ویتامین ها موادی هستند که وجود آنها برای بدن بسیار ضروری و لازم است ، چرا که در قسمت های مختلف بدن نقش دارند. ویتامین ها بیشتر از طریق خوردن غذا وارد بدن می شوند ، اما برای حفظ زیبایی گاهی لازم است از این ویتامین ها به صورت موضعی استفاده شود.
چنین به نظر می رسد که استفاده از ویتامین ها به صورت موضعی برای پوست لازم است چون پوست شدیدا در معرض عوامل آسیب پذیری چون نور خورشید است. یکی از مهم ترین اثرات مفید ویتامین ها، خاصیت ضد اکسیده شدن آنهاست که آنها را تبدیل به آنتی اکسیدان های محافظ بدن کرده و برای جلوگیری از پیری مفید است. از طرف دیگر ویتامین ها می توانند باعث تحریک کلاژن سازی شوند و لایه شاخی پوست را نرم تر کنند و از تیره شدن پوست جلوگیری کنند. در این مبحث به ذکر خواص تعدادی از ویتامین ها می پردازیم:
سال ها از ویتامینAدر مواد آرایشی بهداشتی استفاده می شد، اما در سال ۱۹۸۴ توسط «کلیگ من» اثرات جوان کننده ترتینویین که یکی از مشتقات ویتامینAاست، شرح داده شد. اثرات مفید ترتینویین در تمام مقالات و تحقیقات علمی به اثبات رسیده است. اثرات بیولوژیکی این ماده سبب شده که این ویتامین به عنوان دارو شناخته شود و استفاده از آن در مواد آرایشی بهداشتی ممنوع و فقط با تجویز پزشک مصرف شود. رتینول یکی دیگر از مشتقات ویتامینA است که توسط صنایع آرایشی بهداشتی به مواد آرایشی اضافه شده و سبب افزایش ضخامت لایه شاخی پوست و در نتیجه سبب رفع چین های صورت می شود.
ویتامینC نیز در آب، محلول است و در میوه ها و سبزیجات تازه وجود دارد. این ویتامین اثر مهم ضد اکسیدکنندگی دارد و سبب تولید کلاژن می شود. این ویتامین به مواد آرایشی بهداشتی اضافه می شود زیرا خاصیت ضد اکسیدکنندگی آن سبب رفع لکه های پوست و جلوگیری از پیری زودرس می شود و از طرف دیگر تولید ویتامینE را افزایش می دهد. این ویتامین سبب کاهش قرمزی پوست ناشی از آفتاب و نیز کاهش عوارض آفتاب سوختگی می شود. اثر ضد التهابی این ویتامین تاثیر مفیدی در درمان بیماری هایی چون اگزما و پسوریازیس دارد.
این ویتامین که از نوع ویتامین های محلول در چربی است و در دانه های روغنی خشکبار و بسیاری از روغن ها یافت می شود. سال هاست که این ویتامین را به عنوان داروی ضد پیری می شناسند و در موارد آرایشی بهداشتی استفاده می کنند. کاهش قرمزی ناشی از نور خورشید، کاهش ورم آفتاب سوختگی از اثرات مفید آن است و کاهش قابل ملاحظه چین و چروک پوست در اثر استفاده موضعی آن ثابت شده است.
این ویتامین در روده انسان تولید می شود و تولید آن نیاز به مصرف سبزیجات تازه دارد. این ویتامین برای انعقاد خون ضروری است، اما استفاده از موارد موضعی آن در کاهش خون مردگی ناشی از ضربات و نور خورشید موثر است. این ویتامین همچنین در کاهش تیرگی زیر پلک که علت عروقی دارد نیز موثر است.
اثرات مفید ویتامین ها در بدن انسان سال هاست که مشخص شده و حالا در مواد آرایشی بهداشتی هم تاثیرات آنها ثابت شده است، اما همان گونه که ذکر شد بعضی از اقلام این ویتامین ها دارویی هستند و چون استفاده غلط از آنها سبب التهاب پوست می شود، نحوه استفاده از آن باید توسط پزشک تجویز شود. همچنین شکل های ساختمانی مختلفی از این ویتامین ها در صنایع آرایشی بهداشتی استفاده می شود که ممکن است با شکل خوراکی آن تفاوت داشته باشد. بنابراین استفاده خودسرانه این ویتامین ها به صورت موضعی توصیه نمی شود، مثلا ممکن است حل کردن قرص خوراکی ویتامینC در آب و مالیدن آن به صورت، نه تنها هیچ فایده ای نداشته، بلکه به علت وجود مواد دیگری در آن قرص ها سبب ایجاد حساسیت شود. میوه های مختلف نیز در حالی که دارای ویتامین های گوناگون هستند، حاوی ترکیباتی هستند که می توانند ایجاد حساسیت های پوستی کنند. بنابراین استفاده موضعی از عصاره میوه ها یا حتی خود میوه ها اصلا توصیه نمی شود. در عین حال مصرف خوراکی انواع میوه ها، سبزیجات تازه و خشکبار می تواند در حفظ سلامتی پوست و نیز جلوگیری از بروز لکه های صورت و بدن پیشگیری از پیری زودرس موثر باشد.
منبع : آفتاب
ویتامینA
ویتامین C
ویتامینE
ویتامینK
نتیجه گیری
