یک چتر باز از یک دستگاه استفاده می کند به سرعت حرکت جسم از طریق جو با کشیدن است. چتر معمولا از نور، پارچه در اصل ابریشم، در حال حاضر شایع ترین آن از نایلون ساخته شده است.
چتر بازی یک عمل آکروباتیک می باشد که بعد از استقرار چتر نجات انجام می شود.تاریخچه چتربازی با آندره ژاک شروع می شود.آندره موفق به ساخت چتر نجات در سال ۱۷۹۷ شد.
توسعه تکنولوژی نظامی parachuting به عنوان راهی برای نجات خدمه هواپیما(aircrews) در شرایط اضطراری روی بالن و هواپیمای در حال پرواز می باشد.و بعدها راهی شد برای فرستادن سربازان به میدان نبرد.مسابقات چتربازی برمی گردد به سال ۱۹۳۰٫و در سال ۱۹۵۲ به عنوان یک ورزش بین المللی شناخته شد.
مسابقات چتربازی
مسابقات توسط سازمان هوایی ترکیه ترتیب یافته و به صورت کلاسیک و مدرن دسته بندی میشود.
کلاسیک-هدف: هدف از پرش فرود آمدن در دایره ای به شعاع ۱۵ سانتیمتر برگزار و امتیاز داده میشود. بیرون از دایره فرود آمدن نمره منفی داشته و هر درجه به اندازه ۱۶ سانتیمتر محاسبه میشود. از ارتفاع ۱۲۰۰-۹۰۰ متری نیز پرش انجام میشود و به صورت گروه چنج نفره انجام میشود.
کلاسیک-استیل: پرش استیا از ارتفاع ۲۲۰۰ متری انجام میشود و هدف از آن انجام حرکات آزاد بدون هیچگونه خطا و در کوتاهترین زمان است.
مدرن- اف اس ( پرش فرم استیل): به صورت تیمی (۴ نفره و ۸ نفره) جمعا ۷۲ حرکت مختلف که بصورت قرعه معین میشوند ۵ و یا ۶ حرکت را بصورت ۴ نفره در ارتفاع ۳۰۰۰ متری و ۸ نفره در ارتفاع ۴۰۰۰ متری بدون خطا و تعداد دفعات بیشتر باید انجام داد. در پرشهای اف اس علاوه بر فعالیت زیاد هماهنگی در درون گروه اهمیت اساسی دارد.
مدرن- سی اف ( شکل کانوپی): در تیم چهار نفره حرکات مختلف با قرعه انتخاب مشخص و ۵ الی ۶ حرکت را در ارتفاع ۲۰۰۰ متری باید یدون اشتباه و سریع انجام داد. در پرش سی اف نکته اصلی برای غلبه فعالیت و تلاش زیاد و هماهنگی در درون گروه اهمیت دارد. علاوه بر آن در تیم ۸ نفره از ارتفاع ۲۵۰۰ متری چرخش ( از بالاترین قسمت به پایینترین قسمت آمدن) و انجام بیشترین چرخش در زمان مشخص شده امتیاز اصلی بشمار میرود.
مدرن-اف اس و اس اس (استیل آزاد و هوانوردی): در پرشهای سقوط آزاد و هوانوردی با توجه به تجربه سه ساله به خاطر زیبایی کار بسیار مورد توجه قرار گرفته است. با ادغام حرکات الزامی ( از قبل معین میشود) و آزاد ( پرش کننده ابداع میکند) از ارتفاع ۴۰۰۰ متری به مدت ۴۵ ثانیه پرش کننده باید بدون نقص و درست و کامل حرکات را انجام دهد. به خاطر اینکه امتیاز را داورها میدهند بسیار سختگیرانه بنظر می آید.
دوره های آموزش پرواز با چتر در کشور ما توسط نیروهای هوایی،باشگاههای دانشگاهی و باشگاههای خصوصی برپا میشوند.
