کم کردن وزن قبل از هر چیزی نیاز به داشتن اراده ی قوی دارد ، بسیاری از افراد هستند که بعد از چند ماه تلاش ، خسته می شوند و رژیم غذایی خود را کنار می گذارند ، اما برای اینکه به نتیجه ی دلخواه برسید باید کمی صبر و تحمل داشته باشید.
علیرضا بهادران، ۲۷ ساله، ۱۹ شهریور ماه ۹۰ با وزن ۱۳۶ کیلوگرم و قد ۱۸۰ سانتی متر برای اولین بار به متخصص تغذیه مراجعه کرد…
بعد از گذشت ۷ ماه، وزنش به ۵/۱۰۶ کیلوگرم رسید. در مورد دلایل اضافه وزن و مشکلات مربوط به آن و رمز موفقیت ایشان در ادامه همین مطلب به نکات جالبی رسیده ایم که خواندنشان خالی از لطف نیست.
علیرضا بهادران از روند کاهش وزنش می گوید:
حـس مـی کـنم مـعـده ام کـوچـک شـده
چطور شد تصمیم گرفتید وزنتان را کم کنید؟
به توصیه مادر و پدرم به دلیل چاقی آزمایش هایی دادم تا از سلامتم مطمئن شوم اما بر خلاف انتظار، نتایج آزمایش ها نشان داد کبد چرب نوع ۳دارم که بسیار هم خطرناک است. از ۱۵ سالگی به قندخون بالا مبتلا بودم و عوارض پوستی و چشمی آن هر روز بیشتر می شد. همیشه تشنه بودم و در نتیجه آب زیاد می خوردم و تکرر ادرار داشتم. دست و پاهایم زخم شده بود و بهبود هم پیدا نکرده بود. به متخصص پوست مراجعه کردم. گفتند قندخونم بالاست. از سوی دیگر مجبور بودم از فاصله نزدیک تلویزیون تماشا کنم. به چشم پزشک مراجعه کردم، گفتند مشکل قندخون دارم و راه حل آن کاهش وزن است. راه رفتن و نشستن در اتومبیل برایم دشوار شده بود. در تاکسی جای ۲ نفر را می گرفتم. باید کرایه ۲ نفر را می دادم. نمی توانستم لباس مناسب پیدا کنم. خروپف شدیدی هم می کردم. به طوری که خانواده شکایت می کردند. مجبور بودم نشسته بخوابم چون اگر دراز می کشیدم، احساس خفگی می کردم. مشکل قلب درد هم داشتم. به دلیل اضافه وزن یک بار دچار شکستگی پا شدم. به شدت زانوهایم درد می کرد و نمی توانستم درست راه بروم. در اثر این بیماری ها و مشکلات به علاوه توصیه های متخصص تغذیه و خواندن میزگردهای تغذیه «سلامت» و دیدن اینکه چطور بسیاری از مردم به راحتی وزن کم می کنند، تشویق شدم وزنم را پایین بیاورم و بتوانم رژیم ام را رعایت کنم.
چه شد که تا این حد چاق شدید؟
چاقی ژنتیکی ندارم. هیچ کس در خانواده مثل من چاق نیست. آزمایش هایی مانند آزمایش تیرویید داده ام اما هنوز دلیل چاقی ام روشن نشده است. از همان کودکی ولع خوردن داشتم و شیرینی و شکلات همیشه در دسترسم بود. اطرافیان از خوردنم خوششان می آمد و مدام مرا تعریف و تحسین می کردند. در دوران مدرسه ساندویچ و فست فود خیلی می خوردم. از نوجوانی اهل خوردن شیرینی زیاد و غذاهای پرچرب بودم. میزان مصرف برنج و ماکارونی ام بسیار بالا بود. صبحانه را به اندازه ۲ نفر کامل می خوردم. ناهارم ۴ بشقاب و شامم هم ۳ بشقاب برنج بود. میان وعده هایم هم پفک، چیپس، بستنی و… بود.
با وجود این پرخوری، گرفتن رژیم برایتان باید کار دشواری باشد؟
نه، رژیمی که دارم سخت نیست. دکتر پودرهای مقوی ای برایم تجویز کردند که باعث شد اشتهایم کاملا قطع شود. البته باید مصرف آنها را تا زمانی که وزنم به ۸۰ کیلوگرم برسد ادامه دهم.
لطفا کمی از رژیمتان بگویید.
