اسپاسم، ماهیچه ها را برای حرکت، سفت و سخت می کند. این می تواند در هر قسمت از بدن شما اتفاق بیفتد اما اغلب پاهای شما را تحت تأثیر بیشتری قرار می دهد و می تواند سبب ناتوانی در ایستادن یا راه رفتن شود.
اسپاسم جزئی، می تواند یک احساس سفتی یا تنش ایجاد کند، اما اسپاسم شدید می تواند دردناک و ناتوان کننده باشد. گاهی اوقات اسپاسم شامل اسپاسم عضلانی است. اسپاسم با یک حرکت تند و سریع و یا غیر ارادی عضلانی، ناگهان اتفاق می افتد. اسپاسم می تواند باعث تغییر مواضع یا ساخت حرکت ناگهانی شود. حدود ۸۰ درصد از افراد مبتلا به اسکلروز اسپاسم را تجربه کرده اند. این علامت برای برخی یک علامت نادرست است و به سرعت از بین می رود. برای برخی دیگر غیر قابل پیش بینی و دردناک است.انواع مختلفی از اسپاسم وجود دارد.
دو نوع از رایج ترین اسپاسم در ام اس عبارتند از:
اسپاسم ماهیچه های عضله ی خم کننده:
این اسپاسم، عضلات بالای پشت پا (همسترینگ) و یا عضلات بالای ران (فلکسور ران) را تحت تأثیر قرار می دهد. این خم شدن ارادی زانوها و باسن به سمت قفسه ی سینه است.
اکستانسور اسپاسم:
این نوع اسپاسم عضلات جلو (چهار سر ران) و داخل (لترال) را تحت تأثیر قرار می دهد که زانوها و باسن را مستقیم اما به هم فشرده نگه می دارد.
توسعه ی یک برنامه ی درمانی:
اگر اسپاسم در حال تبدیل شدن به یک مشکل برای شماست، باید به پزشک مراجعه کنید و یک برنامه ی درمانی دریافت کنید. هدف این است که علائمی مانند انقباضات عضلانی و درد تسکین پیدا کنند. تسکین علائم، مهارت های حرکتی و توانایی برای حرکت آزادانه ی شما را بهبود می بخشد.
پزشک شما با پیشنهادهای ساده ورزش های کششی و موارد دیگر مانند: یوگا، آرام سازی پیش رونده ی عضلانی، مدیتیشن و تکنیک های تمدد اعصاب و ماساژ، درمان شما را شروع می کند. در بخشی از برنامه ی درمانی شما باید یک سری محرک را شناسایی و از آن ها اجتناب کنید.
عوامل محرک رایج عبارتند از:
هوای سرد، محیط مرطوب، لباس ها یا کفش های تنگ، استقرار فقیر، عفونت باکتریایی یا ویروسی مانند: سرماخوردگی، آنفولانزا، عفونت مثانه یا زخم های پوست و یبوست. پزشک شما ممکن است از شما بخواهد به سایر متخصصان بهداشت مانند درمانگران فیزیکی یا شغلی مراجعه کنید.
بسته به شدت علائم شما می توانید موارد زیر را در نظر بگیرید:
داروهایی برای کاهش سفتی عضلات:
دستگاه های ارتوتیک مانند پرانتر و اسپلینت برای کمک به موقعیت یابی. جراحی برای قطع تاندون و یا ریشه های عصبی.
دارو برای اسپاسم:
داروها می توانند برای درمان اسپاسم ام اس مربوط استفاده شوند. هدف از استفاده ی دارو کاهش سفتی عضلات بدون تضعیف عضله ی نقطه ای که از آن استفاده می کنید، می باشد. شما احتمالاً دارو با دوز پایین را شروع و به تدریج آن را افزایش می دهید تا زمانی که دوز مورد استفاده ی شما پیدا می شود.
برای درمان ام اس دو داروی ضد اسپاسم استفاده می شود.
باکلوفن:
هدف آن شل کردن عضلات اعصاب در نخاع است. این دارو عوارض جانبی مانند خواب آلودگی و ضعف عضلانی دارد. برای اسپاسم شدید می توان آن را با استفاده از یک پمپ کار گذاشته شده و در تماس باکلوفن داخل نخاعی، استفاده کرد.
تیزانیدین:
این دارو می تواند ماهیچه ها را شل کند. این دارو نیز عوارض جانبی مانند: خشکی دهان، خواب آلودگی و کاهش فشار خون دارد. به طور کلی این دارو ضعف عضلانی ایجاد نمی کند. اگر هیچکدام از این داروها مؤثر نبودند، داروهای دیگری وجود دارند که آن ها نیز عوارض جانبی جدی دارند.
دیازپام (والیوم):
این دارو ایده آل نیست چون می تواند اعتیاد آور و آرام بخش باشد.
دانترولن :
این دارو می تواند سبب اختلال در خون و آسیب کبدی شود.
فنل:
این دارو مسدود کننده ی عصبی است که می تواند موجب سوزش، خارش و یا تورم شود. در موارد نادر می تواند ضعف حرکتی و اختلال حسی ایجاد کند.
سم بوتولینوم (بوتاکس):
این دارو از طرق عضلانی تجویز می شود. این دارو نیز عوارض جانبی مانند: درد در محل تزریق و ضعف موقت عضله را ایجاد می کند.
درمان های فیزیکی و شغلی برای اسپاسم:
اگر شما قصد ورزش کردن دارید، آن ممکن است یک ایده ی خوب برای کار با یک درمانگر فیزیکی باشد. آن ها کمک می کنند نقاط ضعف و قدرت خود را تعیین کنید. سپس آن ها انجام درست تمرینات را به شما نشان می دهند.
دستگاه هایی برای اسپاسم:
پرانتز و اسپلینت (دستگاه ارتوتیک) می تواند کمک کنند که پاهای خود را در موقعیت مناسب نگه دارید به طوری که آن ها را آسان تر به اطراف حرکت دهید. البته قبل از خرید یک دستگاه ارتوتیک بهتر است با پزشک یا درمانگر فیزیکی خود مشورت کنید. اگر آن متناسب نباشد و یا به خوبی ساخته نشده باشد، آن می تواند اسپاسم را بدتر و منجر به زخم فشاری شود.
جراحی برای اسپاسم:
به دلیل اینکه عمل جراحی همیشه حامل ابتلا به برخی خطرها است، معمولاً آخرین راه چاره است. جراحی برای اسپاسم شامل: برش تاندون یا ریشه های عصبی برای شل شدن عضلات سفت می باشد که به طور کلی در درمان اسپاسم مؤثر است اما غیر قابل برگشت می باشد.
وقتی به پزشک خود مراجعه می کنید:
اگر اسپاسم دردناک است و یا با حرکات خاص تداخل دارد با پزشک خود مشورت کنید. اگر اسپاسم شدید درمان نشود، منجر به سختی عضلانی طولانی مدت و درد، زخم فشاری، مفاصل منجمد و غیر فعال می شود. درمان به موقع می تواند به شما کمک کند که کمتر به عوارض جانبی مبتلا شوید.
چشم انداز:
اسپاسم همیشه بد نیست، برای مثال اگر ماهیچه های پا آنقدر ضعیف شود که راه رفتن سخت شود، اسپاسم ممکن است کمی مفید باشد. با وجود علائم دیگر، اسپاسم درجه و فرکانس متفاوتی دارد. با درمان، درد شما باید تسکین یابد و عملکرد شما بهبود پیدا کند.
منبع: دکتر سلام
