دستگاه گوارش یکی از مهم ترین و حیاتی ترین اعضای بدن انسان است که وظایف مهمی را در بدن انسان به عهده دارد.اختلال در عملکرد هر کدام از اعضای دستگاه گوارش می تواند عوارض جبران ناپذیری برای بدن انسان به همراه داشته باشد.چرا که غذا انرژی لازم برای بدن افراد را تامین می کند و در صورتی که در گوارش افراد پیش آید سلامت بدن انسان با مشکلی جدی رو به رو خواهد شد.
طبق آمار سایت سلامت و جهان (globalizationandhealth.com) در گذشته بیشتر از نیمی از مرگومیرهای انسانی به بیماریهای بخش گوارش و داخلی مربوط میشد و نیم بیشتر این بیماریها، عفونی بود. با گسترش دانش و تجهیزات پزشکی و درمان بیماران، بیماریهای عفونی به مرور زمان میزان مرگباری خود را از دست دادند و حتی برخی از آنها ریشهکن شدند. بیماریهای داخلی غیرواگیر نیز قابل درمان شدند و تشخیص آنها زودتر و درمان آنها بهتر انجام گرفت. اکنون حتی از کار افتادگی دو کلیه نیز اغلب جانی را نمیگیرد و تنبلی کبد، بیماری را از پا در نمیآورد. با این همه، هنوز بیماریهایی هست که برای انسان امروزی نیز مضر و خطرناک باشد. اما شاید، آنچه سلامت انسان را تهدید میکند، نه محیط خطرناکش، بلکه سبک زندگی خودش است. عدم تحرک و مصرف غذاهای آماده، چرب و کارخانهای در طی زمان، دستگاه گوارش را از کار میاندازد و سرطان به جان بیمار میافتد.
طبق آمار پزشکان و محققان داخل کشور، مهمترین عامل بروز سرطان معده در افراد، مصرف بیش از اندازه غذاهای آماده و فستفود است. بهگونهای که با مصرف نکردن این مواد، تا 60 درصد میتوان از بروز سرطان پیشگیری کرد. سرطان روده نیز خطر در کمین دیگری برای جان مردم کشور به حساب میآید. غربالگریهایی وجود دارد که در حال حاضر در بخشهایی از کشور اجرا میشود که میتواند صدایی برای این سرطان خاموش باشد و بسیاری را از مرگ حتمی نجات دهد. با این همه سرطان روده بزرگ همچنان تهدید محسوب میشود و به توجه و آموزش بیشتر احتیاج دارد.
کلیهها نیز دور از خطر نیستند. میزان بالای گزارشهای سنگ کلیه در برخی از نقاط کشور نشان میدهد ما هنوز تا اعمال سیاستگذاری و تصمیمگیری درست در این مورد، فاصله داریم. مردم ایران روی کمربند سنگ کلیه هستند و با گرمای بیشتر هوا، بحران کمبود آب و افزایش مصرف غذاهای شیرین و چرب، به قطر این کمربند بیشتر اضافه میکنند. بنابراین شاید بیماریهای کلیوی، قابل درمان باشند، اما هنوز با هزینه و درد زیادی همراه هستند و از میزان پرخطری آنها چیزی کاسته نشده است.
کبد نیز دور از خطر نیست و چه بسا بیش از سایر ارگانهای دستگاه گوارش در خطر باشد. به گفته متخصصان کبد، این عضو تا زمانی که بیش از 70 درصد آن از کار نیفتاده باشد، علائمی بروز نمیکند و همین مسئله برای متخصصان و درمانگران کبد، چالشی اساسی تلقی میشود. چرب شدن و در نتیجه تنبلی کبد که گاه به سرطان کبد هم منتهی میشود، خود عامل دیگری برای توجه به این عضو است.
کبد چرب که تا چند دهه گذشته تنها گریبانگیر سالمندان و بزرگسالان با اضافهوزن میشد، اکنون به سنین نوجوانی و گاه حتی کودکی رسیده است و نارساییهایی برای نوجوانان در سنین پایین به وجود آورده است. این در حالی است که راه پیشگیری و مراقبت از کبد بسیار ساده است. اما کبد تنها از این نظر در خطر نیست و بیماری هپاتیت نیز میتواند در هر سن و شرایطی تهدیدی برای مردم در نظر گرفته شود. تا همین چند سال گذشته، واکسنی برای هپاتیت نوع C وجود نداشت و حتی هپاتیت D هم شناخته نشده بود. اما واکسیناسیون مداوم و از دوران کودکی باعث شد تا این بیماری تا حد زیادی ریشهکن شود و آمار ابتلایی کاهش پیدا کند.
آنچه اهمیت دارد، این است که اگرچه علم پزشکی پیشرفت زیادی کرده است و بیماریهای گوارشی عفونی آمار پایینی دارند، اما سبک زندگی بشر اکنون از عفونت بیشتر قربانی میگیرد و این در حالی است که سبک زندگی نیز همانند عفونت به راحتی قابل پیشگیری است.سپید