دوره های آموزش پرواز با چتر که توسط نیروهای هوایی انجام میشوند
دوره اولیه پرواز با چتر از بلندی
مدت دوره: ۱۲ روزه. شرکت در این دوره اجباری است.
هزینه دوره: این دوره مجانی است. خوابگاه و غذا نیز توسط نیروی هوایی تامین میشود.
مکان دوره: مدیریت مرکز آموزشی اینونو
مشخصات شرکت کننده
تحصیلات: حداقل دارای تحصیلات دبیرستان یا هنرستان
قد: حداقل ۱۵۵ سانتیمتر و حداکثر ۲ متر
وزن: حداقل ۴۵ کیلو و حداکثر وزن ۱۰۰ کیلوگرم
متقاضی باید دارای گواهینامه دانشجویی خلبانی پرواز با چتر از بلندی باشد.
اطلاعات هواشناسی در چتر بازی
برای انجام ورزشهای هوایی با ضریب اطمینان اطلاعات هوایی بسیار مهم هشتند. خصوصا برای انجام پرواز با چتر از بلندی اطلاعات بنیادی درباره هوا بسیار ضروری است.
سمت باد و شکل ابرها علائم اولیه مورد نیاز برای پرواز با چتر هستند. دو عامل دیگر گرما و تغییرات هوا هستند.
تغییرات هوا: این تغییرات بصورت قایم هستند. این نوع تغییرات با سرعت ۵ کیلومتر در ساعت در مناطق خاص جغرافیایی از پشت به سمت بلندی آمده و در قسمت ورود و خروج مناطق بصورت ضربه عمل میکنند.
تغییرات حرارت: با بالا رفتن توده هوای گرم بوجود می آید. این هوا با سردتر شدن به هوای مه باعث تغییر مجدد حرارتی و مانع پرواز تبدیل میشوند. این نوع تغییرات در مناطق سنگی کوهستانی ، مناطق اسفالت، مناطق جنگلی و مناطق کشت بیشتر از سایر جایها بوجود می آیند.
نوع چترها:
چترها با توجه به وزن خلبان و نوع پرواز دارای تیپهای مختلف هستند. چتر خلبان با وزن متوسط نسبت به چتر خلبان سنگین وزن ابعاد کوچکتری دارد. چترها با توجه به تجربه ، نوع عملیات، آموزشهای انجام شده ۵ نوع مختلف هستند.
ساختمان بال: چتر پرواز از ارتفاع دارای چهار قسمت کانوپی (قبه مانند)، طناب ترمز و طناب آویزان، قسمتهای حمال ، بخش هارنس (نشیمنگاه) است.
کانوپی: فشار هوا درون چتر را تنظیم کرده باعث باقی ماندن در بالا میشود و از جنس پارچه غیرقابل نفوذ در برابر هوا ساخته شده است. کانوپیها بر اساس وزن خلبان و نوع پرواز از تعداد ۶۰-۴۰ قسمت تشکیل شده که این قسمتها برای تنظیم فشار از دریچه های مربوط به هم بوجود آمده اند.
طنابهای آویزان و ترمز: از جنس بسیار مقاوم و سبک درست شده و برای تحمل خلبان به کانوپی بصورت پراکنده متصل است. طنابهای قسمت جلویی کانوپی و همچنین قسمت عقبی توسط یک حلقه در هم جمع شده اند.طنابهای ترمز (حتی اگر خلبان رهایشان کند جمع نمیشوند) دارای رنگ متفاوت بوده و پس از عبور از حلقه ها به گیره آخری متصل میشوند.
گیره های نگهدارنده: گیره های نگهدارنده طنابهای قبه را به چتر متصل میکنند و زمانیکه چتر به پرواز در می آید در جایشان متحرک هستند. علاوه بر ایجاد راحتی در پرواز نگهدارنده فشار هستند. در چترهای ساده تر سرعت دهنده وجود دارند و در برخی این نگهدارنده ها بطور ثابت به کولون متصل هستند.
