وجود این ویتامین ها در برنامه غذایی ضروری است

ویتامین ها ترکیبات آلی ضروری رژیم غذایی هستند که در مقادیر اندک، به حفظ فعالیت های متابولیسمی طبیعی بافت ها کمک می کنند. ویتامین ها به دو دسته محلول در چربی و محول در آب تقسیم می شوند. در زیر به شرح مختصر هرکدام می پردازیم.

ویتامینA

این ویتامین در جگر، زرده تخم مرغ، اسفناج و هویج یافت می شود و جزء اصلی رودوپسین است. ویتامین A برای رشد و تکامل طبیعی استخوان مورد نیاز است و در صورت کمبود آن اختلال در رشد و تکامل استخوان ها و شب کوری به وجود می آید. مقادیر زیاد این ویتامین سبب تهوع و ایجاد ترک در لب ها می شود.

ویتامینD

ویتامینD در روغن جگر ماهی و زرده تخم مرغ یافت می شود و نیز در اثر تابش نور خورشید برپوست تولید می شود. این ویتامین در جذب کلسیم از روده و باز جذب کلسیم از توبول های کلیوی لازم است. در صورت کمبود می تواند به بیماری راشیتیسم منجر شود. مسمومیت با این ویتامین، اختلالات گوارشی و سنگ های کلیوی را سبب می شود.

ویتامینE

گوشت، جگر، شیر، گندم و سویا حاوی این ویتامین هستند. ویتامین E دارای اثرات ضد اکسیداسیونی است و مانع عقیمی می شود. کمبود آن موجب آتروفی بیضه ها و سقط جنین و افزایش آن سبب سردرد و تاری دید می شود.

ویتامین K

این ویتامین در زرده تخم مرغ، اسفناج و کلم یافت شده و در انعقاد خون نقش مهمی ایفاء می کند. کمبود آن باعث نقص شدید در انعقاد خون می شود و افزایش آن سبب آسیب های کبدی می شود.

ویتامینC

شیر، میوه های تازه، پرتقال، لیمو منابع عمده ویتامین Cهستند. این ویتامین در متابولیسم خیلی از مسیرها نقش داشته و کمبود آن منجر به بیماری اسکوروی می شود که علائم آن تورم لثه ها و خون ریزی از آنها، تاخیر در بهبود زخم و تاخیر در رشد استخوان است.

ویتامینB۱

ویتامین B۱ در تخم مرغ و سبوس برنج یافت می شود و به عنوان کوآنزیم با آنزیم های پیرو وات دهیدروژناز، آلفا کتوگلوتارات دهیدروژناز و نزانسی کتولاز همکاری دارد. کمبود آن بیماری بری بری را به وجود می آورد که علائم آن خستگی، ضعف عضلانی، خواب آلودگی و آتاکسی است.

ویتامینB۲

ویتامینB۲ در جگر، شیر، حبوبات و سبزی ها یافت می شود. این ویتامین سازنده دوکوآنزیم FADوFMN است که در زنجیره انتقال الکترون نقش دارند. کمبود این ویتامین سبب ترک خوردن پوست و لب ها، قرمزی و خارش چشم ها می شود.

نیا سین

نیاسین در گوشت، تخم مرغ، گندم و گوجه فرنگی یافت می شود. این ویتامین هم سازنده دوکوآنزیمNADوNADP است که در زنجیره انتقال الکترون نقش دارند. کمبود این ویتامین اسهال، درماتیت، دمانس و مرگ را به همراه دارد.

اسیدپانتوتنیک

این ماده در جگر، تخم مرغ، گوجه فرنگی و سیب زمینی یافت می شود و بخشی از کوآنزیمA را می سازد. کمبود آن سبب ناراحتی گوارشی، تحریک پذیری، بی قراری، نامنظم بودن خواب می شود.

ویتامینB۶

منابع این ویتامین، گوشت، شیر و حبوبات هستند. این ویتامین سازنده کوآنزیم پیرید و کسال است و کمبود آن سبب آنمی، لنفوسیتوپنی و تشنج می شود.

ویتامینBC

این ویتامین در جگر، شیر، گندم و گل کلم یافت می شود. در سنتزپورین ها و تیمیدین شرکت می کند و کمبود آن سبب آنمی، آزواپسرمی در مردان و آمنوره در زنان می شود.

ویتامینB۱۲

منابع این ویتامین جگر، شیر و تخم مرغ است. به صورت متیل کوبالامین در واکنش ترانس متیلاسیون و ساخت اسیدنوکلئیک شرکت می کند و کمبود آن موجب آنمی و نروپاتی محیطی می شود.

ویتامینH

ویتامینH در جگر، شیر، گوجه فرنگی و عسل یافت می شود و به عنوان کوآنزیم همراه با آنزیم های پیرووات کربوکسیلازواستیل کوآکربوکسیلاز شرکت می کند. کمبود آن منجر به آنمی، آسیب های پوستی و درد عضلانی می شود.