شاید بی گناه ترین افراد در دنیا کودکان بی سرپریت یا بد سرپرست باشند. این کودکان در سرتاسر دنیا وجود دارند و مربوط به کشور و یا منطقه خاصی نیستند. کودکان بد سرپریت به کودکانی گفته می شود که پدر و مادر دارند اما درواقع این والدین صلاحیت نگه داری از فرزندان خود را ندارند. با دکتر سلام همراه باشید.
پدر و مادر کودکان بدسرپرست به دلایل مختلف و از راه‌های متعدد می‌توانند آسیب‌های روحی در کودک ایجاد کرده و زمینه لازم برای ایجاد مشکلات رفتاری او در آینده را فراهم کنند. در بهترین حالت، این کودکان بدسرپرست در دوران کودکی می‌توانند در معرض کم‌توجهی و تربیت ناصحیح باشند و در موارد حادتر ممکن است مورد آزار و اذیت جسمی و روحی قرار بگیرند یا این که در فعالیت‌های خلاف و غیرقانونی شرکت داده شوند. کودکان بدسرپرست والدینی بی‌مسئولیت دارند و آنها که در چنین شرایطی رشد می‌کنند و تربیت می‌شوند این رفتار را در صورت پدر یا مادر شدن به نسل پس از خود هم انتقال می‌دهند مگر آن که پیش از رسیدن به این مرحله، ناهنجاری‌های گذشته توسط مشاوران و روان‌شناسان برای داشتن زندگی طبیعی جبران شود.
کودکان بدسرپرست همه جا هستند
وضعیت کودکان بدسرپرست در دنیا در نقاط و فرهنگ‌های مختلف متفاوت است و برخی کشورها از این جهت وضعیت اسفناکی دارند. غنا به عنوان یکی از کشورهای آفریقایی است که در آن پدرهای بی‌مسئولیت بیشترین آمار را در دنیا به خود اختصاص داده‌اند. تعداد این پدرها در طول 30 سال گذشته با افزایش نیز همراه بوده است. این پدرها عموما به خاطر اعمال خشونت علیه فرزندان و همسر خود در صورت وجود گزارش زندانی می‌شوند. در برخی جوامع بی‌توجهی والدین به واکسیناسیون فرزندان نوعی بدسرپرستی و بی‌مسئولیتی تلقی می‌شود و حتی پیگرد قضایی هم ممکن است داشته باشد. در نظر گرفتن کمک‌های مالی برای جلوگیری از کم‌توجهی به کودکان، پیشگیری از سوءاستفاده از آنها و رسیدگی به مسائل سلامت محور ازجمله مواردی است که در ایالت‌های مختلف آمریکا اجرا می‌شود. کودکان بدسرپرست به شکل‌های گوناگون ممکن است دچار آسیب شوند یا به دلیل بی‌مسئولیتی پدر و مادر در معرض تجاوز، قتل و انواع سوءاستفاده شدن قرار بگیرند. سال 2014 براساس آمارهای ثبت شده تنها در آمریکا 1580 کودک به دلیل بی‌مسئولیتی و بدسرپرستی کشته شده‌اند. به عبارتی از هر صد هزار کودک 13/2 کودک بر اثر رفتار نابهنجار والدینش کشته می‌شود که براساس گزارش سازمان بهداشت جهانی در دنیا این آمار به 57 هزار کودک در هر سال می‌رسد. در برخی موارد علت مرگ کودکان، بی‌مسئولیتی پدر و مادرش گزارش نمی‌شود؛ چراکه اثبات آن پیچیده و عموما با بی‌توجهی روبه‌رو می‌شود. رفتارهای خشونت‌آمیز علیه کودکان در کشورهای مختلف متفاوت است و در هند 36 درصد از کودکان به صورت بدنی و با استفاده از ابزار مختلف تنبیه فیزیکی می‌شوند. در بسیاری از کشورها، آمار دقیقی از رفتارهای ناشی از بدسرپرستی والدین در دسترس نیست و ابزار سنجش آن نیز در اختیار قرار ندارد.
عوامل موثر در بدسرپرستی
مصرف الکل توسط والدین در بسیاری از موارد باعث می‌شود کودک مورد آزار و اذیت قرار بگیرد و آثار بدسرپرستی و بی‌مسئولیتی والدین بیشتر نمایان شود. تجربه داشتن پدر و مادر بی‌مسئولیت عموما به فرزندان هم منتقل می‌شود و کودکان بدسرپرست، پدر بزرگ و مادربزرگ‌های بی‌مسئولیتی دارند.
هزینه کودکان بدسرپرست
در برخی کشورها برای جبران مشکلات ناشی از بدسرپرستی، هزینه‌های زیادی می‌شود تا خدمات اجتماعی مورد نیاز به این کودکان ارائه شود. این کودکان به انواع خدمات اجتماعی و مشاوره‌های روانشناختی نیاز خواهند داشت که در صورت پرداختن دولت‌ها، هزینه‌های بالایی در این زمینه صرف می‌شود. در برخی موارد کودکان باید از والدین خود جدا و در مراکز نگهداری از کودکان نگهداری شوند که این موضوع هزینه‌هایی را برای دولت‌ها خواهد داشت.
پیشگیری
برنامه‌های حمایت از خانواده‌ها چه از نظر مالی و چه مشاوره‌ای در بسیاری از کشورها برای خانواده‌های مشکوک به بدسرپرستی در دسترس هستند تا با حمایت از این خانواده‌ها زمینه‌های پیشگیری از این اتفاق‌ها ایجاد شود.
کاهش دسترسی به الکل تنها در آمریکا باعث کاهش 4 درصدی خشونت علیه کودکان می‌شود. از این جهت محدود بودن دسترسی به الکل در رابطه با برخی افراد مستعد خشونت ممکن است نقش پیشگیرانه داشته باشد. برنامه‌های آموزشی و آگاه‌کننده در ارتباط با شناسایی افرادی که علیه کودکان اقدامات خصمانه‌ای انجام می‌دهند می‌تواند راه ورود مشاوران را هموارتر کند.
منبع: جام جم