دکتر کشاورز کله پاچه و کباب کوبیده را کامل از برنامه ام حذف کردند. میان وعده هم چای و خرما و میوه یا یک عدد شکلات دارم. احساس می کنم معده ام بسیار کوچک شده است. در حال حاضر به جای ۴ بشقاب پر برنج در وعده ناهار یک کف دست نان و ۱۰ قاشق غذاخوری برنج می خورم.
آیا در کنار رژیم ورزش هم می کنید؟
روزی ۲ ساعت و نیم پیاده روی می کنم.
برای کنترل قند خون دارو مصرف می کنید؟
برای قندخون نه ولی برای کبدچرب دارو مصرف می کنم.
با پایین آمدن وزنتان مشکلاتتان برطرف شده است؟
بله، بعد از رژیم، کبد چربم تبدیل به نوع ۱ و قندخونم تبدیل به نوع ۲ شده است و مشکلی ندارم.
مساله خروپف و احساس خفگی چطور؟
بله، تا حد زیادی بهبود یافته است.
نگاه متخصص تغذیه و رژیم درمانی
نظر دکتر سیدعلی کشاورز درباره سوژه «میزگرد تغذیه»
رژیـم دیـابـتـی هـا بـا بـقـیـه فـرق دارد
لطفا جزییات روند کاهش وزن آقای بهادران را توضیح دهید.
ایشان در تاریخ ۱۹/۶/۹۰ با وزن ۱۳۶ کیلوگرم به من مراجعه کردند. تاریخ آخرین مراجعه شان ۱۵/۱/۹۱ بوده با وزن ۵/۱۰۶ کیلوگرم! یعنی ۵/۲۹ کیلوگرم کاهش وزن طی ۷ ماه. هنگام مراجعه به دیابت و کبدچرب مبتلا بودند که البته با کاهش وزن، چربی کبدشان برطرف و قندخونشان کنترل شد. دچار پرخوری هم بودند به همین دلیل در طول رژیم از مکمل های فیبری پرپروتئین مخصوص دیابتی ها استفاده کردیم. آنتی لیپاز ونوستات نیز برایشان تجویز کردم تا ۳۰ درصد از چربی غذا دفع شود و هرازگاهی بتوانند غذاهای چرب دلخواهشان را بخورند. چون در طول رژیم حجم غذا کم شده بود و یبوست داشتند، مکمل هضم کننده غذایی با ترکیب های آلوئه ورا برایشان تجویز کردم. مصرف مکمل امگا۳ هم به ایشان توصیه شد زیرا امگا۳ استرس و تنش عصبی را از بین می برد و به کاهش وزن کمک می کند.
اشاره ای به تجویز پودر های فیبری پروتئینی داشتید. آیا این باور درست است که این پودر ها ترکیب های شیمیایی هستند و عوارض دارند؟
نه، برخی افراد تصور می کنند این پودر ها فقط سیرکننده هستند درحالی که پودرهای فیبری پروتئینی درواقع نوعی کمک?غذا ?هستند و از مواد کاملا طبیعی تهیه شده اند. وقتی رژیم می گیریم، به دلیل کمبود پروتئین عضلات بدن تحلیل می رود. مصرف این مکمل ها باعث می شود فیبر داخل آنها معده را پر و آب پنیر نیاز پروتئینی بدن را تامین کند و مانع تحلیل عضلات شود. بیش از ۶۰ ۵۰ سال است که این ترکیب ها در دنیا مصرف می شوند و به عنوان کمک غذا تایید شده اند.
مکمل فیبری پروتئینی مخصوص دیابتی ها چه تفاوتی با انواع معمولی آن دارد؟
این مکمل ها پروتئین کمتری دارند و درنتیجه سیرکنندگی کمتری هم دارند. دلیل آن این است که دیابتی ها در معرض نارسایی کلیه هستند و نمی توانند پروتئین بالایی مصرف کنند. البته آقای بهادران چون مشکل کلیه نداشتند، مکمل پروتئینی دیگری در کنار این مکمل برایشان تجویز کردم تا کاملا سیر شوند.
با توجه به اینکه علیرضا بهادران دیابت دارند هنگام دادن رژیم چه نکته هایی را مدنظر قرار دادید؟
رژیم مبتلایان به دیابت فاقد قند، شکر و شیرینی است. حتی مصرف برخی میوه ها مثل موز، انگور، خربزه، هندوانه و طالبی برای این بیماران محدود می شود. اگر در برنامه غذایی افراد دیابتی مقدار فیبر بالا برود یعنی سبزی خوردن، سبزی های آب پز و سالاد بیشتر مصرف کنند، قندخونشان کنترل می شود و موادغذایی چاق کننده کمتری مصرف می کنند.
