یکی از حالت های روانی خشم میباشد که از کمیت شروع میشود و تا نهایت ادامه دارد.زمانی که انسان خشمگین میشود فشار خونش افزایش می یابد،ضربان قلبش تند میشود و میزان آدرنالین در خونش هم پیدا میکند.خشم یکی از وضعیت هایی است که در هر انسانی وجود دارد اما انسان ها میتوانند آن را کنترل نمایند و از بروز آن جلوگیری کنند.
خشم و عصبانیت از نمونه معضلات رفتاری به شمار می رود که برخی از جوانان و نوجوانان در جامعه،با آن دست به گریبان هستند،ناهنجاری که عدم کنترل و مهار آن،سرنوشت یک فرد یا خانواده را با انسداد و بن بست هایی جدی مواجه می سازد.
صورت های برافروخته،ابروهای گره خورده،قلبی که ضرب آهنگ نواخت آن از حد متعادل فراتر رفته،رگ های متورم گردن،از نمونه تصاویری هستند که چندان غریب و نا آشنا به نظر نمی رسند.
تمامی افراد جامعه،کم و بیش شاهد این صحنه های نامتعارف و نگران کننده بوده اند و زمانی این شمایل و اوصاف نگران کننده تر می شود که برخی از جوانان و نوجوانان به عنوان افراد و گروه هایی از جامعه که قاعدتا از حیث آستانه تحمل و آرامش روحی و روانی،می باید در شرایط مطلوب تری قرار داشته باشند،اما در چنبره عصبانیت و خشم گرفتار هستند.
کم نیستند جوانانی که به دلیل یک لحظه تصمیم اشتباه و خشونت افسار گسیخته،پای در مسیری نامیمون گذاشته اند که جز حبس،پرداخت دیه و بعضا اعدام به نفس،نتیجه دیگری در پی نداشته است.
یقه گیری های خیابانی،دشنام و خشونت کلامی،از مواردی به شمار می رود که بعضا با کوچک ترین جرقه اختلافی به آتشی برافروخته تبدیل می شود.
زهرا کولیوند،جامعه شناس وآسیب شناس مسائل اجتماعی با اشاره به نقش حائز اهمیت آستانه تحمل و صبر در پیشگیری از بروز رفتارهای خشونت آمیز اظهار داشت:دلایل و عوامل بسیاری برای روشن شدن آتش اختلاف وجود دارد که ابتدا به ساکن،موضوع و موردی سطحی و ناچیز به نظر می رسد،اما عدم توانایی در کنترل خشم می تواند موارد پیش پا افتاده را به عاملی برای ظهور و بروز چالش ها و معضلاتی جدی مبدل سازد.
وی افزود:بعضا مشاهده می شود که بسیاری از این رفتارها و اختلافات به ظاهر ساده به قتل یا جنایتی فجیع تبدیل می شود که این سیر منحوس موید ناتوانی در مهارت های کنترل خشم می باشد.
کولیوند عنوان کرد:به واقع،بسیاری از قتل ها،درگیری های فیزیکی و خشونت هایی که بنا به دلایل گوناگون رقم می خورد،از پیش طراحی شده نیستند و به دلیل عدم کنترل و مهار به موقع آن،به مصیبتی عظیم تغییر ماهیت می دهند.
وی در پاسخ به سئوال خبرنگار گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان،در ارتباط با راهکارهای موثر در پیشگیری از حادث شدن چنین خشونت هایی عنوان کرد:نهادهای آموزشی جامعه اعم از آموزش و پرورش و حتی مهد کودک ها می توانند با آموزش صحیح،نقش بسزایی در حصول این امر ایفا کنند.
جامعه شناس و آسیب شناس مسائل اجتماعی گفت:خانواده نیز به عنوان یکی از خرده نهادهای اجتماعی و محفلی که در نوک پیکان بسیاری از فراز و نشیب ها و مشکلات اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی قرار دارند،در تحقق این امر (آموزش صحیح و موثر مهارت های کنترل خشم)موثر و نافذ خواهند بود.
کولیوند عنوان کرد:لذا نباید از نظر دور داشت که دستیابی به این مهم،مستلزم سلسله دوره های آموزشی هر چه بیشتر از طریق نهادهای ذیربط است و از سوی دیگر فعالان فرهنگی و هنری و اصحاب رسانه نیز در تسریع و پیشبرد اهداف این عرصه تعیین کننده محسوب می شوند.
*نقش موثر والدین در ارتقای آستانه تحمل فرزندان
امیر مهریزی،روانشناس و مددکار اجتماعی با اشاره به نقش بسیار تاثیرگذار والدین در آموزش پذیری و فرآیند اجتماعی شدن فرزندان عنوان کرد:به واقع،بسیاری از جوانان و نوجوانان خشمگین امروز،کودکان دیروز بوده اند که در روند آموزشی آنها،مولفه های اصولی و قاعده مند تربیتی لحاظ نشده است.
وی افزود:کودکان با الگوبرداری از والدین خویش،تا حدود بسیاری روش و منش بزرگان و پدر و مادر خود را ادامه خواهند داد و در چنین فرآیندی،ناتوانی والدین در کنترل و مهار خشم می تواند سرنوشت و آینده رفتاری فرزندان آنها را نیز تحت تاثیر قرار دهد.
مهریزی عنوان کرد:اساسا مباحث رفتاری مرتبط با خشم از سه منظر بروز خشم،سرکوب خشم وکنترل خشم قابل بررسی و ارزیابی است.
روانشناس و مددکار اجتماعی گفت:درگیری های فیزیکی و کلامی از مصادیق بروز خشم است که کم و بیش نمونه هایی از آن را بصورت روزانه در سطح جامعه مشاهده و تجربه می کنیم.
وی افزود:سرکوب خشم نیز به فرو بردن عصبانیت اطلاق می شود که بر اساس تجارب کسب شده و تحقیقات انجام گرفته، می تواند به بروز آسیب ها و صدمات درونیِ نگران کننده ای مبدل شود.
مهریزی عنوان کرد:موثرترین و اصولی ترین مولفه در این عرصه به حفظ آرامش و کنترل خشم معطوف می شود که به واقع به نوعی می توان از آن تحت عنوان مدیریت صحیح و هدفمند خشونت و عصبانیت یاد کرد.
روانشناس و مددکار اجتماعی در خاتمه یادآور شد:حصول این امر خطیر،اکتسابی است و دستیابی به آن از طُرُق آموزشی و تربیتی میسر خواهد شد و هر آنچه در این زمینه به موفقیت های بیشتر دست یابیم،به تبع شاهد بروز تنش ها و خشونت های کلامی و فیزیکی کمتری در سطح جامعه و خانواده خواهیم بود.
منبع : باشگاه خبرنگاران جوان
