رژیم گرفتن کار آسانی نیست و نیازمند اراده ای قوی است. افرادی زیادی هستند که اقدام به گرفتن رژیم می کنند اما اغلب آنرا به صورت نیمه کاره رها می کنند. عده ای از افراد هستند که رژیم خود را به خوبی رعایت می کنند و سرانجام به وزن مناسب می رسند اما پس از مدتی دوباره وزن کاهش یافته باز می گردد! در ادامه با دکتر سلام همراه باشید.
هر کسی که تلاش کرده باشد وزن خود را کاهش دهد متوجه شده است که چقدر تکلیف دشواری را انتخاب کرده است. قانون آن ساده به نظر می‌رسد: ورزش کن تا کالری بیشتری بسوزانی و میزان دریافت کالری را کاهش دهی. اما بسیاری از مطالعات نشان داده‌اند که این قانون ساده برای بسیاری از افراد که سعی در کاهش وزن از طریق رژیم دارند مؤثر نیست.
چرا کاهش وزن و نگهداری آن دشوار است؟ به نقل از روان حامی، کاهش وزن اغلب باعث کاهش میزان سوخت و ساز استراحت می‌شود ـ میزان کالری که ما در حین استراحت می‌سوازنیم، حفظ وزن کاهش یافته را دشوار می‌سازد. در اینجا یک سوال مطرح می‌شود: چرا کاهش وزن متابولیسم (سوخت و ساز) زمان استراحت را کاهش می‌دهد و آیا راهی وجود دارد میزان سرعت سوخت و ساز در زمان استراحت بعد از کاهش وزن در حد نرمال خود باقی بماند؟
فعالیت ماهیچه‌هایی که در پاها وجود دارد برای حفظ سرعت سوخت و ساز استراحت در زمان نشستن یا ایستادن ضروری است. عملکرد این ماهیچه‌ها که ماهیچه‌های سلیوس نامیده می‌شود محور اصلی پژوهش‌ها در مرکز پژوهشی مهندسی و علوم بالینی دانشگاه بینگهامتون است. این ماهیچه‌ها که به عنوان قلب دوم نیز شناخته می‌شود، خون را به سمت قلب پمپاژ می‌کنند به عبارت دیگر باعث برگشت خون به قلب می‌شوند. این عملکرد ماهیچه‌های سلیوس به ما کمک می‌کند سرعت نرمال فعالیت سوخت و ساز را در حین استراحت حفظ کنیم.
سوخت و ساز استراحت و حفظ وزن
میزان سوخت و ساز استراحت به تمام فعالیت‌های بیوشیمیایی که در زمان عدم فعالیت جسمانی در بدن جریان دارند اشاره دارد. این فعالیت سوخت و سازی است که شما را زنده نگه می‌دارد، به شما کمک می‌کند تنفس کنید و به طور ویژه‌ای گرمای بدن را حفظ می‌کند.
نشستن کامل در دمای اتاق نقطه مرجع استاندارد سوخت و ساز استراحت است که به آن MET می‌گویند. قدم زدن آهسته معادل دو METT، دوچرخه‌سواری معادل چهار MET، و پیاده روی معادل هفت MET است. در حالیکه ما برای انجام کارهای روزانه‌مان فعالیت می‌کنیم، به خاطر سبک زندگی مدرن خیلی آهسته حرکت می‌کنیم، بنابراین ۸۰ درصد از کالری که در طول روز خرج می‌کنیم ناشی از سوخت و ساز استراحت است.
زمانی که شما وزن خود را کاهش می‌دهید میزان سوخت و ساز استراحت باید کاهش یابد زیرا شما برخی از بافت‌های ماهیچه‌ای را از دست داده‌اید. اما زمانی که مقدار زیادی از کاهش وزن ناشی از کاهش چربی باشد، ما انتظار داریم که کاهش بسیار اندکی در سوخت و ساز استراحت رخ دهد زیرا چربی از نظر سوخت و ساز خیلی فعال نیست. آنچه شوکه کننده است این است که نسبتاً کاهش زیادی در سوخت و ساز استراحت کسانی رخ می‌دهد که از طریق رژیم و ورزش کردن وزن خود را کاهش داده‌اند.
هیج جای شکی نیست که تعادل بین خوردن و ورزش کردن برای شما مناسب است اما از منظر مدیریت وزن، افزایش میزان سوخت و ساز استراحت برای کاهش وزن و حفظ آن استراتژی مؤثرتری است.
