هر ماده خوراکی خواص مربوط به خود را دارد. برای مثال ماست از جمله مواد خوراکی است که مصرف آن به همراه غذا بسیار مفید است اما مصرف آن به همراه ماهی اصلا توصیه نمی شود. سایر مواد خوراکی نیز همین حالت را دارند و مصرف آنها می تواند با برخی مواد غذایی مفید و برخی مواد غذایی مضر است. با دکتر سلام همراه باشید.
شوری و ترشی
انواع شور و ترشی جزو خوراکی‌های طعم‌دهنده و اشتهاآور محسوب می‌شوند. با این حساب، افراد سالمی که کمی بدغذا هستند و اشتهای چندانی به خوردن ندارند، می‌توانند با همراه کردن انواع ترشی‌ها و شورها با غذاهای اصلی خود، اشتهایشان را تحریک کنند و غذای بیشتری بخورند. البته، این توصیه بیشتر برای افراد لاغر و کم‌غذا مطرح می‌شود و به‌طور حتم، افراد چاق با قرار دادن شور و ترشی در کنار بشقاب اصلی غذای خود، پرخوری بیشتری خواهند کرد و به‌طور حتم، مشکل چاقی و اضافه‌وزنشان هم تشدید خواهد شد. از طرف دیگر، شورها حاوی نمک بالایی هستند و مصرفشان به افراد مبتلا به فشارخون، بیماران قلبی و برخی از بیماران کلیوی و آنهایی که پزشک معالجشان برایشان محدودیت‌هایی در مصرف نمک در نظر گرفته است هم توصیه نمی‌شود. ضمن اینکه پیشنهاد مصرف ترشی همراه غذا هم برای افراد مبتلا به زخم‌های گوارشی چندان مطرح نیست چون احتمال تشدید بیماری با مصرف ترشی‌های حاوی سرکه یا آبغوره برای چنین بیمارانی، وجود خواهد داشت. هرگز فراموش نکنید حتی افراد سالم هم باید حجم مناسب و متعادلی از شوروترشی را با وعده‌های غذایی خود مصرف کنند. این حجم متعادل می‌تواند برابر با حدود ۲ تا ۳ قاشق مرباخوری باشد. زیاده‌روی در مصرف شورها باعث وارد شدن حجم بالایی از نمک به بدن و کم‌آبی بدن می‌شود.
ماست
ماست‌ها انواع مختلفی دارند؛ از ماست‌های ساده گرفته تا انواع طعم‌دار آنها یا ماست و موسیر و ماست و خیار که طرفداران زیادی هم بین ما ایرانی‌ها دارد. ماست، منبع خوبی برای دریافت کلسیم و پروتئین است و خیار هم یک صیفی کم‌کالری و سرشار از آب محسوب می‌شود. به این ترتیب، همراه کردن ظرف کوچکی از ماست و خیار با غذاهای اصلی، مشکلی ایجاد نخواهد کرد. افرادی که مبتلا به چاقی و اضافه‌وزن هستند، می‌توانند سالاد یا ماست و خیار خود را به‌جای همراه غذا، قبل از غذا مصرف کنند. این کار باعث پرشدن حجمی از معده می‌شود و از آنجا که یکی از واکنش‌های سیری، پرشدن حجم معده است، بنابراین اشتهای این افراد برای صرف وعده اصلی غذایی کاهش پیدا می‌کند و آنها غذای کمتری می‌خورند. البته، بهتر است این را هم بدانید که انواع ماست‌ها مانند سایر لبنیات، حاوی پروتئین‌های خاصی هستند که روی جذب آهن موجود در گوشت‌ها تاثیر منفی می‌گذارند. این نوع پروتئین‌ها حتی در جذب آهن «هِم»، اختلال ایجاد می‌کنند. از این‌رو، افراد مبتلا به کم‌خونی، خانم‌ها و دخترخانم‌ها می‌توانند ماست یا ماست‌وخیار خود را با فاصله‌ای از غذای اصلی خود میل کنند و این خوراکی را درست، همراه با غذا نخورند.
سبزی و سالاد
یکی دیگر از کناربشقابی‌های پرطرفدار در ایران، سالاد شیرازی است. شما میتوانید برای بالا بردن ارزش تغذیه‌ای سالاد شیرازی و وعده اصلی غذایی خود، مقداری آبلیمو، آبغوره یا آب‌نارنج تازه به این سالاد سنتی اضافه کنید. ویتامین C فراوان موجود در لیمو، غوره و نارنج، به جذب بهتر عناصر دوظرفیتی موجود در غذا مانند آهن، کمک می‌کند. با این حساب، افراد سالم می‌توانند غذاهای حاوی گوشت را با سالاد شیرازی میل کنند. نکته مهمی که در مورد این سالاد وجود دارد، این است که با چاشنی‌های ترش طعم‌دار می‌شود و مصرف آن می‌تواند برای افراد مبتلا به مشکل‌های گوارشی مانند زخم یا التهاب معده، مشکل‌ساز بشود. از طرف دیگر، به افراد مبتلا به ناراحتی‌های گوارشی توصیه می‌شود رژیم غذایی کم‌فیبر هم داشته باشند. با این حساب، مصرف انواع سالاد (سالاد کاهو یا سالاد صیفی‌ها)، ماست و خیار و حتی سبزی خوردن باید برای آنها با محدودیت‌هایی همراه باشد. متاسفانه برخی افراد عادت به مصرف سالاد کاهو یا حتی سالاد شیرازی با سس مایونز فراوان دارند. این عادت اشتباه می‌تواند به‌مرور زمان، باعث ابتلا به اضافه‌وزن و چاقی یا بالارفتن چربی خون بشود. افرادی که مشکل گوارشی یا اضافه‌وزن ندارند، می‌توانند سالاد کاهو را با مقداری آبلیمو یا آب نارنج تازه و مقدار کمی روغن زیتون یا کنجد، طعم‌دار کنند.
نظر طب سنتی
دکتر رسول چوپانی، متخصص طب سنتی و عضو هیات‌علمی دانشکده طب سنتی دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی در دومین سمینار تخصصی طب سنتی در زمینه اصلاح سبک زندگی، تاکید کرد که تداخل‌های غذایی باعث ایجاد اختلال در دستگاه گوارشی و سوءهضم می‌شوند: «براساس مطالعه‌های انجام شده در طب سنتی یکی از بدترین عادت‌های خوراکی این است که چند غذای مختلف از نظر رنگ، طعم و کیفیت را در یک نوبت غذایی مصرف کنیم.» براساس این گفته، بهتر است که مصرف انواع سالاد همراه غذای اصلی تاحد ممکن محدود و مصرف سالادها به کمی قبل یا بعد از صرف غذای اصلی، موکول بشود. دکتر چوپانی به این نکته هم اشاره کرد که مصرف یکی، دو بار سالاد همراه غذا، مشکلی ایجاد نمی‌کند اما استمرار این عادت، می‌تواند مشکلات گوارشی مختلفی را در درازمدت برای افراد به وجود بیاورد. وی تاکید داشت که دو غذای سرد، گرم، لزج، نفاخ و قابض نباید همزمان باهم مصرف شوند. به عقیده این متخصص طب سنتی، تداخل غذاها با یکدیگر باعث هضم ناقص، ایجاد اختلال در هضم و در نهایت اثرهای سوء بر دستگاه گوارش می‌شود. از این‌رو، باید با مدیریت در مصرف غذا، شرایط ابتلا به ناراحتی‌های گوارشی و عوارض ناشی از آن را برای خودمان ایجاد نکنیم.
منبع: فردا نیوز
