افرادی که پا به سن میگذارند باید عادات غذایی قدیم شان را فراموش کنند و به عادت های جدید روی بیاورند تا مشکلی جدی در سلامت شان بوجود نیاید.در ایران امید داشتن به زندگی افزایش پیدا کرده و در عصری که ما زندگی میکنیم خوشبختانه افراد متعددی هشتاد سالگی را تجربه مینمایند.کیفیت زندگی در افراد مسن میتواند خوب باشد،فقط تامل مورد نیاز است.
در این فرصت برای افزایش آگاهی هر چه بیشتر درباره کیفیت زندگی در دوران سالمندی گفتگویی را با “دکتر مریم یاوری- متخصص طب سنتی و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان” انجام داده ایم که مشروح آن را در ادامه می خوانید:
همزمان با افزایش سن از دیدگاه مزاجی و طب ایرانی چه تغییراتی در بدن ایجاد می شود؟
در طب رایج بعد از سن 65 سالگی، سن سالمندی محسوب می شود ولی سازمان بهداشت جهانی مرز سن سالمندی را 60 سالگی می داند.
در طب سنتی از حدود 35 تا 60 سالگی را سن میانسالی و پس از 60 سالگی را سن سالمندی می دانیم که در این سن مزاج بدن به سمت سردی و خشکی می رود.
البته نوعی از رطوبت اضافی در بدن تجمع پیدا می کند اما در مجموع مزاج بدن به سمت خشکی پیش می رود و عملکرد اعضای بدن هم در این سن دچار تغییر می شود؛ به عنوان مثال قدرت دستگاه گوارش کاهش پیدا می کند، در مغز اختلال حافظه اتفاق می افتد.
اما رعایت تدابیر صحیح و متناسب با مزاج می تواند به پیشگیری از بیماری ها و حفظ سلامتی کمک کند و باعث بهبود کیفیت زندگی و بی نیازی از مداخلات درمانی در این سن شود.
در طب سنتی چه توصیه هایی برای حفظ سلامتی در افراد میانسال و سالمند مطرح شده است؟
در پزشکی ایرانی یک قاعده ای داریم که وقتی شرایط محیطی یا شرایط درون بدن به سمت مزاج خاصی پیش می رود، ما تجویزات عکس مزاج را انجام می دهیم تا بدن از شرایط تعادل خارج نشود، به عنوان مثال در این دوران مزاج به سمت سردی و خشکی پیش می رود از این رو تجویزات باید دارای مزاج معتدل و رو به گرم باشد.
در سن سالمندی خوب است که مقدار خواب بیشتر از سن جوانی باشد زیرا خواب رطوبت بدن را بالا می برد و می تواند به حفظ تعادل مزاج کمک کند.
علاوه بر این پس از بیدارشدن از خواب، توصیه می شود که افراد ماساژ بدن را به خصوص با روغن انجام دهند ، ضمن اینکه حمام کوتاه روزانه با آب گرم برای افراد مسن سودمند است اما نکته اینجاست که تمام افراد در هر گروه سنی نباید با معده پُر حمام کنند.
پس از حمام برای حفظ رطوبت پوست، روغن مالی روی پوست مورد تاکید است. توصیه می شود سالمندان با پوشیدن لباس های گرم بدن خود را گرم نگه دارند، همینطور از تماس با آب سرد حتی الامکان خودداری کنند.
استفاده از چه روغن هایی را پیشنهاد می کنید؟
پس از حمام استفاده از روغن بنفشه و بادام برای حفظ رطوبت پوست توصیه می شود.
افراد مُسن چه غذاهایی را می توانند مصرف کنند؟
غذاهای مقوی در حجم و مقدار کم برای افراد مسن توصیه می شود. برای صبحانه مصرف نان با کیفیت همراه با عسل، حریره آرد برنج همراه با عسل، بعد از گذشت 2 ساعت از مصرف صبحانه بهتر است میان وعده مثل بادام ، پسته ،انگور و مغز گردو استفاده شود.
مصرف میان وعده های غذایی با حجم کم تا شب ادامه پیدا می کند.
برای افراد سالمند کدام وعده غذایی ، وعده اصلی تغذیه آنها محسوب می شود؟
در طب سنتی گفته می شود بهترین زمان برای صرف غذا، وعده اصلی غذایی سر شب است نه نهار در حالی که اکثر افراد وعده ناهار را سنگین مصرف می کنند.
برخی افراد سالمند شب ها شام نمی خورند و با معده خالی می خوابند، این در حالی است که در طب سنتی تاکید شده با معده خالی خوابیدن آسیب جدی به بدن وارد می شود.
البته باید شام سر شب میل شود نه ساعات پایانی شب زیرا مصرف شام در اواخر شب و بلافاصله خوابیدن پس از آن، بیشتر ضرر دارد.
برای وعده شام کباب یا پلو با روغن های کم سفارش می شود.
اگر افراد چاق ناهار نخورند مشکلی پیش می آید؟
برای وعده ناهار توصیه می شود این وعده سبک و کم حجم مصرف شود.
در گروه های خاص مثل زنان باردار، سالمندان، کودکان و افراد دیابتی روش صحیح این است که غذا در وعده های مختلف با حجم کم مومصرف شود بنابراین حذف یک وعده غذایی را توصیه نمی کنیم.
در رژیم های لاغری هم حذف یک وعده غذایی باعث اُفت قند خون و افزایش میل افراد برای خوردن غذای بیشتر در وعده بعدی می شود.
حذف وعده های غذایی همچنین باعث کاهش سوخت و ساز بدن می شود و نکته مهمتر اینکه افراد با حذف یک وعده غذایی ، ناخودآگاه به جای یک وعده اصلی، تنقلات و خوراکی هایی که ارزش غذایی کمتری دارند را مصرف می کنند و این بسیار برای سلامتی مضر است.
در طب سنتی بهتر است که غذاهای سنگین و حجیم در وعده ناهار مصرف نشود و وعده سنگین را سر شب میل کنند.
در سنین سالمندی چه غذاهایی نباید مصرف شود؟
غذاهای غلیظ و غذاهایی که هضم آنها راحت نیست بهتر است در رژیم غذایی افراد مسن وجود نداشته باشد. غذاهایی مثل بادمجان، سوسیس ، گوشت گاو ، کلم و عدس برای این افراد زیاد توصیه نمی شود.
غذاهای ترش و خوراکی های حاوی سرکه نیز توصیه نمی شود.
منبع : ایمنا