آیا می‌دانید، 70 درصد مراجعه‌کنندگان مراکز بهداشتی بانوان هستند که برای مراقبت بهداشتی، غربالگری و دیگر موارد به پزشک مراجعه می‌کنند؟
زنان به مقوله سلامت خود، بیش از مردان اهمیت می‌دهند و دلیل این مساله شاید آن باشد که مردان براین باورند که قوی ترند و دیرتر مریض می‌شوند. به همین دلیل کمتر به پزشک مراجعه می‌کنند. شاید هم علت این شکاف جنسیتی آن باشد که زنان نسبت به مردان راحت‌تر می‌توانند برای مشکلات بهداشتی خود درخواست کمک کنند. با وجود این، خوب است بدانیم، زنان و مردان باید به یک اندازه به سلامت و غربالگری تائید سلامت، حفظ تناسب اندام و بهداشت مو و پوست اهمیت بدهند. با این حال نباید منکر شویم که زنان به عنوان محور اصلی سلامت در خانواده، نقش موثری در افزایش سلامت جامعه ایفا می‌کنند و اگر سلامت جسمی آنان به خطر افتد، بسرعت سلامت روحی شان را تحت تاثیر قرار می‌دهد و به این ترتیب عوارض آن بمراتب بیشتر می‌شود. به این بهانه راهکارهایی ساده ارائه می‌کنیم که می‌تواند رموز حفظ سلامت و بهداشت زنان را به عادتی در سبک زندگی آنها تبدیل کند.
پوست و مویی سالم و شفاف داشته باشید
پوست سالم، یکی از نشانه‌های سلامت و در عین حال جوانی بانوان است. خوب است بدانید که نوشیدن آب کافی در طول روز، یکی از رازهای حفظ شادابی پوست است.
یکی دیگر از مراقبت‌هایی که باید از پوست انجام شود، تمیز نگه داشتن سطح آن است. اگر منافذ پوست همیشه باز باشد و مواد آرایشی یا انواع کرم‌ها روی آنها را نپوشاند، پوست فرصت دارد، چربی طبیعی تولید کند و به این ترتیب، نیاز به مصرف انواع کرم‌ها برای جلوگیری از خشکی پوست نخواهید داشت. از همه مهم‌تر، حفاظت از پوست در مقابل پرتوهای خورشیدی، هزاران بار بهتر از رسیدگی به پوست بعد از بروز عوارض است.
کمبود آب برای پوست به معنی درخشندگی کمتر و افتادگی بیشتر آن است. نوشیدن حدود هشت لیوان آب در روز و دریافت اکسیژن کافی، علاوه بر کمک به حفظ سلامت، پوست را روشن و جوان نگاه می‌دارد. همچنین نوشیدن آبمیوه طبیعی سبزرنگ که با سبزیجات ترکیب شود، می‌تواند طی چند روز پوست شما را تغییر دهد. بهتر است پوست همیشه مرطوب باشد، بخصوص پس از حمام و پیش از خواب برای چرب کردن پوست، بهترین زمان است.
برای حفظ سلامت مو تا جایی که ممکن است، نباید از فرم‌دهنده حرارتی استفاده شود، اما خانم‌ها گاه ناگزیر به استفاده از این وسایل هستند. پس بهتر است پیش از استفاده از سشوار و اتوی مو، موها را با اسپری مخصوص حرارت حفاظت کنند. فراموش نکنید که شست‌و‌شوی بیش از حد مو نیز باعث می‌شود، نوک مو بخصوص در موهای بلند چربی خود را از دست دهد.
در نهایت رژیم غذایی سرشار از آهن، روی، امگا 3 و پروتئین می‌تواند فولیکول‌های پوست سر را تحریک کند و باعث رشد آنها شود.
حفظ تناسب اندام؛ سخت یا آسان؟
داشتن وزن ایده‌آل و حفظ آن در طولانی‌مدت، یکی از دغدغه‌های زنان بخصوص پس از 30 سالگی است. معمولا در سال‌های اول جوانی سوخت‌وساز و در مجموع عملکردهای بیوشیمیایی بدن زیاد است و بدن با کارایی بیشتر قادر به جذب و هضم غذا و سوزاندن چربی‌هاست، اما با بالا رفتن سن، سرعت متابولیسم و سوخت و ساز بدن کمتر می‌شود و به همین دلیل، توجه به حفظ تعادل وزنی برای حفظ سلامت بدن ضروری است.
امروز راه‌های بسیاری برای کاهش سریع وزن پیشنهاد می‌شود، اما در بیشتر موارد تاثیرگذار نیست و فقط فرد را خسته می‌کند. معمولا خانم‌ها از انواع رژیم‌هایی که تجربه کرده‌اند، ناراضی هستند و احساس گرسنگی می‌کنند، اما داشتن اراده قوی برای داشتن تغذیه سالم همزمان با حفظ سلامت متابولیک بدن، علاوه بر کاهش وزن، تندرستی به ارمغان می‌آورد.
مهم‌ترین موضوع برای کاهش وزن سریع، حذف کردن مواد شیرین و نشاسته‌ای از رژیم غذایی است. انسولین مهم‌ترین هورمون ذخیره چربی در بدن است که مصرف مواد شیرین و نشاسته‌ای، باعث ترشح بیشتر آن می‌شود. یکی دیگر از فواید کاهش انسولین بدن این است که کلیه‌ها می‌توانند سدیم و آب اضافی بدن را به‌راحتی خارج کنند و باعث کاهش آب‌های غیرضروری بدن می‌شوند.
