ویتامین ها برای بدن یکی از مهم ترین مواد هستند ، چرا که هر کدامشان وظیفه ای خاص بر عهده دارند ، در این مطلب قصد داریم در رابطه با ویتامین K صحبت کنیم. این ویتامین محلول در چربی است و وظیفه ی مهمی در منعقد کردن خون بر عهده دارد.
نقش ویتامین K در کمک به انعقاد خون و نیز جلوگیری از انعقاد به خوبی شناخته شده است. ویتامین K همچنین در سلامت استخوان ها نقش دارد.
گفتنی است که این ویتامین خطر خونریزی در بیماری های کبدی، یرقان، سوءجذب و یا خطر خونریزی در اثر مصرف بلندمدت آسپرین و آنتی بیوتیک را کاهش می دهد.
گاهی اوقات به نوزادانی که زودتر از موعد متولد می شوند، به این خاطر که ممکن است در معرض خطر خونریزی باشند، بلافاصله پس از تولد ویتامین K تزریق می شود.
این ویتامین به علاوه در درمان خونریزی شدید در هنگام عادت ماهانه در خانم ها و نیز به همراه ویتامین C در درمان تهوع به هنگام صبح تأثیر قابل ملاحظه ای دارد. ویتامین K در پیشگیری از تشکیل سنگ کلیه موثر است.
ویتامین K علاوه بر ساخت پروتئین لازم برای تشکیل لخته های خون، چندین پروتئین دیگر برای خون، استخوان ها و کلیه ها نیز تولید می کند.
ویتامین K و کاهش خطر ابتلا به سرطان
محققان در تحقیقاتی تازه دریافته اند افرادی که از موادغذایی حاوی ویتامین K بیشتر استفاده می کنند، به انواع سرطان ها به خصوص سرطان ریه و پروستات کمتر مبتلا شده یا کمتر بر اثر سرطان می میرند.
مطالعات نشان داده ارتباط مستقیمی میان مصرف این ویتامین و کاهش ابتلا به سرطان وجود دارد؛ هرچند چگونگی این ارتباط به درستی شناخته نشده است اما پژوهشگران امیدوارند دلایل قابل قبولی را درمطالعات بعدی ارائه کنند.
ویتامین K به دو شکل طبیعی وجود دارد:
یکی ویتامین K۱ (phylloquinone) است که به مقادیر زیاد در سبزی های سبزرنگ یافت می شود و همچنین در روغن های گیاهی مثل روغن کانولا و… نیز وجود دارد.دیگری ویتامین k۲ (menaquinone) که در مواردی مثل گوشت و پنیر یافت می شود.
ارتباط کمبود ویتامین K و آرتروز
نتایج تحقیقات دانشمندان دانشگاه بوستون نشان داد، کمبود ویتامینK باعث افزایش شیوع آرتروز زانو و دست می شود.دانشمندان با مطالعه روی ۶۶۰فردی که میزان ویتامین k پلاسمای خون آنها پایین بود دریافتند، ابتلا به آرتروز و درد مفاصل در این افراد بیشتر است. دانشمندان با مطالعه روی موش ها دریافتند، بعضی پروتئین های استخوان ها و غضروف ها به ویتامین K وابسته هستند و وقتی این پروتیئن ها به طور صحیح کار نکند حیوانات دچار اختلالات استخوانی و غضروفی می شوند.
کمبود ویتامین K و افزایش پوکی استخوان
کمبود ویتامین K با ابتلا به پوکی استخوان مرتبط است. این ویتامین درساختن یک پروتئین استخوان به نام استئوکلسین نقش مهمی دارد.
اکثر مکمل های ویتامینه فاقد ویتامین K هستند و کسانی هم که داروی رقیق کننده خون مصرف کنند نباید این ویتامین را به شکل مکمل دریافت کنند، اما این ویتامین در سبزی های دارای برگ سبز، سبزی های دانه ای و روغن های گیاهی موجود است.
