عوارض باورنکردنی دو خوراکی پر طرفدار

بسیاری از افراد بدون اینکه در رابطه با مضرات خوردن چیپس و پفک اطلاعاتی داشته باشند از آن استفاده و می کنند و حتی به کودکان خود نیز از این خوراکی ها می دهند ، اما باید بدانید که خوردن این تنقلات در بلند مدت خطرات بسیاری برای افراد دارد.

خبر ۶ هزار میلیارد تومانی که قرار است از بودجه سال ۹۱ به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی پرداخت شود، هنوز نقل مجلس و سازمان های تابع این وزارتخانه است…

اعضای کمیسیون بهداشت و درمان معتقدند اگر تمام این اعتبار هم پرداخت شود، رایگان کردن درمان هرگز عملی نخواهد شد. آنها معتقدند برای کم کردن هزینه درمان، باید شرایط زندگی و تغذیه را تغییر داد. بنا بر گفته اعضای این کمیسیون، با افزایش مالیات بر خوراکی های با ارزش غذایی پایین، شاید بتوان در آینده ذائقه مردم را برای خرید این مواد خوراکی عوض کرد و شرایط زندگی را بهبود بخشید. دکتر زهرا عبداللهی، رییس دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت در گفت وگو با «سلامت» به سوال های مطرح شده درباره فواید اجرای این طرح، چگونگی اجرا و مشکلات آن پاسخ داده اند.

خوراکی های با ارزش غذایی پایین که بحث افزایش مالیات بر آنها مطرح شده، چه مواد غذایی ای هستند؟

وقتی صحبت از غذاهای کم ارزش به میان می آید، ابتدا نام پفک، چیپس و نوشابه به ذهن می رسد. شاید مواد غذایی دیگری نیز باشند، اما این خوراکی ها پررنگ تر از دیگر اقلام خودنمایی می کنند. سالانه هزینه های هنگفتی برای تولید موادغذایی کم ارزش پرداخته می شود. تولیدکننده ها با پرداخت مبالغی سرسام آور، درصدد تولید این خوراکی ها هستند و با سود کم و قیمت پایین آن را به مردم عرضه می کنند و مردم هم به دلیل پایین بودن قیمت این خوراکی ها از آنها استقبال می کنند. در نتیجه موادغذایی ای در سبد غذایی خانواده گنجانده می شوند که نه تنها از نظر نوع، کیفیت و ارزش غذایی مطلوب نیستند، بلکه مصرف بی رویه شان برای انسان خطرساز نیز خواهد بود.

چرا مردم با وجود آنکه می دانند برخی خوراکی ها هیچ ارزش غذایی ای ندارند، از آنها استقبال می کنند؟

علت آن تبلیغات در سطح وسیع و پایین بودن قیمت برخی از این مواد خوراکی است. در هیچ جای دنیا به اندازه ایران در رسانه های تصویری، شنیداری و نوشتاری تبلیغات خوراکی های کم ارزش دیده نمی شود. تبلیغات دراین زمینه به اندازه ای وسیع و گسترده است که براساس آمار و تحقیقات انجام شده، ۶۰ تا ۷۰ درصد کودکان گروه سنی ۱ تا ۲ سال کشور ما، چیپس و پفک می خورند درحالی که مصرف این نوع خوراکی ها برای کودکان زیر ۲ سال به هیچ وجه توصیه نمی شود. این روش تغذیه نادرست به مرور زمان کودک را دچار اختلال رشد می کند، سیری کاذب می دهد و ذائقه او را تغییر می دهد که باعث می شود به مرور زمان فقط به مصرف غذاهای چرب و شور تمایل نشان دهد. این روش تغذیه نادرست در سنین بالاتر مشکلات قلبی و فشارخون را به دنبال خواهد داشت.

یعنی باید تولید این مواد خوراکی در کشور متوقف شود؟

نه، توصیه به تبلیغ نشدن، به معنای متوقف شدن تولید نیست، مثلا سیگار و داروها در رسانه ها تبلیغ نمی شوند، اما تولید آنها در کشور متوقف شده است؟ تبلیغات به استقبال مردم کمک می کند و می خواهیم که این اتفاق نیفتد. در کشورهای پیشرفته، تولیدکنندگان مواد خوراکی ای که برای مصرف کننده مضر هستند، باید مقداری از درآمد خود را در اختیار بخش سلامت قرار دهند و به نوعی عوارض پرداخت کنند. بخش سلامت هم با برگزاری کارگاه های آموزشی، سعی می کند به مردم آگاهی دهد که برای زندگی بهتر و سالم تر باید چه نکته هایی را رعایت کنند.

آیا این طرح در کشور ما اجرا شده است؟

مدتی اجرا شد اما مانند سایر طرح ها، نیمه های راه به فراموشی سپرده شد. زمانی وزارت بهداشت و درمان از کارخانه های سازنده نوشابه خواست برای تولیدی که دارند، به وزاتخانه عوارض پرداخت کنند، آنها هم نه نگفتند، اما این طرح آن گونه که انتظار می رفت عملیاتی نشد. مشکلی که در اجرای طرح هایمان داریم، نبود همکاری جامع و برنامه دقیق و مناسب است. از طرح استقبال می شود اما هماهنگی لازم و دقیقی که انتظار می رود در اجرا وجود ندارد، در نتیجه نیمه کاره رها می شود.

به نظر شما طرح افزایش مالیات بر غذاهای کم ارزش، تا چه?اندازه می تواند به سلامت و تغییر ذائقه مردم کمک کند؟

حتما تاثیرگذار خواهد بود، اما باید برای اجرای هر طرح ضمانت قانونی وجود داشته باشد. در مورد این طرح باید فرهنگ سازی شود. وزارت بهداشت باید کارگاه های آموزشی برگزار کند و از مردم بخواهد در این کلاس ها شرکت کنند و از کارشناسان تغذیه بخواهد درباره مواد غذایی با ارزش کم و خطرهای آن برای مردم توضیحات لازم را بدهند و در نهایت حق انتخاب به مردم داده شود. اگر این طرح گام به گام پیش برود، موفق خواهد بود.

آیا اجرای طرح افزایش مالیات غذاهای کم ارزش به رایگان کردن درمان کمک می کند؟

اگر روش زندگی صحیح باشد، از تعداد مراجعان به مکان های درمانی کاسته خواهد شد. اگر تهیه غذا بر اساس منطق و معیار ارزش غذایی باشد، سلامت بدن تامین می شود. این روش زندگی باعث خواهد شد تا شخص کمتر بیمار شود و هزینه ای که باید برای درمان و دارو بپردازد، صرف هزینه های زندگی و جوانب دیگر شود و به مرور زمان به اقتصاد خانواده و کشور کمک خواهد شد.

و اگر اجرا نشود؟

این طرح همانند هر طرح دیگری نیاز به زمان دارد و باید با برنامه ریزی دقیق و کارشناسانه پیش رود. همه باید همکاری کنند؛ از کارخانه های تولید مواد خوراکی کم ارزش گرفته تا دولت وگرنه، برنامه غذایی مردم همچنان ناسالم پیش می رود و بر آمار بروز سکته های قلبی و فشارخونی افزوده خواهد شد و مردم به دلیل روش نادرست زندگی و تغذیه مجبور خواهند بود، بیش از نیمی از درآمد خود را صرف هزینه های درمان و بیمارستان کنند.