فشار خون یکی از بیماری های رایج و فراگیر غیر واگیر دار در سطح کشور است که باعث ایجاد بیماری های قلبی و عروقی می شود،یکی از مهمترین روش ها برای کنترل فشار خون خود مراقبتی و آموزش و فرهنگ سازی فرد برای مراقبت از خود است که باید به آن توجه جدی نمود.
نتایج یک مطالعه نشان می‌دهد؛ یکی از روش‌های که می‌تواند کنترل فشار خون را بهبود بخشد، آموزش رفتارهای خود مراقبتی و دخالت بیماران در مراقبت از خود است.
به گزارش ایسنا، سید فاضل زینت مطلق دانشجوی دکتری تخصصی رشته آموزش بهداشت و ارتقا سلامت در رساله خود با عنوان “ارزشیابی برنامه آموزشی مبتنی بر سازه‌های نظریه شناختی اجتماعی در ارتقا رفتارهای خود مراقبتی مبتلایان به فشار خون بالا” به بررسی این موضوع پرداخت.
فشار خون بالا یکی از بیماری‌های غیر واگیر است که به یک چالش مهم بهداشت عمومی و کوتاه شدن طول عمر بسیاری از مردم در سطح جهان تبدیل شده است.
مطابق این تحقیق فشارخون بالا اولین و شایع‌ترین عامل خطر بیماری‌های قلبی- عروقی سکته مغزی و بیماری کلیوی است و به عنوان یکی از عوامل اصلی مرگ و میر و سومین علت ناتوانی تعدیل کننده سال زندگی در سراسر جهان شناخته شد.
چارچوب‌های تئوریکی در مداخلات آموزشی و تاثیرگذاری بر مهمترین عوامل موثر بر تبعیت از رفتارهای خود مراقبتی در بیماران فشار خون بالا توانست موثر واقع شود. بنابراین در این مطالعه اثربخشی مداخلات آموزشی مبتنی بر تئوری شناختی اجتماعی جهت ارتقا رفتارهای خود مراقبتی در مبتلایان به فشار خون بالا مورد ارزیابی قرار گرفت.
در این مطالعه پیش آزمون _ پس آزمون، بر روی 150بیمار مبتلا به فشار خون بالا تحت پوشش مراکز بهداشتی و درمانی شهر گچساران در سال 1393-94 انجام گرفت و این بیماران بر اساس معیارهای ورود انتخاب و به طور تصادفی به گروه مداخله و گروه کنترل تقسیم شدند.
هر دو گروه از خدمات معمول ارایه شده در مراکز، برخوردار و گروه مداخله علاوه بر آن، در 8 جلسه مداخله آموزشی گروهی متمرکز بر استراتژی‌های تئوری شناختی اجتماعی از پیامدهای حاصل از رفتارهای خود مراقبتی شرکت کردند.
این پژوهش نشان داد اطلاعات از طریق تکمیل پرسشنامه در مقاطع قبل، شش ماه بعد از مداخله جمع آوری شد، داده‌ها با به کارگیری آزمون آماری مناسب به وسیله نرم افزار spss ورژن 21 تجزیه و تحلیل شدند.
گروه‌های مطالعه تفاوت معناداری از نظر متغیرهای مورد بررسی در ابتدای مطالعه نداشتند. همچنین شش ماه پس از مداخله آموزشی در گروه مداخله در نمرات آگاهی (p<0/001) خود کارآمدی (P<0/001)، انتظارات پیامد (P<0/001)، ارزشیابی پیامد و خود تنظیمی در رفتارهای خود مراقبتی (P<0/001)، افزایش معنی دار و کاهش معنی دار در فشار خون سیستولیک و فشار خون دیاستولیک (P<0/05) دیده شد. همچنین اثربخشی مداخله آموزشی باعث افزایش معنی داری در رفتارهای خود مراقبتی در گروه مداخله شد (P<0/01).
نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که مداخلات آموزشی مبتنی بر تئوری شناختی اجتماعی در بیماران فشار خون بالا سودمند واقع شده است و استفاده از راهبردهای آموزشی و محتوای آموزشی مناسب توانست در ارتقا کیفی مداخلات آموزشی بیفزاید.
در نتایج این تحقیق پیشنهاد شده است که ادغام مداخلات آموزشی مبتنی بر تئوری شناختی اجتماعی، با بکارگیری راهبردهای آموزشی می‌تواند رفتارهای خودمراقبتی در بیماران فشار خون بالا را افزایش دهد.
منبع/ایسنا
