دکتر الهام صدیقی مقدم پور: چاقی یکی از مشکلات بهداشتی جدی در بسیاری از کشورها از جمله ایران است.چاقی از جنبههای مختلف روی سلامت انسان اثر منفی دارد.یکی از مخرب ترین آثار چاقی در زمان بارداری است که میتواند برای مادر و جنین عوارض خطرناکی داشته باشد.
برای بررسی فرد از نظر چاقی از شاخصی به نام BMI استفاده میکنیم.BMI شاخص توده بدن است.روش محاسبه، تقسیم وزن بر حسب کیلو گرم به مجذور قد بر حسب متر است.مقدار طبیعی ۱۸.۵ تا ۲۴.۹، اضافه وزن 25 تا ۲۹.۹ و از 30 بالاتر چاقی محسوب میشود.
افزایش وزن باعث کاهش تخمکگذاری و در نتیجه کاهش باروری میشود. در زمان بارداری، چاقی سقط زود هنگام و سقط مکرر را افزایش میدهد.احتمال زایمان زودرس در مادران چاق بیشتر است.بین چاقی و دیابت نوع دو ارتباط مستقیم وجود دارد و دیابت هم بارداری را عارضه دار میکند. بی شک چاقی یکی از عوامل خطر ثابت برای فشار خون بارداری است.انجام سونوگرافیهای بارداری در این افراد مشکلتر است در نتیجه صحت گزارش کمتر میشود. احتمال سزارین وعوارض سزارین ازجمله عفونت، خونریزی و لخته شدن خون افزایش مییابد. زنان چاق مشکلاتی در زمینه بیهوشی دارند. از طرف دیگر احتمال ناهنجاریهای مادرزادی و مرده زایی، نسبت به افراد با وزن نرمال افزایش پیدا میکند. بعد از زایمان موفقیت شیردهی در این افراد کمتر و میزان افزایش وزن باقی مانده و افسردگی بیشتر است.
توصیه میشود خانمهای چاق قبل از بارداری با رژیم غذایی مناسب و ورزش زیر نظر کارشناس، با وزن مناسب باردار شوند. کاهش وزن در زمان بارداری عاقلانه نیست. مادر باردار اگر اضافه وزن دارد باید در طول بارداری 7 الی11 کیلو گرم وزن اضافه کند و در صورت چاقی بین 5 الی9 کیلو گرم اضافه وزن مناسب است.رژیمهای غذایی و فعالیت فیزیکی مناسب میتواند به مادر باردار کمک کند تا افزایش وزن توصیه شده را داشته باشد.
مادران چاق در زمان بارداری لازم است تحت نظارت دقیق باشند تا در صورت بروز دیابت و یا فشار خون بارداری مراقبتهای لازم، بموقع انجام شود.در افراد بسیار چاق گاهی لازم است برای جلوگیری از لخته شدن خون در طول بارداری داروهای ضد انعقاد تزریقی مورد استفاده قرار گیرد.برای بررسی از نظر ناهنجاری های جنینی غربالگریهای عادی کافی است.
چاقی در بعضی از افراد بهصورت مرضی است و ممکن است با رژیم و ورزش کنترل نشود. گاهی در افرادی که چاقی شدید دارند اعمال جراحی کاهش حجم معده و یا بای پس مسیر جذب گوارش قبل از بارداری کمککننده است.
*متخصص زنان
ایران بانو ضمیمه روزنامه ایران