بهتر است زنان مصرف سبزی ها به ویژه انواع دارای برگ سبز را در اوایل دوران یائسگی یا پیش از آن افزایش دهند.
ویتامین K و دیابت
افرادی که ویتامین K کافی از غذا دریافت می کنند درمعرض خطر کمتری برای بروز دیابت دو هستند. محققان هلندی طی یک مطالعه ده ساله نشان دادند که درمیان ۳۸۰۰۰ فرد بزرگسال، افرادی که ویتامین Kبیشتری دریافت می کردند، ۲۰ درصد کمتر دچار دیابت شدند. در این مطالعه مصرف ویتامین K۱ و K۲ با خطر کمتر دیابت همراه ولی این ارتباط با ویتامین K۲ قوی تر بود. علت دقیق این که چرا ویتامین K دارای اثر محافظتی علیه دیابت می باشد مشخص نشده است. ولی شاید به این خاطر باشد که این ویتامین سبب کاهش التهاب و بهبود مصرف انسولین در بدن می شود.
منابع غذایی ویتامین K
مهم ترین منابع حاوی ویتامین K عبارتند از سبزی های دارای برگ های پهن سبز رنگ، چای سبز، اسفناج، شغلم، گل کلم پیچ، مارچوبه و کاهو، سایر مواد غذایی از قبیل جگر، پنیر، شیر و زرده تخم مرغ نیز حاوی ویتامین K هستند. منجمد کردن مواد غذایی باعث تخریب و از بین رفتن ویتامین K می شود اما حرارت تاثیری بروی آن ندارد.
سبزی ها مانند ریحان، آویشن، به صورت خشک شده آن به میزان ۱۵تا ۱۷ میکروگرم بیشترین میزان ویتامین K را فراهم می کنند. میزان این ویتامین درجعفری تازه، گشنیز، مرزنجوش و پونه کوهی ۱۰میکروگرم است.
سبزی های برگ دار تیره رنگ
سبزی های برگ دار تیره رنگ به طور تازه برای تهیه سالاد و یا به صورت بخار پز مورد استفاده قرارمی گیرند. این گونه سبزی های علاوه بر ویتامین K سرشار از کلسیم نیز هستند.
کلم پیچ ،گیاه گل قاصدک، شاهی، اسفناج، شغلم، خردل، چغندر، گل کلم، کاهو و کاسنی از آن دسته سبزی هایی هستند که هر کدام دارای مقدار زیادی ویتامین K هستند.
پیازچه
۱۰۰گرم پیازچه، ۲۰۷ میکروگرم ویتامین K را فراهم می کند.
کلم بروکسل
کلم بروکسل سرشاز از ویتامین K است به طوری که تنها ۱۰۰ گرم از آن مقدار ۱۹۴ میکروگرم ویتامین K را فراهم می کند.
کلم بروکلی
ویتامین K تنها یک دلیل برای افرادی است که به خوردن سبزی های علاقه مندند. این گیاه همانند کلم، کاهو و… غنی از ویتامین K است.
فلفل قرمز زردچوبه
فلفل علاوه بر ویتامین K سرشار از ویتامین های Eو C نیز می باشد. مصرف ۱۰۰گرم از این مواد ۱۰۶ میکروگرم و در هر قاشق سوپ خوری از آن ها ۵/۸ میکروگرم ویتامین K موجود است.
مارچوبه
مارچوبه بهترین نوع مصرف آن به صورت بخارپز می باشد و در هر ۱۰۰ گرم از آن ۸۰ میکروگرم ویتامین K وجود دارد.
خیارترشی
اگر علاقه مند به خوردن ترشی ها هستید اکنون دلیل خوبی برای مصرف بیشتر آن دارید. برای سلامتی بیشتر و جذب ویتامین K بیشتر در بدن مواد خوراکی حاوی سدیم کمتری را مصرف کنید.