ارتباط بین سوخت و ساز استراحت و قلب شما
فعالیت سوخت و ساز به میزان اکسیژنی بستگی دارد که بافت‌های بدن آن را دریافت می‌کنند. اکسیژن از طریق جریان خون به بافت‌ها می‌رسد. در نتیجه برونداد قلب اولین تعیین‌کننده‌ی فعالیت سوخت و ساز است.
بدن یک بزرگسال بین چهار تا پنج لیتر خون دارد که باید تمام آن در بدن در حال گردش باشند. با وجود این، میزان خونی که قلب می‌تواند در هر ضربه پمپاژ کند به میزان خونی بستگی دارد که از بدن به سمت قلب برمی‌گردد.
اگر لوله‌کشی بدن ما، بخصوص سیاه‌رگهایمان انعطاف‌ناپذیر بودند و پوست پاهای ما مانند پاهای پرنده بود برون‌ریزی و درون‌ریزی قلبی همیشه در حالت تعادل بود. اما سیاه‌رگ‌های ما کاملاً انعطاف‌پذیراند و اندازه‌ی آنها تغییر می‌کند.
در نتیجه زمانی که ما در حالت نشسته قرار داریم خون و مایعات درون‌شبکه‌ای بدن در قسمت پایین بدن جمع می‌شوند. این انباشتگی به طور چشم‌گیری میزان مایعات برگشت‌پذیر به قلب را کاهش می‌دهد و به همان نسبت میزان مایعاتی را که قلب می‌تواند در بار منقبض شدن پمپاژ کند کاهش می‌یابد. این کاهش برونداد قلبی است که کاهش سوخت و ساز استراحت را تعیین می‌کند.
پژوهش ما نشان می‌دهد که برای یک زن میانسال متوسط، برونداد قلبی در حین نشستن ۲۰ درصد کاهش پیدا می‌کند. برای افرادی که به تازگی وزن خود را کاهش داده‌اند میزان جمع شدن مایعات در آنها بیشتر است، زیرا به خاطر از دست دادن بافت‌ها پوست آنها شل‌تر شده است و بنابراین فضای بیشتری برای انباشته شدن آب فراهم می‌کند. این موضوع به خصوص برای کسانی که سریع وزن خود را کاهش می‌دهند رخ می‌دهد زیرا پوست آنها فرصت کافی برای منقبض شدن ندارد.
افزایش فعالیت سوخت و ساز
برای افراد جوان سالم، انباشتگی آب در زمان نشستن، کم است زیرا ماهیچه‌های تخصصی در ساق پاها (ماهیچه‌های سلیوس) خون و مایعات درون‌شبکه‌ای را به سمت قلب پمپاژ می‌کنند. این دلیلی است که ماهیچه‌های سلیوس به عنوان قلب دوم شناخته می‌شوند. با وجود این، زندگی مدرن، یعنی سبک زندگی بی‌تحرک، باعث ضعیف شدن قلب دوم می‌شود. این امر به نوبه خود باعث انباشتگی مایعات در قسمت پایین بدن می‌شود. این موقعیت در حال حاضر به عنوان «بیماری نشستن» شناخته شده است.
علاوه بر این، انباشتگی زیاد مایعات باعث ایجاد یک چرخه نادرست می‌شود. انباشتگی مایعات باعث کاهش فعالیت سوخت و ساز در زمان استراحت می‌شود و کاهش آن به معنای تولید گرمای کمتر در بدن است که در نهایت باعث کاهش دمای بدن می‌شود. افرادی که فعالیت سوخت و ساز استراحت آنها کاهش یافته است به طور مداوم در دستها و پاها احساس سردی می‌کنند. چون فعالیت سوخت و ساز به طور نیرومندی وابسته به دمای بافت‌های بدن است، فعالیت سوخت و سازی استراحت کاهش بیشتری پیدا می‌کند. حتی کاهش یک درجه فارنهایت در درمان بدن می‌تواند ۷ درصد فعالیت سوخت و سازی استراحت را کاهش دهد. به طور منطقی باید بعد از کاهش وزن شدید، پوستهای اضافه نیز توسط جراحی برداشته شوند. یک مطالعه نشان داده است که این جراحی باعث موفقیت بیشتر در حفظ وزن کاهش یافته می‌شود.
منبع: افکار نیوز
