سالمندی دوره‌ای نسبتا طولانی است که ممکن است فرد را با ضعف و تحلیل بدنی در زندگی مواجه کند، اما نمی‌توان این پدیده فیزیولوژی را یک بیماری قلمداد کرد. از دیدگاه طب سنتی، علت پیری تخریب سطوح داخلی عروق و شرایین و ضعف ارگان‌های بدن است که باعث کم‌شدن قدرت هضم و جذب و دفع شده، بدن و به تبع آن فرد، ضعیف و قاصر می‌شود.
دکتر محمدعلی زارعیان با اشاره به این که از دیدگاه طب سنتی، تدابیر مفیدی برای ارتقای سلامت در سنین سالمندی وجود دارد، می‌گوید: از دیدگاه طب سنتی، سنین 45 تا 60 سالگی را میانسالی یا کهولت و پس از آن را سالمندی می‌نامند.
بهترین غذاهایی که سالمندان باید بخورند
سالمندان اغلب مزاج سرد و خشک دارند و باید ازغذاها و نوشیدنی‌هایی که مزاج گرم و تر دارند، مصرف کنند. دکتر زارعیان، پزشک و متخصص طب سنتی در پاسخ این پرسش که نحوه غذا خوردن سالمندان برای حفظ سلامتشان چگونه باشد و از چه نوع غذاهایی باید بیشتر استفاده کنند، می‌گوید در درجه اول باید از غذاهای با حجم کم ولی با ارزش غذایی بالا که سریع هضم و زود از معده خارج می‌شود، مصرف کنند و چون در این سنین، دستگاه گوارش بخصوص معده ضعیف است، غذا باید در سه چهار وعده و به‌دفعات خورده شود. زرده تخم‌مرغ نیم پز، آبگوشت کم‌چرب، نان خوب پخته شده، گوشت بره، جوجه مرغ یا خروس، گوشت کبک، شیر گرم و عسل، حریره بادام و حلیم کم‌چرب گندم بهترین غذاهایی است که هضم خوب و ارزش غذایی بالا دارد. وی شیر بز را به شرطی که با بدن سالمند سازگار باشد و تولید نفخ نکند، به دلیل رطوبت متعادلی که دارد، مناسب مزاج سالمندان می‌داند.
این پژوهشگر با اشاره به این‌که سالمندان باید از مقاربت جنسی به میزان زیاد اجتناب کنند و شب شام بخورند و با شکم خالی به رختخواب نروند، می‌افزاید: بهترین خواب‌آور برای این رده سنی، مصرف کاهو و خوردن سیر بوده و بهتر است از چغندر، کرفس و تره بیش از دیگر سبزی‌ها استفاده کنند.
اجابت مزاج؛ یک روز در میان طبیعی است
زارعیان در پاسخ این پرسش که برای رفع یبوست سالمندان چه خوردنی‌هایی توصیه می‌شود، می‌گوید: بهترین ملین‌ها انجیر، صمغ درخت سقز، مویز، رطب و روغن زیتون است. به گفته وی در دوران سالمندی، اجابت مزاج یک روز در میان طبیعی بوده و نیاز به مصرف زیاد خوراکی ملین نیست. توصیه می‌شود سالمندان برای کمک به اجابت مزاج بهتر استحمام بیشتری داشته باشند زیرا با تامین رطوبت بدن، فضولات و سموم برای خروج آماده‌تر می‌شود، ضمن این‌که این افراد در این رده سنی با پرهیز از مصرف خوراکی‌های با طبع گرم و سوزان و خشک می‌توانند از بروز یبوست جلوگیری کنند.
6 ساعت خواب کفایت می‌کند
بی‌خوابی یکی از شایع‌ترین مشکلات سالمندان است که می‌تواند آنها را کسل و خسته کند. دکتر زارعیان در این خصوص می‌گوید: بهترین مکان برای حضور و خواب سالمندان جایی است که خصوصیاتی شبیه هوای بهاری داشته باشد و پنج شش ساعت خواب برای این رده سنی کفایت می‌کند. بهتر است هنگام خواب، بستر و پوشش سالمندان نرم و گرم باشد و کمی حرکت و راه رفتن پیش از به رختخواب رفتن توصیه می‌شود. لازم است سالمندان برای تقویت قلب، کبد و معده خود از تقویت‌کننده‌ها، شربت‌ها یا عرقیات گیاهی بیشتری استفاده کنند.
چگونگی پیشگیری از سارکوپنیا در سالمندان
با افزایش سن، بدن سالمند دچار تغییراتی می‌شود. یکی از این تغییرات، کاهش حجم و توده عضلات بدن است که به نام بیماری سارکوپنیا شناخته می‌شود.
فائزه عسکری، کارشناس ارشد تغذیه و عضو انجمن تحقیقات طب سنتی ایران به جام‌جم می‌گوید: اگر برای کاهش سرعت و میزان این روند تخریبی کاری نکنیم، عضلات بشدت تحلیل خواهد رفت و شکستن استخوان در پی زمین خوردن رخ خواهد داد.
عسکری در پاسخ این پرسش که چه اقداماتی در پیشگیری از ابتلا به این بیماری موثر خواهد بود، می‌گوید: پیاده‌روی و دیگر ورزش‌های هوازی به تنهایی کارساز نیست و در کنار آن سالمندان باید به ورزش‌های مقاومتی و استفاده از دمبل یا وزنه‌ها به منظور عضله‌سازی در بدن بپردازند، ضمن این‌که به سالمندان توصیه می‌کنیم مصرف کافی پروتئین و ویتامین D را در اولویت مصرف قرار دهند. بهتر است ورزش‌های مقاومتی از دوران میانسالی شروع شود و تا دوران سالمندی ادامه یابد.
سالمندان بیمار، حرکت گهواره‌ای کنند
در برخی کتاب‌ها حرکت، ورزش و فعالیت بدنی برای سالمندان محدود شده است. داشتن حرکت نرم برای سالمندان مفید است ولی اگر حرکت برای آنان ممکن نباشد، حرکت گهواره‌ای و تکان دادن ملایم دست‌ها و پاها توصیه می‌شود. ورزش و فعالیت بدنی سنگین برای سالمندان بیمار ضرر دارد. سالمندانی که دچار مشکلات و بیماری‌های مغزی هستند، ورزش‌هایی همچون پیاده‌روی و سوارکاری برایشان مفید است، در صورتی که سرشان زیاد تکان نخورد. مهم‌ترین نکته در ورزش سالمندان ازپاافتاده این است که اندام‌های ناتوان آنها را به تدریج با ورزش مناسب تمرین و حرکت دهیم.
جام جم
