ورزش کردن عاملی مهم برای حفظ سلامتی شما در تمام سنین است.بررسی ها نشان می دهد میزان تحرک و ورزش بین کودکان و نوجوانان بسیار پایین است.از این رو لازم است والدین با استفاده از روش هایی کودکان و نوجوانان خود را برای بهبود و ارتقای سلامتشان تشویق به ورزش کردن نمایند.چرا که نوجوانان امروزی پدر و مادران آینده هستند پس لازم است جسم و روحی سالم و سلامت داشته باشند.
پس ضرورت پیگیری مسئولین و متولیان امر، با حمایت های همه جانبه و مشارکت والدین در ایجاد و توسعه فرهنگ سلامت با محوریت انجام ورزش و تحرک فیزیکی در میان دانش آموزان، از اهم فعالیت ها می باشد.
در مورد نقش ورزش در پیشرفت رشد ، سلامتی و آمادگی جسمانی کودکان و نوجوانان، تحقیقات متعددی انجام شده است. در این تحقیقات تأثیر ورزش را روی رشد و آمادگی جسمانی، همچنین نشاط دختران دانش آموز نشان داده و مشخص گردیده دخترانی که ورزش می کنند دارای بدنی انعطاف پذیر و فعال هستند. باید توجه داشت که اهمیت ورزش، منحصر به سنین کودکی و نوجوانی نیست. در سنین بالا، ورزش برای جلوگیری از پوکی استخوان ، اضافه وزن و ناراحتی های قلبی و عروقی ، همچنین برای پر کردن اوقات بیکاری و جلوگیری از افسردگی و روان پریشی توصیه می شود .
رشد در دوران کودکی تحت تأثیر فاکتورهای متعددی است (مانند: هورمون رشد و فاکتورهای رشد)، درعین حال هورمونهای دیگر و نوع تغذیه نیز بر رشد تأثیر دارند. رشد قدی با رشد استخوان های دراز همراه است. رشد قد در دختران در سنین 16 تا 17 سالگی و در پسرها تقریباً در 18 سالگی پایان مییابد، ولی از این سن به بعد رشد قدی به صورت ناچیزی انجام میشود که مربوط به دراز شدن طول ستون مهرههاست. در صورت عدم فعالیت بدنی، رشد استخوان ها کاهش
می یابد . با توجه به این که دانش آموزان روزانه چند ساعت در کلاسهای درس روی نیمکت مینشینند، حتی اگر نوع نشستن آنها مناسب باشد و نیمکت نیز استاندارد باشد، در آنها احساس خستگی فیزیکی به وجود میآید و چنانچه نوع نشستن مناسب نباشد یا نیمکت مطابق استاندارد نباشد، در دراز مدت موجب اختلالات ساختاری میشود که ایجاد شکل C مانند در مهرهها، از آن جمله است. دانشآموزان پسر، غالباً این مشکل را با بازی کردن ( عمدتاً فوتبال ) در کوچه و خیابان یا ورزشگاه ها
حل میکنند ولی برای دختران دانش آموز، امکانات کمتری جهت پرداختن به ورزش و تحرک فیزیکی وجود دارد، بنابراین لازم است در مدارس ساعت هایی برای تمرین های بدنی و ورزش بچه ها، به ویژه دختران منظور شود.
* ورزش چگونه سلامتی کودکان را تامین می کند؟
ورزش علاوه بر ایجاد نشاط، سرزندگی و بهداشت روان، تاثیرات شگرفی در تناسب اندام و سلامت جسمی انسان دارد، که در ذیل به بعضی از این موارد اشاره میشود:
کنترل وزن: ارتباط بین فعالیت فیزیکی و چاقی درسنین پایین کاملاً مشخص نیست و مطالعات مربوط به آن هم نتایج ثابتی را در اختیار متخصصان قرار نمی دهد. با این وجود، با افزایش ورزش و تحرک و نیز کاهش مصرف کالری، می توان وزن را کاهش داد. نگرانی افزایش وزن بین کودکان و نوجوانان کاملاً بجا و منطقی است. بچه های چاق در معرض بیماری های فشار خون، دیابت نوع 2، نامنظمی هورمون رشد، مشکلات تنفسی و استخوان قرار دارند. این بیماران از فقدان اعتماد به نفس و روابط اجتماعی رنج می برند.
