زندگی های امروزی باعث بروز چاقی و اضافه وزن می شود و به صورت غیرارادی باعث افزایش چربی در نواحی مختلف بدن ما می شود برای پیشگیری از این امر بهتر است به عوامل ژنتیکی و محیطی موثر در این زمینه دقت کرده و با آن ها مقابله کنید .

پیشرفت های اخیر در تحقیقات ژنتیکی نشان داده جهش های ژنتیکی توجیه کننده ی روند روز افزون چاقی نیستند و عوامل محیطی و شیوه زندگی بیشتر در این زمینه موثرند. اگر چه ممکن است برخی افراد در نتیجه عوامل ژنتیکی مستعد به چاقی و  بیماری های مرتبط با آن باشند، اما این امر تنها علت بروز چاقی نمی باشد و عوامل تعیین کننده دیگری نیز برای ایجاد این عارضه وجود دارد.

دانشمندان نشان داده اند که منشاء ژن انسان طی۳۵۰۰۰ سال گذشته تحول اساسی نداشته است، اما در قرن گذشته محیط زندگی، به ویژه در کشورهای صنعتی به طور قابل توجه ای تغییر یافته است. با وجود پیشرفت های قابل توجه در کاهش مرگ و میر ناشی از بیماری های واگیر دار، همچنین شناسایی و درمان بسیاری از ناراحتی های انسان و افزایش کلی طول عمر، افزایش قابل توجه ای در بیماری های مزمن زوال آفرین حادث شده است که تا حد زیادی با روش زندگی غربی در ارتباط می باشد.

محیط زندگی امروزی منجر به انرژی دریافتی زیاد و هزینه انرژی مصرفی اندک شده است. تحت چنین شرایطی، میزان بروز چاقی بطور قابل توجه ای افزایش خواهد یافت، زیرا ضمن این که بدن مکانیزم های دفاعی فیزیولوژیکی بسیار خوبی در مقابل تخلیه ذخایر انرژی بدن و محفاظت از آن را دارد، مکانیزم های دفاعی ضعیفی برای جلوگیری از تراکم ذخایر انرژی اضافی هنگام وفور مواد غذایی دارد.

علاوه بر این، تغییرات در رفتارهای غذایی اجتماعی، آگهی های فریبنده ی فرآورده های غذایی و اندازه های بزرگ وعده های غذایی، ممکن است احساس سیری ناشی از هورمونی به نام لپتین را تحت الشعاع قرار دهد، و بنابراین منجر به کسب وزن اضافی شود.

اصطلاح “چاقی زایی” برای توصیف شرایط محیطی فعلی پیشنهاد و معرفی شده است. خاصیت چاقی زایی یک محیط، به عنوان مجموعه اثراتی که محیط اطراف، فرصت ها یا شرایط زندگی روی گسترش چاقی در افراد یا اجتماع دارند، تعریف می شود.

◊ عوامل رفتاری چاقی و اثرات محیطی

با آگاهی از رفتارها و عادات به فعالیت جسمانی و غذایی افراد، عوامل تعیین کننده این رفتارها و چگونگی تاثیرگذاری آنها، گسترش چاقی به شکل بهتری درک خواهد شود. ازجنبه همه گیرشناسی، بجای توجه به بیماری یا ناراحتی های مرتبط با تندرستی، بیشتر روی خود رفتارها باید تمرکز نمود.

در ارتباط با چاقی شناخت و ذکر این نکته اهمیت دارد که محیط یکی از منابع اثر گذار و در هرحال عامل بالقوه مهمی است. محیط یکی از عوامل متعدد و موثر بر گسترش چاقی است و رفتارهای افراد را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. نقش محیط روی چاقی، باید برحسب چگونگی نقش و مشارکت آن به تکرار رفتارهایی که احتمال تعادل انرژی مثبت را افزایش یا کاهش می دهند در نظر گرفته شود.

والدینی که محیط هایی مناسب برای فعالیت جسمانی کودکان خود فراهم می کنند و خودشان فعالیت جسمانی منظم دارند، در مقایسه با کودکان پرورش یافته در محیط های کم تحرک، روی کودکان خود از طریق پذیرش رفتارهای فعالیت جسمانی منظم، تاثیر گذاری بیشتری دارند.

بنابراین، چاقی ممکن است بعنوان پاسخ طبیعی به محیط در نظر گرفته شود. در هرحال، درون هر محیط معین احتمال چاق شدن فرد وجود دارد، اما این امر قطعی نمی باشد. برخی افراد از طریق حفظ الگوهای رفتاری سالم در محیط های غیرحمایتی در مقابل اضافه وزن و چاقی ایستادگی می کنند.

بطور خلاصه، چاقی پیامد عدم تعادل انرژی است، بطوری که دریافت انرژی از هزینه انرژی مصرفی بیشتر است. اگرچه، بیان ژنهای خاصی ممکن است آسیب پذیری فرد به چاقی را افزایش دهند. برای بروز چاقی ترکیبی از عوامل محیطی و رفتاری باید وجود داشته باشد.

منبع: کتاب کودکان، چاقی و  ورزش

لینک مرتبط: مقابله با اضافه وزن و چاقی در کودکان (قسمت دوم)