برای حفظ تعادل وزن بهتر است دفعات وعده‌های غذایی بیشتر و حجم غذای مصرفی در هر وعده کمتر شود. همچنین نوشیدن آب، حدود نیم ساعت قبل از هر وعده و آهسته غذا خوردن کمک زیادی به کاهش وزن می‌کند. بهتر است در هر وعده غذایی از پروتئین مثل گوشت، مرغ، ماهی و تخم مرغ یا سبزیجات مانند اسفناج، کلم، کاهو، کلم بروکلی و خیار استفاده شود.
یائسگی، آزاردهنده و تلخ نیست
یائسگی یکی از مهم‌ترین مراحل زندگی زنان است و به دلیل تغییرات روحی و جسمی که فرد در این دوره با آنها روبه‌رو می‌شود، توجه به سلامت روان و بدن در این دوره ضروری است. این دوران برای زنان معمولا به مدت پنج سال پس از آخرین قاعدگی ادامه پیدا می‌کند. در این دوران به دلیل تغییرات هورمونی که فرد با آن روبه‌رو می‌شود، اختلالاتی در سلامت جسمی، کیفیت زندگی و روحیه زنان به وجود می‌آید. توجه به تغذیه مطلوب، یکی از راهکارهای سالم برای از بین بردن علائم یائسگی و جایگزین قرص‌های ضدافسردگی است که مصرف آنها عوارض جانبی دیگری دارد. موثرترین دارو برای رفع علائم یائسگی همان غذایی است که مصرف می‌کنید. وعده‌های غذایی باید ترکیب متعادلی از کربوهیدرات، پروتئین و چربی مناسب داشته باشند. همچنین مصرف میوه و سبزیجات در هر وعده غذایی ضروری است. بهترین زمان مصرف وعده‌های غذایی سه وعده در روز یک یا دو میان وعده است که قند خون را ثابت نگه می‌دارد. فراموش نکنید، مصرف قندهای مصنوعی را تا جای ممکن کاهش دهید.
توجه داشته باشید که ورزش روزانه با کاهش چربی می‌تواند نسبت استروژن (دسته‌ای از هورمون‌های طبیعی زنان برای ایجاد صفات زنانه و تولید مثل) و پروژسترون (یکی از هورمون‌های فعال در چرخه تخمک‌گذاری زنان) را متعادل نگه دارد. افزایش وزن و بخصوص افزایش چربی دور شکم برای زنان بسیار آزاردهنده است. مساله مهم این است که چربی باعث بالا رفتن سطح استروژن می‌شود و استروژن خود چربی بیشتری تولید می‌کند و این چرخه به همین شکل ادامه پیدا می‌کند.
پیشگیری از سرطان‌های زنانه ممکن است
تشخیص به‌موقع نشانه‌های بروز سرطان و کنترل سلول‌های سرطانی باعث می‌شود، بافت‌های کمتری با این سلول‌ها درگیر و روند درمان کند شود.
غربالگری سرطان پستان و ماموگرافی بعد از 40 سالگی، ریسک ابتلا به سرطان پستان را کاهش می‌دهد. در مورد افرادی که یکی از افراد درجه یک خانواده آنها مبتلا به سرطان پستان شده، بهتر است غربالگری از سنین پایین‌تر شروع شود و تا 65 سالگی به طور منظم هر دو سال یکبار انجام گیرد. باید به این نکته توجه کرد که ریسک ابتلا به سرطان پستان بعد از 65 سالگی از بین نمی‌رود، اما کمتر می‌شود. بهتر است ماموگرافی قبل یا در زمان قاعدگی انجام نشود، چون در این مدت پستان‌ها بسیار حساس هستند. هیچ وقت نمی‌توان جلوی بروز سرطان را در غربالگری گرفت، اما می‌توان آن را در مراحل اولیه تشخیص داد تا در سریع‌ترین زمان ممکن درمان کامل انجام شود. البته وجود یافته غیرطبیعی در ماموگرافی لزوما به معنی وجود سرطان نیست و در بسیاری از موارد، این یافته‌ها ممکن است توده‌هایی از رسوب کلسیم، کشیدگی بافت یا مواردی غیر از یک توده سرطانی باشد. سرطان دهانه رحم نیز به دلیل رشد غیرطبیعی سلول‌ها در دهانه رحم بروز پیدا می‌کند. این سرطان از معدود سرطان‌های قابل پیشگیری و تشخیص زودرس است. به همین دلیل با وجود این که شیوع این سرطان در ایران کمتر از دیگر کشورهای جهان است، اما توجه به غربالگری سرطان دهانه رحم اهمیت دارد. غربالگری سرطان دهانه رحم به کمک بافت‌برداری و تصویربرداری پزشکی انجام می‌شود و بهتر است سالی یکبار (بعد از دو آزمایش با نتیجه منفی سه سال یکبار) و حدود دو هفته بعد از تمام شدن عادت ماهانه انجام شود.
منابع: omenshealthandfitness.com
Breastcancertrials.org
Medicalnewstoday.com
روزنامه جام جم