در صورتی که فرد مبتلا، انسولین تزریق یا دارو مصرف کند، لازم است آن را با رژیم خود تنظیم کند؟
اگر قرار است فرد مبتلا به دیابت وزن کم کند، همزمان با شروع رژیم باید مقدار انسولین حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد کاهش یابد در غیر این صورت تحمل رژیم برایش مشکل می شود و دچار افت قندخون خواهد شد. این رژیم و مقدار دارو را باید با ورزش نیز تنظیم کرد.
یکی از مشکلات آقای بهادران خروپف شدید بوده است. آیا این موضوع با اضافه وزنشان ارتباطی داشته است؟
بله، همان طور که چربی در ناحیه شکم جمع می شود، دور اعضای داخلی نظیر ریه و قلب را هم می گیرد. حرکت گازهای تنفسی در افراد چاق دچار مشکل می شود که عامل ایجاد صدای خروپف است. اگر این انسداد شدید باشد حتی گاهی باعث سکته و خفگی می شود. البته با کاهش وزن، خروپف هم به شکل چشمگیری از بین می رود.
نگاه متخصص پوست
اولین علامت پوستی دیابت
دکتر حسین طباطبایی/ استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران
اولین علامت پوستی دیابت، خشکی پوست به خصوص در نواحی انتهایی یعنی انگشتان دست و پاست. دیابت باعث تحت تاثیر قرار گرفتن و تخریب عروق سطحی و ریز پوست و مختل شدن جریان گردش خون مویرگی در سطح پوست می شود. این موضوع عامل خشک شدن تدریجی مویرگ ها و پوست و مختل شدن اعصاب سطحی ناحیه است. جریان خون مویرگی پوست در انتهای بدن انشعاب ندارد و وقتی رگ بسته می شود، رگ دیگری نیست که کار رگ بسته شده را انجام دهد.
به همین دلیل فرد دچار خشکی و بعد ترک پوستی می شود. ترک های پوستی با بی حسی نسبی، گزگز و احساس ناخوشایند همراه هستند و با پیشرفت بیماری ترک های ریز به ترک های شدید و زخم های عمیق تبدیل می شوند و چون اعصاب سطحی در دیابت مختل می شوند به مرور حس درد کاهش می یابد و اگر بیمار مدت طولانی روی پا بایستد یا بنشیند یا با دست کار کند مثل یک فرد سالم احساس درد نمی کند و چون اندام را جابجا نمی کند، گردش خون متوقف و فشار پیاپی به ناحیه باعث زخم شدن پوست می شود. این زخم نیز همانند زخم های معمولی به داروی مخصوصی نیاز ندارد. کافی است زخم را پانسمان کنند تا خوب شود اما اگر دیابت کنترل نشود، زخم ها شدیدتر و وخیم تر می شوند تا در نهایت فرد دچار قطع خودبه خود عضو یا قطع به وسیله پزشک می شود. در موارد پیشرفته زخم ها از انگشتان پا شروع می شوند و به تدریج پیشرفت می کنند به مچ و ساق پا هم می رسند و باعث قطع عضو می شوند. مهم ترین توصیه متخصصان پوست به یک بیمار مبتلا به دیابت مثل آقای بهادران که دچار علایم پوستی شده، کنترل دیابت است. تا زمانی که دیابت کنترل نشود و در محدوده طبیعی قرار نگیرد، تمام درمان های پوستی موقتی و مسکنی و در موارد پیشرفته، بی اثر است و حتی می تواند باعث وخیم تر شدن بیماری شود.
