بیماری اسهال، یکی از بیماری هایی است که سریعا بدن، آب زیادی را از دست می دهد بنابراین نیاز است که سریعا به مقابله با آن پرداخته شود. بخصوص در کودکان که باعث ضعیف شدن و بی حالی، در آنها می شود. خوب است انواع و علائم هر نوع از اسهال را بشناسیم تا سریع تر بتوانیم به درمان آن بپردازیم.
پزشکان اسهال را در سه دسته اسمزی، ترشحی و اگزوداتیو طبقه بندی می‌کنند:
اسمزی: اسهال اسمزی به این معناست که چیزی داخل روده وجود دارد که آب بدن را داخل روده می‌کشد. به عنوان مثال آبنبات های رژیمی یا آدامس که به عنوان جایگزینی برای قند‌هایی مانند «سوربیتول» استفاده می‌شوند، از این دسته مواد هستند. آب نبات های رژیمی توسط بدن جذب نمی‌شوند اما باعث کشیده شدن آب بدن به روده و در نتیجه اسهال می‌شوند.
ترشحی: اسهال ترشحی زمانی اتفاق می‌افتد که بدن آب را به صورت پیش بینی نشده و غیر طبیعی به روده ترشح کند. بسیاری از عفونت ها، داروها و سایر شرایط مختلف می‌تواند باعث اسهال ترشحی شود.
اگزوداتیو: اسهال اگزوداتیو به وجود خون و چرک در مدفوع بر می‌گردد. این مورد به علت بیماری های التهابی روده مانند بیماری کرون Crohn و یا کولیت اولسراتیو Ulcerative colitis و چندین نوع عفونت اتفاق می افتد.
چه عاملی باعث ایجاد اسهال می شود
شایع‌ترین علت اسهال یک ویروس است که باعث عفونت روده می‌شود. عفونت معمولا دو روز طول می‌کشد که گاهی اوقات آنفلوانزای روده یا آنفلوانزای معده نیز نامیده می‌شود.
اسهال ممکن است از موارد زیر ناشی شود:
- عفونت هایی که توسط باکتری ها ایجاد می‌شوند. (علت بسیاری از مسمومیت‌های غذایی)
- عفونت هایی که توسط ارگانیسم های دیگر ایجاد می‌شوند.
- خوردن غذاهایی که سیستم گوارش را بر هم بزند.
- آلرژی به غذاهایی خاص
- داروها
- پرتو درمانی
- بیماری های روده (بیماری کرون، کولیت اولسراتیو)
- سوء جذب (که در آن بدن قادر به جذب، به اندازه کافی از مواد مغذی از مواد غذایی مصرف شده نیست)
- پرکاری تیروئید
- برخی از سرطان ها
- استفاده نا به جا از ملین ها
- مصرف الکل
- عمل جراحی دستگاه گوارشی
- دیابت
- مسابقات دو
نکته: اسهال، به خصوص برای افرادی که سندروم روده تحریک پذیر دارند، ممکن است به دنبال یبوست اتفاق بیافتد.
علائم اسهال چیست
علائم اسهال را می توان به دو دسته اسهال بدون عارضه (یا غیر جدی) و اسهال های بغرنج تقسیم کرد. اسهال های بغرنج می‌توانند نشانه ای برای بیماری های جدی تر باشند.
علائم اسهال بدون عارضه
- نفخ شکم و دل پیچه
- مدفوع رقیق و یا شل
- مدفوع آبکی
- احساس فوریت برای دفع
- تهوع و استفراغ
علائم اسهال بغرنج
- وجود خون، مخاط و یا مواد غذایی هضم نشده در مدفوع
- از دست دادن وزن بدن
- تب
توجه: در صورتی که بیش از ۲۴ ساعت دچار اسهال بودید و یا تب داشتید به پزشک مراجعه کنید. در صورتی که استفراغ نیز داشتید و استفراغ مانع نوشیدن مایعات برای جایگزینی آب از دست رفته شود حتما به پزشک مراجعه فرمایید.
درمان اسهال
اگر شما با یک مورد بیماری اسهال ملایم رو به رو شده اید می‌توانید به بیماری اجازه دهید که مسیر طبیعی خود را طی کند و یا از داروهای بدون نسخه استفاده کنید. برای استفاده از داروهای بدون نسخه، حتما دستورالعمل روی جعبه را مطالعه فرمایید. علاوه بر این شما باید شش لیوان (لیوان ۲۰۰ میلی لیتری) مایعات در روز بنوشید. آب میوه بدون پالپ، نوشیدنی های گازدار بدون کافئین و سوپ های گوشت و سبزیجات رقیق می‌تواند گزینه خوبی باشند. سوپ مرغ بدون چربی، چایی و عسل (به یاد داشته باشید که عسل برای کودکان زیر یک سال بسیار خطرناک است) و نوشیدنی های انرژی زا و ورزشی نیز گزینه های خوبی هستند. به جای مصرف نوشیدنی همزمان با صرف غذا، بین وعده های غذایی مایعات مصرف کنید. به صورت متوالی و کم کم مقداری مایعات بنوشید.
چه زمانی در مورد بیماری اسهال به پزشک مراجعه کنیم
بعضی از موارد بیماری اسهال به مراقبت های پزشکی نیاز دارد. اسهال می‌تواند به سرعت آب و الکترود‌های بدن (مانند سدیم و پتاسیم) را که بافت های بدن برای داشتن عملکرد مناسب به آن ها نیاز دارند، تمام کند. افراد کم سن و سال، مسن و یا بیمار ممکن است با جایگزین کردن مایعات از دست رفته مشکل داشته باشند. همچنین زمانی که اسهال برای چند هفته طول می‌کشد و یا حاوی خون است می‌تواند نشانه بیماری حاد تری باشد. در این موارد بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
منبع: بهداشت نیوز