بخش هارنس: قسمت نشیمنگاه خلبان را تشکیل میدهد. در واقع بخشهای آویزان که دست و پای خلبان از داخل آن رد میشود. جنس آن با توجه به نوع کاربرد میتواند متفاوت باشد. برخی نشیمنگاهها فقط بصورت نگهدارنده صلیب شکل هستند. اینها برای نگهداشتن قبه چتر و حفظ تعادل وزن خلبان در کشش بالا مانع ایجاد میکنند. هارنسهای پیشرفته تر دارای گیره های شتاب دهنده ، نگهدارنده پشت خلبان ، کیسه هوا ، قسمت یدک چتر و سایر هستند.
همه نشیمنگاهها میتوانند با توجه به بدن خلبان تنظیم شوند.
ورزش پرش با چتر از بلندی
ورزش پرش با چتر از بلندی ، در درجه نخست شبیه پرش آزاد با چتر است که به جای هواپیما از یک بلندی، از یک تپه با استفاده از جریان هوا پرواز میکنیم. چتر در فضای بالای یک تپه با شیب قرار کیگیرد و پس از دویدن هدایت کننده چتر از هوا پر شده و با هدایت کننده به بالا میرود. مدت زمان پرواز بستگی به نوع چتر،لوازم همراه و تجربه چترباز میتواند ساعتها و چندین کیلومتر را در بر گیرد. چتر هم یک باله و هم دوباله (تاندم) میتواند باشد.
نخستین پرش با چتر از بلندی به سالهای ۱۹۴۰ میرسد و تا امروز دچار تحولات بسیاری شده است؛ که سرعت پرواز، افزایش ضریب ایمنی از تحولات بنیانی آن میباشد. نخستین پرش با چتر از بلندی شبیه پرش آزاد بود. با گذشت زمان بجای مقاوم بودن چتر در مقابل فشار به شکل آیروفیل و دارای قدرت تحمل و بالابری بیشتر ارتقا یافت. شکل بالهای پرش با چتر از ارتفاع از سال ۱۹۸۰ راحتی در اوج گیری ، مانور خوب در پرواز بیصدا و مناسب به صورت بسیار راحت و قابل استفاده ارتقا پیدا کرده است.
در کشور ما ورزش پرش با چتر از بلندی از اوایل سال ۱۹۹۰ در منطقه اولودنیز فتحیه با کشف قله باباداغی توسط چتربازان خارجی شناخته و ابتدا در باشگاههای دانشگاهها به صورت فعال آغاز شد. با توجه به کم هزینه بودن در مقابل سایر ورزشهای هوایی و در آغوش طبیعت بودن امروزه مورد توجه و استفاده اکثر مردم قرار گرفته است. ورزش پرش با چتر از بلندی مستلزم یک استعداد خاص یا تلاش بیش از حد نیست و پس از یک آموزش استاندارد بسیار راحت و لذت آور میباشد. تورک هاوا یوللاری، باشگاههای دانشگاهی و باشگاههای خصوصی در امر آموزش این ورزش فعال هستند.
پرش از وسیله پرنده و یا ارتفاع ثابت بوسیله چتر را چتر بازی می‌گویند.
چتر بازی دارای انواع مختلف است:
* چتربازی اتوماتیک نوعی از چتربازی میباشد که در چتر آن بصورت اتوماتیک بعد از پرش چتر باز از وسیله پرنده باز شده و چتر باز نقشی در باز کردن چتر ندارد گفتنی است این نوع چتر بازی بیشتر کاربرد نظامی دارد ولی بعلت داشتن اشکالاتی، در اکثر نقاط دنیا این روش چتربازی در حال محو شدن است.
* چتر بازی سقوط آزاد نوعی از چتر بازی است که شخص چترباز اقدام به باز کردن چتر خود مینماید این روش چتر بازی بعلت داشت کنترل بیشتر بر روی چتر – سرعت بالا – امکان پرش در سرعت بالای باد – امکان سقوط بیشتر برای چتر باز (بازکردن چتر در اختیار چتر باز است) بیشتر مورد توجه است.
منبع:Asemoni.com