است. شیر حاوی کلسیم و تریپتوفان است که این دو برای تنظیم ریتم خواب بسیار مفید هستند.
نوشیدن آب انگور یا یک لیوان جوشانده گل گاوزبان یا بابونه، نیم ساعت قبل از خواب توصیه می‌شود.
چه غذاهایی را نخورید؟
برای اینکه دچار بی‌خوابی نشوید، باید از خوردن غذاهای دارای پروتیین بالا مثل گوشت از دو ساعت قبل از خواب باید خودداری کرد. همچنین سعی کنید که هنگام شب و قبل از خواب، از خوردن شکلات، بادمجان، سیب زمینی، شکر، سوسیس، اسفناج و گوجه فرنگی خودداری کنید. این مواد، به دلیل داشتن تیرامین بالا، باعث بالا رفتن هورمون نور اپی‌نفرین در بدن و در نتیجه فعال شدن مغز به هنگام خواب می‌شوند.
به طور کلی نباید در شب، غذاهای سنگین، چرب یا تند خورد؛ زیرا فعالیت سیستم گوارشی ما در شب کم می‌شود و هضم این مواد سخت‌تر خواهد شد.
از خوردن خوراکی‌های بسیار شیرین و دارای قند زیاد، که موجب افزایش انرژی و بی‌خوابی می‌شوند، نیز باید خودداری کرد.
بهتر است که قبل از خواب، از مصرف نوشیدنی‌های کافئین دار مثل چای، قهوه و نوشابه نیز پرهیز کنید. از آنجایی که حساسیت به کافئین در افراد مختلف، متفاوت است، در بعضی از اشخاص حتی مقدار بسیار کمی از کافئین مثل قهوه‌های بدون کافیین و شکلات هم می‌تواند موجب بی‌خوابی شود.
منبع: تبیان
