در شرایطی که رئیس دانشگاه علوم پزشکی اصفهان مشغول نقشه کشیدن برای وصول طلب بیمارستان‌های تابعه‌اش، دستور‌العمل پذیرش نشدن یا پذیرش نقدی بیماران تحت پوشش تأمین اجتماعی را صادر می‌کرد، در یکی از بیمارستان‌های همین شهر کودک دو ساله‌ای که دست چپش مشکل داشت، وقتی از اتاق عمل بیرون آمد به دلیل اشتباه پزشک دست راستش عمل شده بود! وقوع این اشتباه نشان داد که وقتی سلامت بیمار و سواد پزشک اولویت مدیران سلامت نباشد، افزایش سطح خطاهای پزشکی دور از انتظار نیست.
همین چند روز پیش بود که دکتر غلامرضا اصغری، رئیس دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در جلسه‌اى به رؤساى بیمارستان‌هاى تابعه دستور داد که از روز شنبه دوم بهمن ماه، خدمات به بیمه‌شدگان تأمین اجتماعى تنها به صورت نقدى ارائه و صورتحساب آن به بیمار داده شود تا وصول وجه پرداختی توسط خود بیمه‌شونده از طریق دفاتر سازمان تأمین اجتماعی انجام شود. این ماجرا با پا درمیانی استانداری حل و فصل شد، اما به موازات آنکه رئیس دانشگاه علوم پزشکی اصفهان درگیر حل و فصل مطالبات مالی خود و زیرمجموعهاش بود، پزشکی اصفهانی وقتی برای جراحی دست راست کودک دو ساله‌ای به اتاق عمل رفته بود، دست سالم را مورد جراحی قرار داد.
خبری که شایعه نبود
ماجرای عمل اشتباه دست چپ کودک دو ساله به جای دست راستش هر چند مثل همیشه ابتدا در شبکه‌های اجتماعی اطلاع‌رسانی شد، اما این بار مثل خیلی از موارد، شایعه و دروغ نبود و تأیید هم شد.
ماجرا از این قرار بود که روز یک‌شنبه سوم بهمن ماه، کودک دو ساله‌ای که هنگام تولد از ناحیه تاندون دست راست آسیب‌دیده بود و براساس توصیه پزشکان باید در دو سالگی تحت عمل جراحی قرار می‌گرفت، در یکی از بیمارستان‌های اصفهان به اتاق عمل رفت، اما پزشک معالج به اشتباه دست چپ او را عمل کرد. روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در جوابیه درباره این اتفاق اینگونه توضیح داد: «مورد یاد شده شکستگی نبوده و عکس و تصویر نداشته است. متأسفانه جراح در اتاق عمل اشتباه کرده است.»
در جوابیه دانشگاه علوم پزشکی اصفهان آمده است: عمل تاندونی بوده و امروز صبح تصحیح و دست مبتلا توسط همان پزشک جراحی شده است.
روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با اشاره به اینکه پزشک جراح، خطای خود را پذیرفته و جبران کرده است، اضافه کرد: این پزشک نیز از اولیای بیمار عذرخواهی کرد و اولیای بیمار نیز بر ناخواسته بودن این اشتباه اذعان کرده و پوزش جراح را پذیرفته‌اند. به رغم این امر، تمامی حقوق اولیای بیمار محفوظ است و هرگونه خسارت احتمالی با تشخیص مراجع ذیصلاح جبران خواهد شد. دانشگاه علوم پزشکی اصفهان تأکید کرد: در این خصوص و برای ارتقای فرآیندهای بالینی و کاهش خطاهای احتمالی، کمیته کاهش خطای بالینی در بیمارستان مذکور تشکیل شده و این موضوع در معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در دستور کار قرار گرفته است.
سلامت بیمار و سواد پزشک اولویت آخر
هر چند اشتباهات و خطاهای پزشکی به عنوان بخشی از این حرفه در دنیا پذیرفته شده است، اما همواره تلاش می‌شود تا از راه‌های مختلفی همچون آموزش‌های ضمن خدمت و استقرار خدمات بالینی و راهنماها میزان چنین خطاهایی به حداقل برسد. در برخی موارد اما به نظر می‌رسد آنقدر که رسیدگی به مسائل مادی و مطالبات مالی پزشکان برای مدیران سلامت اهمیت دارد، دانش و تخصص و به روز بودن آنها از اولویت خارج می‌شود و این درست نقطه آغازی برای بروز خطاهای پزشکی است. اشتباه پزشک اصفهانی در عمل دست سالم کودک دو ساله به جای دست مشکل‌دار او، از آن خطاهایی است که سطح پایین سواد پزشک مورد نظر را نشان می‌دهد، چراکه آنگونه که عنوان شده مشکل در تاندون‌های دست کودک بوده و حتی در صورت باز شدن دست سالم، پزشک باید متوجه اشتباه خود می‌شد، اما این اشتباه هنگامی مشخص می‌شود که کودک از اتاق عمل بیرون آمده و کاشف این اشتباه والدین کودک بوده‌اند نه پزشک معالج. حلقه ارتباطی این ماجرا به ماجرای نامه ریاست دانشگاه علوم پزشکی اصفهان به بیمارستان‌های تابعه‌اش برای سرباز زدن از پذیرش بیماران دارای دفترچه تأمین اجتماعی اینجاست که اگر رئیس دانشگاه به همان اندازه‌ای که برای وصول مطالباتش نگران است، برای ارتقای دانش پزشکان زیرمجموعهاش هم نگران بود و کمی هم برای نظارت بر اجرای راهنماهای بالینی وقت می‌گذاشت، ممکن بود چنین خطایی رخ ندهد.