رشد و نمو استخوان: تحقیقات نشان داده است که ورزش، باعث تاثیراتی در رشد و نمو استخوان ها می شود. فعالیت بدنی ، خطر ابتلا به پوکی استخوان را با افزایش غلظت مواد معدنی کاهش می دهد.
مراقبت از قلب و رگهای خونی: با انجام ورزش در سنین کودکی، می توان
از ابتلا به بسیاری ازبیماری ها ( از جمله بیماری های قلبی – عروقی) پیشگیری کرد.
سلامت فکری و ذهنی: با توجه به آخرین شواهد، ورزش در بهبود افسردگی و اضطراب بزرگسالان وکودکان بسیارموثر است. فعالیت بدنی یکی از راهکارهای مبارزه با هیجانات روحی است و هزاران تاثیر مثبت دیگر.
* برنامه ریزی وایجاد انگیزه بین دانش آموزان:
مهمترین نکته برای والدین، اولیای محترم مدارس و بخصوص دبیران ورزش این است که به طور مثبت تمایل دانش آموزان را به ورزش زیاد کنند و آگاهی داشته باشند که هر فعالیت بدنی، برای فرد خاصی مناسب است و با توجه به مشخصات؛ سن، موقعیت فیزیکی، مراحل پیشرفت و میزان علاقه دانش آموزان، مناسبترین فعالیت بدنی را بایستی به آنها توصیه کنند. کودکان ناتوان نسبت به همسن و سالان توانای خود، کمتر با ورزش آشنایی دارند. جالب این که این افراد برای افزایش قدرت بدنی و تناسب اندام خود، به ورزش بیشتری هم نیازمندند. بنابراین باید تک تک افراد، مدارس و مؤسسات مختلف، نهایت سعی خود را بکنند تا روز به روز این انگیزه مثبت را بین دانش آموزان افزایش دهند. مربیان ورزش میتوانند با تهیه فهرستی از فعالیت ها، به میزان مصرف انرژی و تحرک بدنی دانش آموزان پی ببرند. درضمن این روش به مربیان کمک می کند تا ورزش هایی را پیشنهاد کنند که متناسب با سن، اندام، علاقه و موقعیت بدنی آنها باشد. این نکته بسیار مهم است که اولیای مدارس با هماهنگی والدین، با توجه به عوامل مختلفی مانند؛ سن، توانایی فیزیکی، سابقه بیماری های خانوادگی و وضعیت سلامتی کودک، ورزش مناسب دانش آموز را انتخاب کنند. یکی از اهداف اصلی متخصصان این است که بتوانند 30 دقیقه ورزش سبک و آرام را در اکثر روزهای هفته دانش آموزان بگنجانند، یعنی ایجاد فرهنگ سلامت در روحیه دانش آموزان. پیاده روی و دویدن آرام، باعث تناسب اندام وسلامت روز افزون می شود
* اصول ایمنی در ورزش مدارس:
رعایت اصول ایمنی در ورزش دانش آموزان، مهم ترین عامل در سلامتی آنان به شمار میرود. با این وجود در بررسی ها نشان داده شده که حوادث ناگوار مربوط به ورزش، بسیار شایع است. جهت رعایت اصول ایمنی ورزش در مدارس بایستی به ایمنی مکان های ورزشی، مناسب بودن وسایل ورزشی و آگاهی های ورزشی دانش آموزان توجه نمود. متولیان باید متوجه باشند که آیا در مکان های ورزشی مدرسه، کاملاً نکات ایمنی رعایت میشود؟ باید با بررسی ها و نظارت های مستمر، متوجه باشند که مکانهای ورزشی محیطهای امنی برای ورزش دانش آموزان باشد. مسئولین و والدین ضمن ایجاد روحیه نشاط و رقابت سالم بین بچه ها، بایستی آنها را از هل دادن یکدیگر بخصوص در مناطق خطرناک منع کنند. به منظور اطمینان بیشتر، کودکان و نوجوانان باید برای هر ورزشی از وسیلههای مناسب آن ورزش استفاده کنند. باید به کودکان و نوجوانان توصیه کنیم که در شرایط آب و هوایی مختلف، نکات ایمنی را رعایت کنند. مثلاً هنگام ورزش در معرض آفتاب، از کلاه و عینک آفتابی استفاده کنند و به منظور جلوگیری ازکم آبی، قبل و بعد از حرکات فیزیکی و نیز هنگام انجام ورزشهایی که بیش از 20 تا 30 دقیقه به طول میانجامد، از مایعات استفاده کنند.
منبع:رسالت