درباره محصولات فرآوری شده و عوارض جانبی مصرف آن ها توصیه های زیادی توسط متخصصین تغذیه آورده ایمبا این وجود در این مطلب قصد داریم با خاصیت های مفید این دسته از محصولات غذایی آشنا شویم غذاهای فرآوری‌شده انواع مختلفی دارند بهتر است با دسته های آن ها آشنا شوید .
واژه غذاهای نیمه‌آماده و فرآوری‌شده برای طرفداران سبک‌زندگی سالم و کسانی که به رژیم‌غذایی خود اهمیت می‌دهند مترادف با بیماری، اضافه‌وزن و مشکلات سلامتی شده‌است. حتی بسیاری از توصیه‌های سلامتی که در منابع مختلف مطالعه می‌کنید هم شما را تقریبا از خوردن هر غذای منجمد یا بسته‌بندی‌شده تا حد ممکن نهی می‌کنند و به جای آن استفاده از مواد غذایی ارگانیک و تازه را پیشنهاد می‌دهند. اما این دیدگاه درستی نیست، چرا روش فرآوری انجام‌شده بر روی غذا است که تعیین می‌کند سالم است یا نه. بد نیست بدانید که در برخی روش‌ها موادغذایی پس از فرآوری حتی ارزش غذایی بالاتری هم پیدا می‌کنند و برای مصرف‌کننده مفید‌تر هم هستند. اما چطور می‌توانیم تفاوت‌های این دو را متوجه شویم و غذایی را انتخاب کنیم که به سلامتی ما لطمه‌ای وارد نکند و درعین حال آماده‌کردن و مصرف آن هم راحت باشد؟ در ادامه به این موضوع بیشتر می‌پردازیم، با ما همراه باشید.
◊ غذاهای فرآوری‌شده چند دسته هستند؟
1. غذاهای طبیعی یا با حداقل فرآوری: این دسته شامل گروه‌های کلی و پایه غذایی مثل سبزیجات، میوه‌ها، خشکبار، تخم‌مرغ، گوشت و شیر می‌شود. در این غذاها فرآوری به منظور افزایش عمر قابل مصرف غذا انجام می‌شود و شامل فرآیند‌هایی مثل انجماد سریع یا بسته بندی در خلا (وکیوم) می‌شود. این گروه به طور متوسط حدود ۳۰ درصد از کالری دریافتی ما را شامل می‌شوند که برای داشتن بدنی سالم‌تر باید سهم آن‌ها را در برنامه‌غذایی خود بیشتر کنید.
2. افزودنی‌های فرآوری‌شده: این گروه شامل افزودنی‌هایی می‌شوند که برای بهبود طعم و مزه به غذاها افزوده می‌شوند. مواد غذایی مثل روغن زیتون، نمک، عسل و انواع ادویه و گیاهان خشک‌شده در این رده قرار می‌گیرند. بعضی از این مواد مثل عسل ارزش غذایی بالاتری نسبت به مثلا شکر دارند، اما از آن‌جا که در یک رژیم غذایی متعادل تنها ۳درصد از کالری دریافتی ما را شامل می‌شوند خیلی محل نگرانی نیستند.
3. غذاهای فرآوری‌شده: غذاهایی که تا حد معمول فرآوری می‌شوند و تنها ۲ یا ۳ افزودنی به آن‌ها اضافه می‌شوند را شامل می‌شوند. تن ماهی، خشکبار بو داده‌شده و نان‌های سنتی از این جمله هستند و حدود ۱۰ درصد از محتوی غذایی ما را شامل می‌شوند.
4. غذاهای فوق‌فرآوری‌شده: اگر مواد غذایی گروه‌های ۲ و ۳ را با هم ترکیب کنید، یعنی مثلا با استفاده از روغن و نمک و گوشت نیمه منجمد همبرگر درست کنید، با یک غذای فوق‌فرآوری‌شده روبرو هستیم. این غذاها ترکیبی از فرمولاسیون صنعتی چهار یا پنج ماده ارزان قیمت هستند و متاسفانه در زندگی‌های شهری امروزی ما حدود ۶۰ درصد از محتوی کالری دریافتی ما را شامل می‌شوند. این غذاهای فوق‌فرآوری‌شده هستند که دارای شکر، نمک و چربی زیاد هستند و از نظر ارزش غذایی خیلی چیزی برای عرضه ندارند. افرادی که این غذاها را مصرف می‌کنند هم بیشتر در معرض خطر ابتلا به فشارخون، بیماری‌های قلبی و عروقی، اضافه‌وزن، دیابت و سایر بیماری‌های مرتبط هستند. بیشتر تنقلات خوشمزه و دوست‌داشتنی مثل انواع شکلات و شیرینی، سوپ‌های آماده، بستنی، نوشابه و انواع سوسیس و کالباس در این گروه هستند و مصرف بیش‌ازحد آن‌ها می‌تواند برای سلامت شما تهدیدی جدی باشد.
◊ کدام فرآیند‌ها مفید هستند؟
اضافه‌کردن نمک‌زیاد یا پودر پنیر به سیب‌زمینی‌های سرخ‌شده در روغن نمونه‌ای از فرآوری است که می‌تواند مواد غذایی که زمانی بسیار سالم بودند را تبدیل به یک ترکیب ناسالم کند. اما همان‌طور که گفتیم، همه روش‌های فرآوری مواد غذایی بد نیست و برخی از این شیوه‌ها بسیار خلاقانه و سلامت هستند. بنابراین در زمان تهیه غذاهای فرآوری‌شده (نه فوق‌فرآوری‌شده) این نکات را در نظر داشته‌باشید:
– دانه‌های جوانه‌زده بخورید: یکی از فرآیند‌هایی که می‌تواند باعث افزایش ارزش غذایی غلات کامل و حبوبات، که در واقع دانه‌های زنده گیاه هستند، را حفظ کند جوانه‌زدن آن‌ها است. از نظر غذایی، غلات و حبوبات جوانه‌زده هم بهتر هضم می‌شوند، هم تاثیر کمتری بر قند خون دارند و حاوی مواد مغذی بیشتری هستند.
– غذاهای تخمیر شده: اخیرا بسیاری از غذاها مثل انواع ماست به صورت تخمیر‌شده به بازار عرضه می‌شوند. این گونه محصولات که معمولا با برچسب پروبیوتیک عرضه می‌شوند، حاوی باکتری‌های مفیدی هستند که می‌تواند به سلامت بدن شما کمک کند. غذاهای پروبیوتیک مزایای فراوانی دارند و می‌توانند باعث تقویت سیستم دفاعی، رفع یبوست، بهبود عملکرد گوارشی شما شوند.
– غذاهای با انجماد سریع: در صورتی که قصد خریداری مواد خوراکی بخصوص سبزیجات با ماندگاری بالا دارید، از محصولاتی استفاده کنید که با روش انجماد سریع تولید شده‌اند. این روش تولید در کنار حفظ بهتر طعم و مزه غذا تاثیر منفی بر مواد مغذی و ویتامین‌های موجود در غذا ندارد و انتخابی سالم به‌شمار می‌رود. حتی در یک تحقیق مقایسه‌ای مشخص شد که ویتامین‌هایی مثل C و E در سبزیجات منجمد حتی بیشتر از حالت تازه آن‌ها است.
لینک مرتبط: پیامدهای مصرف گوشت های فرآوری شده
