بیماران مبتلا به سرطان روده نیازمند در پیش گرفتن برنامه غذایی مهم هستند تا بتوانند به راحتی عمل دفع را انجام دهند غالبا رژیم غذایی مایع صاف برای این افراد پیشنهاد داده می شود عمل جراحی ایلئوستومی و کولوستومی در عمل دفع بیمار تاثیرات زیادی خواهندگذاشت رژیم درمانی تاثیرات زیادی بر پیشگیری از عوارض این جراحی ها بر بیماران خواهد گذاشت .

بیمارانی که دچار کولیت اولسراتیو شدید، بیماری کرون یا سرطان روده هستند، ممکن است نیاز به نوعی جراحی داشته باشند که بخش ناسالم روده برداشته شود و انتهای باقی مانده سالم روده به وسیله یک دریچه به نام stoma به خارج از بدن متصل می شود تا مواد دفعی از راه آن خارج شود. در انتهای این دریچه، یک کیسه مخصوص در بیرون از بدن قرار داده می شود که محل تخلیه مدفوع است.

  • هنگامی که تمام روده بزرگ و مقعد برداشته شود، عمل جراحی ایلئوستومی نام دارد. (وقتی که مدفوع از انتهای ایلئوم به بیرون از بدن تخلیه می شود)
  • زمانی که فقط مقعد برداشته شود عمل جراحی کولوستومی نام دارد. (وقتی که مدفوع از باقی مانده کولون به بیرون از بدن تخلیه می شود)

در ایلئوستومی، امکان کاهش جذب چربی، ویتامین B12 و افزایش دفع پتاسیم و سدیم وجود دارد.

عمل اصلی کولون، جذب آب و سدیم است. بنابراین، برحسب مقدار باقی مانده کولون در عمل جراحی کولوستومی، مقدار جذب آب و سدیم نیز تحت تاثیر قرار می گیرد. به طور معمول، مدفوع از نظر غلظت در ایلئوستومی مایع و در کولوستومی نیمه جامد است.

♦ هدف از رژیم درمانی این بیماران

  • پیشگیری از سوء تغذیه که در اثر کاهش جذب یا افزایش دفع برخی مواد مغذی رخ می دهد.
  • پیشگیری یا اصلاح کاهش وزن و کم خونی (ناشی از دفع خون یا مصرف ناکافی از منابع آهن)
  • فراهم کردن مایعات و سدیم به اندازه کافی
  • جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه که به دلیل دفع بسیار زیاد مایعات، جایگزین نشدن مایعات به اندازه کافی و در نتیجه، کاهش دفع ادراری رخ می دهد.

♦ مشخصات رژیم غذایی

  • بلافاصله پس از جراحی، رژیم غذایی مایع صاف (رجوع شود به لینک مرتبط: رژیم سرشار از مایعات) شروع شده، سپس به مایع کامل و بعد به رژیم کم باقی مانده پیشرفت داده شود. رژیم غذایی باید حاوی انرژی و پروتئین زیاد و مایعات و سدیم به میزان کافی باشد.
  • دریافت فیبر باید در حدی باشد که مانع انسداد دریچه stoma شود. بنابراین، در مراحل اولیه فیبر محدود می شود و بر حسب تحمل بیمار به تدریج به مقدار آن افزوده می شود.
  • حداقل برای دو هفته اول پس از جراحی، میوه ها و سبزی ها (خام، پخته، کمپوت یا کنسرو) به طور کلی از رژیم غذایی حذف می شوند. سپس می توان به تدریج بر حسب تحمل بیمار این مواد غذایی را به صورت پخته وارد رژیم غذایی کرد.
  • در ابتدا بهتر است از مواد غذایی نرم و بدون ادویه مانند ماکارونی، کته، سیب زمینی پخته یا پوره، مرغ، ماهی و موز رسیده استفاده کرد.

ادامه مطلب در لینک مذکور:‌ رژیم غذایی در جراحی روده 

تهیه و تنظیم: ساناز مطلبی خامنه کارشناس تغذیه و رژیم درمانی

منبع: دکتر سلام