درمان بیماری آترواسکلروز با استفاده از رژیم غذایی

دکتر لادن گیاهی؛ متخصص تغذیه

بیماری‌های قلبی عروقی، گروهی از اختلالات که از جمله شایع‌ترین آنها آنژین صدری و حمله حاد میوکارد (سکته قلبی) است، را در بر می‌گیرد.

فرایندی که منجر به بروز بیماری قلبی می‌شود، شامل تجمع تدریجی ذخایر چربی و تشکیل پلاک‌هایی بنام آتروما در جدار داخلی دیواره سرخرگ‌ها است که عبور جریان خون را درون سرخرگ‌ها محدود می‌سازد.

به این عارضه آترواسکلروز یا تصلب شرایین می‌گویند. چنانچه لخته خون ایجاد شده بر روی سطح پلاک بزرگ باشد می‌تواند مانع عبور جریان خون به سلول‌های اطراف گردد.

اگر این عارضه بخش وسیعی از قلب را درگیر کند، می‌تواند به مرگ بیمار منجر شود.

علائم آترواسکلروز

متاسفانه در اکثر موارد تا قبل از تخریب جدی سرخرگ‌ها و محدودیت شدید خون‌رسانی به قلب و بروز درد آنژینی، هیچگونه علامت واضح و مشخصی برای شناسایی بیماری وجود ندارد.

انسداد کامل سرخرگ‌های تغذیه کننده قلب باعث حمله ناگهانی کشنده قلبی می‌شوند.

درمان‌های رایج آترواسکلروز

کاهش فشار خون، خوردن غذاهای کم چرب، از دست دادن وزن اضافه و ترک سیگار از اقدامات ضروری برای پیشگیری از بروز آترواسکلروز هستند.

در بعضی مواقع استفاده از دارو برای کاهش سطح کلسترول خون تجویز می‌شود.

مواد غذایی مفید برای جلوگیری از آترواسکلروز

منابع فولات و آترواسکلروز

کلم، کلم بروکسل، لبو،اسفناج،کلم پیچ، مارچوبه، لوبیا چشم بلبلی، کلم بروکلی، نخود سبز، نخود، گل کلم، لوبیا قرمز و عصاره مخمر حاوی فولات هستند، بسیاری از غلات صبحانه و نان‌ها نیز با اسید فولیک غنی شده‌اند.

دانشمندان معتقدند فولاتی که به‌طور طبیعی در موادغذایی وجود دارد و یا موادغذایی که با اسید فولیک غنی شده‌اند، باعث کاهش هموسیستئین در خون می‌شود که این امر به کاهش تصلب شرایین کمک می‌کند.

تصور می‌شود که هموسیستئین مستقیما باعث تخریب دیواره عروق و در نتیجه باعث بروز پلاک‌های آترواسکلروتیک می‌گردد.

تخمین زده شده است که دریافت 100 میکروگرم اسید فولیک در روز، مرگ و میرهای ناشی از بیماری‌های قلبی و عروقی را در مردان به میزان 7 درصد و در زنان به میزان 5 درصد کاهش می‌دهد.

مصرف ماهی و آترواسکلروز

ماهی خال مخالی، ماهی آزاد و سایر ماهی‌های روغنی حاوی اسیدهای چرب ایکوزاپنتانوئیک اسید و دکوزاهگزانوئیک اسید هستند.

مشاهده شده بروز بیماری‌های قلبی عروقی در جوامعی که به مقدار زیادی ماهی روغنی استفاده می‌کنند، بسیار کمتر از جوامعی است که از این منابع غذایی استفاده نمی‌کنند.

تصور می‌شود که این اسیدهای چرب باعث کاهش سطح آراشیدونیک اسید در پلاکت‌های خون می‌شوند که در نتیجه خطر تشکیل لخته و افزایش تری‌گلیسیریدهای خون را کاهش می‌دهد.

این امر به کاهش غلظت خون و خطر انعقاد خون در عروق کمک می‌کند.

بنابراین مصرف ماهی روغنی حداقل 3 بار در هفته به افرادی که سابقه بیماری  قلبی عروقی دارند و یا درصدد اجرای اقدامات پیشگیری کننده در الگوی غذایی خود هستند، مؤکداً توصیه می‌شود.

فیبر محلول و آترواسکروز

جو، حبوبات، سیب و هلو منابع  غنی فیبر محلول هستند که به کاهش کلسترول خون کمک می‌کند.

سیر نیز اثر مشابهی در کاهش کلسترول خون دارد. افزایش کلسترول خون خصوصاً کلسترول LDL اصلی‌ترین عامل در ایجاد تصلب شرایین است.

اسیدهای چرب غبر اشباع و آترواسکلروز

روغن زیتون، روغن دانه انگور، روغن مغز دانه‌ها و دانه‌ها، حاوی اسیدهای چرب اشباع با یک پیوند دوگانه هستند که به کاهش کلسترول LDL کمک می‌کنند.

میوه‌ها و سبزی‌ها

حاوی ویتامین‌های آنتی‌اکسیدان، مواد معدنی و فیتونوترینت‌هایی هستند که باعث توقف تخریب دیواره سرخرگ‌ها توسط رادیکال‌های آزاد می‌شوند.

مصرف حداقل 5  واحد میوه و یا آبمیوه  و سبزی در روز توصیه می‌شود.

موادغذایی که باید پرهیز شوند

چربی‌های اشباع و آترواسکلروز

فرآورده‌های گوشتی، فرآورده‌های لبنی پرچرب، کره غنی از چربی‌های اشباع هستند که باعث افزایش کلسترول LDL می‌شوند.

مصرف این قبیل موادغذایی باید به حداقل ممکن رسانده شود.

چربی‌های ترانس و آترواسکلروز

کیک‌ها و بیسکویت‌ها نیز که غالباً حاوی مقادیر بالای اسیدهای چرب ترانس و چربی اشباع هستند نیز باعث افزایش کلسترول LDL می‌شوند.

غذاهای حاوی سدیم و آترواسکلروز

غذاها و سوپ‌های آماده، غذاهای خیابانی، سس‌ها و میان وعده‌های آماده همگی دارای مقادیر زیادی سدیم هستند و همینطور که می‌دانید، دریافت زیاد سدیم با افزایش فشار خون که یکی از عوامل خطر بروز بیماری‌های قلبی است مرتبط است.

بنابراین کاهش مصرف غذاهای شور و نمک به پیشگیری از ابتلا به بیماری پر فشار خون کمک می‌کند.