اینکه تا اعصابتان بهم میریزد به سراغ کیف قرص ها رفته و چند قرص آرامبخش را هم زمان می خورید ، اصلا کار درست و مطلوبی به نظر نمی رسد. همیشه برای هر مشکلی راه حل بهتری نیز وجود دارد. با ما همراه باشید.
از غذاها و نوشیدنی های قاره آسیا، به خصوص شرق آسیا، همیشه به عنوان غذاها یا نوشیدنی هایی یاد می شود که رمز و رازی با خود دارند. آنها به روش های خاصی تهیه می شده اند و مصرفشان نه تنها عارضه ای در پی نداشته، بلکه بر سلامت و نشاط می افزوده…
یکی از نوشیدنی های این سرزمین چایی است که در فرآیند تهیه آن از نوعی قارچ استفاده می شود. منشاء اولیه این قارچ به خوبی مشخص نیست و کسی به درستی نمی داند ابتدا در چین یافت شده است یا در کره، ژاپن یا روسیه. فقط مشخص است که بیش از ۲۰۰۰ سال است انسان این قارچ را می شناسد و از آن استفاده می کند.گیاه شناس معروفی به نام «پاستور وایدینگر» در کتاب خاطرات خود از سفر به منطقه آسیای شرقی آورده است: «شربت ترش و شیرینی که در آن هوای گرم به من تعارف می شد، بسیار دلچسب و گوارا بود. شدیدا تحت تاثیر آن قرار گرفته بودم. بعد از نوشیدن این شربت، علاوه بر رفع خستگی، به طور غریبی احساس سرحالی می کردم. حس می کردم سوخت وساز بدنم بهتر شده است و به آرامش رسیده ام. وقتی راجع به آن سوال کردم، آن را «کن پوچا» نامیدند. بسیار متعجب شدم. کن پوچا یعنی چایی که از اقیانوس گرفته می شود.» این شربت به مرور زمان، از طریق مغولستان و روسیه به اروپا معرفی شد و امروزه یکی از نوشیدنی هایی است که طعم گوارای آن احساس شادابی را به انسان القا می کند. برای آشنایی بیشتر با کومبوجا یا کومبوچا، با دکتر محمدحسین عزیزی، متخصص صنایع غذایی و عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس گفت وگو کرده ایم.
قارچ کومبوجا چه نوع قارچی است؟
قارچ کومبوجا یا قارچ منچوری شبیه قارچ های معمولی نیست بلکه اجتماعی از چند مخمر و باکتری است که آن را برای رشد در چای قرار می دهند. قارچ قرار گرفته در چای در طول زمان موادی به نام «اسید گلورونیک» از خود آزاد می کند. دانشمندان بر این باورند اسید گلورونیک همراه عوامل دیگری که در چای آزاد می شود، در جلوگیری از سکته های مغزی، کاهش سلول های سرطانی، کاهش احتمال ابتلا به بیماری های قلبی عروقی، سخت شدن رگ ها یا تصلب شرایین، رفع خستگی، تنبلی روده ها، نقرس، ام اس، روماتیسم، همورویید، دیابت، ریزش مو، چین و چروک پوست، آرتروز و درگیری مفاصل شامل انواع کمردرد، پادرد، سردرد، تنظیم کننده کار اندام های داخلی به خصوص کبد و کاهش عوارض ناشی از افزایش سن موثر است.
با اینکه کومبوجا فواید و قدمت طولانی دارد، چرا در ایران زیاد شناخته شده نیست؟
چند سالی است در مورد این قارچ در ایران هم صحبت هایی می شود و من در برخی از جاها قارچ و نوشیدنی دست ساز آن را هم دیده ام. این نوشیدنی مدتی در رسانه ها مورد توجه قرار گرفت اما پس از آن به فراموشی سپرده شد. در حال حاضر دوباره از این چای و فوایدی که دارد، گفته می شود.
آیا به جز قرار دادن در چای، از کومبوجا استفاده دیگری می شود؟
نه، فقط آن را در چای قرار می دهند و سپس به عنوان یک نوشیدنی مصرف می کنند. البته خود قارچ خوراکی نیست و پس از آماده سازی چای از آن خارج می شود.
چای کومبوجا چگونه تهیه می شود؟
برای تهیه خانگی چای کومبوجا ۳ لیتر آب را در ظرفی می جوشانند و یک فنجان شکر را هنگام جوشیدن به آن اضافه می کنند تا شکر کاملا در آن حل شود. ظرف را از روی حرارت برمی دارند و یک قاشق غذاخوری چای خشک معمولی به آن اضافه می کنند و اجازه می دهند ۱۰ تا ۱۵ دقیقه کاملا دم بکشد و رنگ بدهد. وقتی چای دم کشید و کمی خنک شد، آن را صاف می کنند. تا اینجا همان چای شیرین خودمان است. سپس قارچ کومبوجا که باید روشن، شفاف، تمیز و یک دست باشد، داخل آن قرار می دهند و روی ظرف را با پارچه ای می پوشانند تا گرد و خاک یا حشره ای داخل ظرف نشود و فقط هوا جریان داشته باشد. بهتر است ظرفی که استفاده می شود، دهان گشاد و کم عمق باشد. ظرف را به مدت ۷ روز در مکان تاریکی با دمایی حدود ۲۰ تا ۲۴ درجه قرار می دهند. اگر درجه حرارت محیط رعایت نشود یا نور به آن برسد، قارچ کپک می زند و غیرقابل مصرف می شود. طی این ۷ روز، قارچ جدیدی زیر قارچ اولیه تولید می شود که می توان از آن در تهیه مجدد نوشیدنی کومبوجا استفاده کرد. در این زمان است که می توان فهمید چای کومبوجا آماده شده است. سپس چای تخمیر شده با قارچ را از صافی عبور می دهند و در ظرف شیشه ای می ریزند و در یخچال نگهداری می کنند. از این نوشیدنی می توان قبل از هر وعده غذایی استفاده کرد و از فواید آن سود برد. البته در حال حاضر چای آماده کومبوجا به صورت صنعتی در بطری های آماده در بازار ایران هم عرضه می شود و افراد می توانند آن را به صورت آماده تهیه کنند.
طعم این نوشیدنی چگونه است؟
مزه ترش و شیرین و به علت تخمیرهای مختلف الکلی، استیکی و لاکتیکی که در آن صورت گرفته است، طعم و مزه خاصی دارد. البته چای کومبوجای صنعتی به دلیل تنظیماتی که روی طعم و مزه آن انجام می شود و افزودن اسانس های مختلف، خوشمزه تر است ضمن اینکه چون تولیدات صنعتی تحت کنترل هستند، از نظر مقدار قارچ ها و خطر کپک زدگی مورد اطمینان ترند.
آیا زیاده روی در مصرف این چای می تواند مشکل ساز باشد؟
تا به حال مطلب خاصی در خصوص زیان های این چای نشنیده ام و تابه حال مورد خاصی گزارش نشده است اما بهتر است در مصرف آن زیاده روی نشود زیرا مصرف بیش از اندازه هر ماده غذایی ای هر چند مفید، توصیه نمی شود.
