تنقلات و خوراکی های سرد کم کم با گرم شدن هوا وارد بازار می شوند ، از خوشمزه ترین و پرطرفدار ترین آنها که خوردن آن به ویژه در فصل تابستان واقعا لذت بخش است ، بستنی می باشد. اما مسئله ی نگران کننده اینجاست که آیا بستنی می تواند باعث اضافه وزن در افراد شود؟
جالب است بدانید ایتالیا که خیلی ها آن را مهد بستنی می دانند، رتبه هفتم از فهرست بستنی خورترین کشورهای دنیا را به خود اختصاص داده است.
نکته جالب دیگر درباره بستنی این است که با توجه به میزان فروش این محصول، تولیدکنندگان آن به این نتیجه رسیده اند که بستنی های شکلاتی و کاکائویی طرفداران بیشتری در سراسر دنیا دارند.
آن ها شیرینی بیشتر بستنی های شکلاتی را عامل محبوبیت آن در بین مردم می دانند.
گفت وگوی زیر با دکتر محمدرضا وفا، متخصص تغذیه و رژیم درمانی، دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره خوبی ها و بدی های بستنی است.
آیا اینکه می گویند مصرف بستنی می تواند باعث چاقی شکمی شود، درست است؟
الگوی اضافه وزن، چاقی و تجمع چربی در بدن با توجه به وجود هورمون های جنسی مختلف در بین خانم ها و آقایان تفاوت دارد. معمولاً چاقی خانم ها بیشتر در ناحیه باسن و ران و چاقی آقایان بیشتر در ناحیه شکم اتفاق می افتد. البته پس از رسیدن خانم ها به سن یائسگی و از بین رفتن اثر هورمون های جنسی، چاقی آن ها هم مانند آقایان به چاقی شکمی تبدیل می شود. از دیدگاه تنوع غذایی، بستنی سالم و تازه می تواند یکی از خوراکی های خوشمزه و مفید در رژیم غذایی تمام افراد برای تغییر ذائقه و حتی حس ایجاد فرح بخشی باشد.
چاقی شکمی بسیار خطرناک تر از انواع دیگر چاقی است؛ چون چربی هایی که در ناحیه شکم تجمع پیدا می کنند، در معرض تبادل با چربی های خون قرار می گیرند و می توانند مشکلات متابولیک فراوانی برای فرد به وجود بیاورند؛ به همین دلیل و با توجه به اینکه مصرف زیاد بستنی می تواند تراکم کالری و ایجاد چربی شکمی را در آقایان بالا ببرد، می تواند برای آن ها بسیار خطرناک هم باشد.
چرا برخی افراد به صورت افراطی عادت به خوردن بستنی دارند؟
شرایط تطابق حس چشایی هم مانند شرایط تطابق با محیط، از ویژگی هایی است که معمولاً برای انسان ها به وجود می آید؛ یعنی اگر برای مدتی در مکان شلوغی قرار بگیریم، ممکن است ابتدا از شنیدن صداهای زیاد کمی آزار ببینیم اما پس از مدتی به آن سر و صداها عادت می کنیم و عکس العملی در برابر آن ها نشان نمی دهیم. در مورد حس چشایی هم همین مسئله صادق است.
اگر فردی برای مدتی به خوردن غذاهای شور، چرب یا شیرین روی بیاورد، حس چشایی او پس از مدتی به این خوراکی ها عادت می کند و ممکن است به مصرف بی رویه آن ها اعتیاد پیدا کند. این اعتیاد غذایی و تحریک ذائقه می تواند با توجه به بالا بودن مقدار شکر، چربی یا کاکائو در مورد بستنی هم اتفاق بیفتد. از طرف دیگر، امکان به وجود آمدن این عادت ها در مصرف فست فودها یا نوشیدنی های کولادار هم وجود دارد.
عادت به مصرف زیاد بستنی چه مشکلاتی برای مصرف کننده به وجود می آورد؟
مصرف نامتعادل تمام خوراکی های شور، شیرین و چرب عوارض بسیاری به دنبال دارد. معمولاً بستنی از خوراکی هایی است که نسبت به شیر تراکم کالری بالاتری دارد؛ یعنی اگر یک لیوان شیر حدود ۲۲۰ کیلوکالری انرژی دارد، انرژی همین مقدار بستنی در وزن مشابه می تواند حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ کیلوکالری باشد.
بستنی های چرب تر، پرخامه تر یا سرشار از کاکائو هم انرژی بیشتری به بدن می رسانند. چون بستنی از شیرهای پرچرب تهیه می شود و چربی لبنیات یک مانع بسیار مهم در جذب کلسیم و سایر عناصر دو ظرفیتی است، مقدار کلسیم قابل جذب از بستنی به هیچ وجه با یک لیوان شیر تازه و کم چرب قابل مقایسه نیست.
به عبارت ساده تر، اگر یک عدد بستنی بخورید، همان حجم کم بستنی، کالری بسیار بالایی به بدنتان می رساند. بد نیست بدانید با مصرف یک عدد بستنی، حدود یک چهارم از کالری مورد نیاز بدن تأمین می شود؛ بنابراین با مصرف سایر وعده ها و میان وعده های غذایی می توان به راحتی حدس زد فردی که بستنی زیادی در برنامه غذایی خود می گنجاند، حتماً در آینده ای نه چندان دور دچار اضافه وزن، چاقی و عوارض ناشی از آن خواهد شد.
دریافت بالای شکر هم می تواند باعث افزایش سطح کلسترول خون شود. از طرف دیگر مصرف بیش از اندازه بستنی که خوراکی سردی است، برای فرد مصرف کننده مشکلات گوارشی ایجاد می کند.
لطفاً کمی هم در مورد فواید بستنی (البته اگر به اندازه مصرف شود)، برایمان بگویید.
از آنجا که تغذیه، دانش تعادل است، همان طور که اشاره کردید، اگر بستنی متعادل و مناسب مصرف شود، نه تنها مضر نیست بلکه می تواند فوایدی هم برای بدن داشته باشد. از دیدگاه تنوع غذایی، بستنی سالم و تازه می تواند یکی از خوراکی های خوشمزه و مفید در رژیم غذایی تمام افراد برای تغییر ذائقه و حتی حس ایجاد فرح بخشی باشد. از دیدگاه تغذیه، بستنی سالم به انواعی از بستنی گفته می شود که ماده اولیه آن تازه و سالم باشد، خیلی پرچرب و شیرین نباشد، خامه زیادی در آن نباشد یا حجم کاکائوی موجود در آن از حد طبیعی بیشتر نشود.
آیا درست است که می گویند مصرف بستنی هم مانند مصرف سایر فرآورده های لبنی از ابتلا به پوکی استخوان پیشگیری می کند؟
بستنی یکی از جانشین های گروه لبنیات است، اما تمام خوراکی هایی که در گروه لبنیات قرار می گیرند، از نظر ارزش غذایی و مقدار کلسیم، با یکدیگر قابل مقایسه نیستند؛ به عبارت ساده تر، چون بستنی از شیرهای پرچرب تهیه می شود و چربی لبنیات یک مانع بسیار مهم در جذب کلسیم و سایر عناصر دو ظرفیتی است، مقدار کلسیم قابل جذب از بستنی به هیچ وجه با یک لیوان شیر تازه و کم چرب قابل مقایسه نیست؛ بنابراین نمی توان مصرف بستنی را چندان برای پیشگیری از ابتلا به پوکی استخوان مناسب دانست.