نگاه متخصص طب ورزشی
پیاده روی تند بهترین انتخاب است
دکتر احمد باقری مقدم
آقای بهادران در مورد ورزش، باید به ۲ نکته توجه داشته باشند؛ وزن اضافه و دیابت. از آنجا که هدفشان از ورزش، کاهش وزن است، باید ورزش های هوازی را انتخاب کنند. پیاده روی تند بهترین انتخاب برایشان است. البته با توجه به شرایط و امکانات می توانند سایر ورزش های هوازی مانند راه رفتن روی تردمیل یا ورزش های هوازی داخل آب (راه رفتن داخل آب) را نیز امتحان کنند. دوچرخه زدن نیز به شرطی که زین بالا باشد و زانو خم نشود، مناسب است. به نظر من با توجه به وزن ۱۳۶ کیلوگرمی این آقا، روزی ۲ ساعت و نیم ساعت پیاده روی برایشان مناسب نیست و می تواند برای زانویشان مشکل ایجاد کند. ۱ ساعت و نیم تا حداکثر ۲ ساعت پیاده روی در ۲ مرحله با فاصله زمانی چند ساعته مفیدتر است. دویدن، طناب زدن و تمام کارهای پرشی با توجه به وزن بالا و درد زانو برای ایشان ممنوع است. اگر مشکل کشکک زانو دارند، لازم است از زانوبند استفاده کنند تا زانو زیاد لق نزند. برنامه های ورزش های هوازی حداقل باید هر روز انجام شود. انجام تمرین هایی برای تقویت عضلات راست و مایل شکمی و تقویت عضلات ۴ سر زانو نیز الزامی است تا عضلات شکم و زانو قوی شود و تناسب اندام پیدا کنند. تمرین های زانو به شکل بلندکردن مستقیم پا در وضعیت خوابیده یا خم و راست کردن زانو در وضعیت نشسته است.
نکته دیگر، بیماری دیابت ایشان است. اگر دارو مصرف یا انسولین تزریق می کنند، لازم است پیش از ورزش میزان آن را با مشورت پزشک کم کنند. دارو باید در حدی باشد که بیمار دچار افت شدید قند نشود. بهتر است زمان ورزش مقداری موادقندی ساده و شیرین همراه داشته باشند تا اگر دچار علایم کمبود قند مانند سردی، تعریق، تپش قلب و تاری دید شدند، با مصرف آن از بروز علایم کمبود قند ناگهانی پیشگیری کنند. نکته دیگر معاینه مکرر پاست. اگر بیماری در حدی است که دچار عوارض حسی شده اند، ممکن است هنگام ورزش بدون آنکه متوجه باشند دچار زخم پا شوند. رعایت بهداشت پا و بررسی مکرر به دلیل وجود زخم های کوچک برای مبتلایان به دیابت هنگام ورزش ضروری است. کف و پاشنه کفشی که استفاده می کنند باید پدینگ و کفی خاصیت ارتجاعی داشته باشد. باید کاملا اندازه پا باشد و ساییدگی و زخم ایجاد نکند.
نگاه فلوشیپ اختلالات خواب
خروپف می کنید؟ وزن کم کنید!
دکتر خسرو صادق نیت حقیقی/ عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران
افزایش وزن و چاقی با خروپف و وقفه های تنفسی هنگام خواب ارتباط مستقیمی دارد. از طرف دیگر ابتلا به وقفه های تنفسی هنگام خواب، باعث افزایش وزن و چاقی می شود. افراد چاق بیش از سایرین خروپف می کنند. هر چه وزن بیشتر افزایش یابد، شدت خروپف نیز بیشتر می شود و حتی می تواند باعث ایجاد خفگی هنگام خواب شود.
وقفه های تنفسی در فرد چاق ممکن است صدها بار در طول یک شب تکرار شود. خروپف همراه با وقفه های تنفسی باعث ایجاد اختلال در خواب شبانه، بروز خستگی و خواب آلودگی در طول روز و افزایش وزن و چاقی می شود. افراد چاق طی روز فعالیت بدنی پایین و اشتهای بالایی دارند و این ۲ عامل در کنار هم باعث تشدید بروز چاقی می شوند. یکی از دلایلی که باعث خروپف در افراد چاق می شود، باریک شدن راه تنفسی در ناحیه حلق است. عبور هوا از این راه باریک، باعث ایجاد صدای خرخر می شود.
افراد چاق به خصوص اگر گردن کوتاهی داشته باشند بیشتر احتمال دارد در خواب خروپف کنند و دچار وقفه?های تنفسی حین خواب شوند. استفاده از داروهایی که باعث شل شدگی عضلات می شوند، مانند برخی داروهای خواب آور نیز می توانند باعث ایجاد یا تشدید خرخر شوند.
بنابراین افرادی مثل آقای بهادران که خروپف می کنند باید ابتدا وزنشان را پایین بیاورند. با توجه به مشکلات زمینه ای که در فرد وجود دارد، خروپف به درمان های متفاوتی نیاز دارد. این مشکل را بدون بررسی دقیق به خصوص انجام تست خواب یا همان پلی سومنوگرافی نمی توان درمان کرد زیرا درمان مسایل ساده ای مثل کاهش وزن و اصلاح وضعیت خوابیدن فرد تا انجام عمل های مختلف جراحی از جمله جراحی حلق، فک و صورت را شامل می شود.
