این بخش جهت آشنایی شما با دستگاه اتوآنالایزر است. به صورت کامل به معرفی دستگاه اتوآنالایزر می پردازیم و هر آنچه که مایل هستید در رابطه با این دستگاه بدانید ذکر کرده ایم. پس از معرفی کامل دستگاه اتوآنالایزر، نکاتی در رابطه با حفظ و نگهداری دستگاه اتوآنالایزر می گوییم. دستگاه های اتوآنالایزر، دستگاه هایی هستند که غلظت متابولیت ها، الکترولیت ها، پروتئین ها و داروها را در سرم، پلاسما، ادرار، مایع مغزی نخاعی و سایر مایعات بدن اندازه می گیرند.
دستگاه اتوآنالایزر، یک وسیله الکترو شیمیایی است که شیمی خون را اندازه می گیرد، عملکرد دستگاه به این صورت است که با تعیین کردن آزمایش مورد نظر برای کامپیوتر دستگاه، دستگاه محل قرار گیری نمونه را در یک لوله خاص مشخص می کند سپس توسط پمپ متناسب کننده، نمونه با معرف های مخصوص آزمایش خاص مخلوط می شود. لازم به ذکر که مایعات به طور مداوم درون حمام داخل دستگاه در دمای °۳۷ گرم می شوند. سپس در قسمت رنگ سنج دستگاه تغییرات چگالی نوری که در اثر عبور نور از محلول حاصل شده، توسط یک آشکار ساز نوری به سیگنال الکتریکی تبدیل می شود و پردازش می شود تا شیمی مورد نظر را ثبت کند.
داخل سیستم هماتولوژی یکی از مهمترین دستگاه ها اتوآنالایزر است که فاکتورهای FBS (قندهای مفید و مضر خون) و چربی خون ( انواع چربی های مفید و مضر خون) را اندازه می گیرد. طرز کار دستگاه: هر روز که قبل از اینکه دستگاه شروع به کار کند باید دو تا دیسکت حاوی اطلاعات و برنامه متنوع را به دستگاه بدهیم تا بتوانیم دستگاه را راه اندازی کنیم. این عملکرد به ما این توانایی را می دهد که هر بار اطلاعات جدیدتر و متنوع تری را از دستگاه بخواهیم یا به عبارتی می توان گفت دستگاه قابل پروگرام شدن توسط اپراتور است.
دستگاه بعد از دریافت دیسکت حاوی اطلاعات خود را چکاب می کند. دستگاه دارای یک سینی نمونه و یک سینی مواد است که معمولا نمونه را داخل سینی نمونه قرار می دهیم و با ریختن این مواد روی خون بیمار آزمایش را انجام می دهیم. بعد از چکاب دستگاه: موادی به نام مواد کالیبراسیون که معرف دستگاه هستند (استانداردها) را برای کالیبره کردن دستگاه در اختیار دستگاه و در سینی نمونه قرار می دهیم و پروب از این مواد برداشت می کند و دستگاه خود را کالیبره می کند و نتیجه استاندارد سازی خود را روی مانیتور به نمایش می گذارد و اگر نتیجه مذکور با استاندارد دستگاه مطابقت کرد یعنی دستگاه چکاب شده است. بر عکس دستگاه سل کانتر نیاز به انواع فیلترهای نوری دارد که نور را تک رنگ کنند (تک نوری که لازم است ما با آن یک آزمایش را بخوانیم) نور از روی نمونه عبور می کند و روی سنسور می افتد سنس می کند و به مدار موجود در دستگاه می دهد. (این سنسورهای نوری روی تنظیم زاویه نور خیلی حساس اند). یک پروب وجود دارد که از نمونه خونی و از نمونه مواد، خون و مواد را برداشت می کند و آن را در یک میکسر می ریزد و آزمایش را انجام می دهد و همانطور که گفته شده توسط سنسورهای نوری سنس انجام می شود و توسط نرم افزاری پس از پردازش روی صفحه نمایش داده می شود . برای آزمایش های مختلف چربی یا قند یا … . یک نور متناسب در دستگاه وجود دارد. مثلا یک بَرد برای RBC یکی برای اندازه گیری کلسترول و . . . وجود دارد. حساسیت نرم افزاری این دستگاه بیش از سل کانتر است و یک تغذیه اضطراری برای کنترل بوق دستگاه (مثل ups یا step لایزر باید وجود داشته باشد). در اتوآنالایزر مواد سینی نمونه و سینی مواد در کوت مخلوط می شوند و پس از چند دقیقه تامل واکنش انجام می شود. کوت به مقابل نود حرکت می کند تا نور سنجی انجام شده و نور سنجیده شده به سنسور داده می شود تا پس از شناسایی به بانک اطلاعات سیستم داده شده و پروسس شود و روی دستگاه پارامترهای نهایی نمایش داده شده اطلاعات نمایش داده شده به پرینتر متصل به دستگاه داده می شود تا چاپ شود. برای خاموش کردن دستگاه باید حتما از نرم افزار دستگاه خارج شویم بعد دکمه خاموش را فشار دهیم.
نکاتی درباره نگهداری از دستگاه اتوآنالایزر:
۱- تمیز کردن خود دستگاه (باید مواظب باشیم که در محل نصب دستگاه گرد و غبار وجود نداشته باشد)تا بردهای الکتریکی و فیلترهای نوری و لنزهای حساس آنها که قابل پاک شدن نیستند در معرض گرد و غبار قرار نگیرند.
۲- اتصال به گراند: چون این بردها به ولتاژهای ناخواسته حساس اند.
۳- دستگاه باید روی سطح صاف و ترازی قرار گیرد تا زاویه پیدا نکند و کوت(بوته آزمایش: جایی که آزمایش در آن انجام می گیرد) دچار مشکل نشود و چیزی نشکند و خراب نشود.
۴- از جابجا کردن مکرر دستگاه باید پرهیز کرد.
۵- شیلنگ هایی که دستگاه برای آزمایش از آنها مواد مورد نیاز خود را تأمین می کند باید به شبکه های نمونه فیکس باشد تا هوا نگیرد.
۶- اپراتور باید به اطلاعات دستگاه آگاه باشد. (سرویس روزانه هفتگی، ماهانه، سالانه و … دستگاه باید به دقت بررسی شود)
عیب های دستگاه:
۱- ترکیدگی شیلنگ ها (تیوپ ها)
۲- (هنگ) جام کردن گیربوکس های موتورهایی که کوت را داخل می برند.
۳- بریدگی تسمه ها، پمپ های انژیکتور، اورینگ ها
۴- موتوری که سینی نمونه و چرخ دنده ها را جابجا می کند ممکن است با مشکل مواجه شود.
۵- خرابی لامپها و به هم خوردن تنظیمات آن (که لامپها معمولاً روی nm خاصی که در کاتالوگ دستگاه گفته شده باید تنظیم باشند).
۶- غبار گرفتن دستگاه و کدر شدن لنزها و فیلترهای نوری
دستگاه دارای یک پمپ سرنگ برای مکیدن یا تزریق کردن یک حجم خون است.
مانیتور-کی بورد-قفل دستگاه-دکمه Power-neede دستگاه که کار شستشو و برداشت مواد از سینی نمونه و سینی مواد را بر عهده دارد و آنها را در کوت (بوته آزمایش) (یکبار مصرف) مخلوط می کند-سینی نمونه که دارای ۱۰۰ تا محل مخصوص برای خون های ۱۰۰ بیمار متفاوت است-لامپ، فیلتر نوری و لنز فوکوس نور در قسمت پشت دستگاه.
