آیا ماکارونی می تواند برای بدن خاصیت داشته باشد؟

یک بشقاب ماکارونی خوشرنگ و اشتهابرانگیز غذایی است که بیشتر خانواده ها در برنامه غذایی هفتگی، جایی برایش درنظر می گیرند. کودکان هم از شکل فانتزی و متنوع ماکارونی ها خوششان می آید و برای خوردن آن بهانه نمی گیرند. ماکارونی غذای ارزانی است که به سادگی، انرژی لازم برای فعالیت های روزانه را تامین می کند.

اگر از انواع غنی شده آن نیز استفاده شود که چه بهتر؛ علاوه بر تامین انرژی، ویتامین ها و مواد معدنی موردنیاز نیز تامین می شود. ماکارونی می تواند جیا گزین خوبی برای افراد اصطلاحا پلوخور باشد؛ چراکه نسبت به برنج، شکم سار! نیست؛ هرچند مصرف بیش از حد آن می تواند شکم ساز باشد! کم کم داریم همه مطالب را در همین مقدمه می گوییم. پس بهتر است زودتر برویم سراغ اصل ماجرا!

مسافری از ایتالیا

اگر به شناسنامه باستانی ماکارونی مراجعه کنید می بینید که این غذای لذیذ در کشور ایتالیا متولد شده است. البته عده ای هم معتقدند که ماکارونی اولین بار در چین به وجود آمد و مارکوپولو بعد از سفر به چین، در با زگشت به وطنش ماکارونی را به مردم ایتالیا معرفی کرد. به هر حال ایتالیایی ها با این حرف و حدیث ها کنار نمی آیند و معتقدند که خیلی قبل تر از تولد مارکوپولو ماکارونی می خوردند.

آنها به ماکارونی، «پاستا» می گویند. پاستا در زبان ایتالیایی به معنی خمیر است. این خمیر از آب، آرد و گاهی هم تخم مرغ تهیه می شود و البته این روزها ترکیبات دیگر هم برای غنی کردن ماکارونی ها به آنها اضافه می کنند. ما ایرانی ها هم از طرفداران پروپاقرص این غذای ایتالیایی هستیم و آن را بیشتر با نام مکارونی می شناسیم. به هر حال ماکارونی یا پاستا فرقی نمی کند؛ مهم این است که از این غذای ارزان کامل و اقتصادی بهره مند شوید و آن را در برنامه غذایی هفتگی جای دهید.

چرا باید ماکارونی بخوریم؟

بسیاری از متخصصان تغذیه بر این باورند که گنجاندن مقدار متعادلی از غلات غنی شده یا مصرف غذاهای تهیه شده با آرد کامل گندم، به حفظ سلامت ما کمک می کند و با این روش بخشی از ویتامین ها و مواد معدنی موردنیاز بدن ما به سادگی تامین می شود.

در این میان «پاستا» یا همان «ماکارونی» یکی از غذاهای سالمی است که مصرف آن در سبد غذایی خانواده ها به شدت توصیه می شود. علاوه بر این، پاستا بیشتر مواقع با سس های مختلف یا همراه با میگو، گوشت و سبزیجات مصرف می شود. به این ترتیب می توانیم یک وعده غذای سالم و مقوی نوش جان کنیم. پاستا یا ماکارونی از لحاظ تغذیه ای غذای باارزشی است که بهتر است با خواص آن بیشتر آشنا شوید.

رنگی ها

اگر به بسته های ماکارونی خوب توجه کنید می بینید که رنگ گروهی از آنها تیره تر است. این رنگ تیره، به ذرات سبوس اضافه شده به ماکارونی، مروبط می شود و نشان می دهد ماکارونی با استفاده از آرد کامل گندم تهیه شده که ویتامین های بیشتری دارد و سطح بالاتری از فیبر را در خود جای داده است. درمورد ماکارونی های رنگی هم باید بگوییم که یکی از رایج ترین شیوه های رنگ آمیزی ماکارونی ها استفاده از پودر سبزیجاتی مانند اسفناج، گوجه فرنگی و هویج است.

آنهایی که نارنجی هستند رنگ دانه هایی به نام بتاکاروتن دارند که پیش ساز ویتامین A محسوب می شود. به هر حال وجود پودر سبزی باعث افزایش فیبر و املاح ماکارونی می شود. گاهی اوقات هم برای رنگ کردن ماکارونی ها پودر جلبک سبز به کار می رود که این جلبک ها برای پیشگیری از بروز بیماری هایی مانند امراض قلبی، سرطان و دیابت مفید هستند.

پاستا و چاقی

یکی از مهم ترین دلایل چاقی، مصرف زیاد مواد غذایی مختلف و افزایش کالری دریافتی بدن است. بنابراین اگر شما از هر غذایی بیش از حد استفاده کنید چاق می شوید. با این تفاسیر معلوم است که رشته های ماکارونی به خودی خود چاق کننده نیستند اما دروصرتی که آنها را به سس های چرب و پرکالری آغشته کنید و با اشتهای فراوان از خوردن ماکارونی دست نکنشید، بدون شک چاقی سراغتان می آید.

این را هم بدانید که یک فنجان پاستای پخته شده در حدود ۲۰۰ کالری دارد و شامل ۴۰ گرم هیدرات کربن و کمتر از یک گرم چربی است. اگر برای کاهش وزن، رژیم غذایی مشخصی دارید برای تامین هیدرات کربن بدنتان از ماکارونی کمک بگیرید چون تحقیقات مختلف نشان می دهند که کاهش مصرف هیدرات های کربن در کاهش وزن نقش پررنگی ندارند.

غذای چنگالی

در ایتالیا رسم بر این است که پاستا را فقط با چنگال می خورند و از قاشق خبری نیست. البته شیوه خوردن پاستا یا به قول خودمان ماکارونی، به فرهنگ و عادت مردم بستگی دارد. اگر می خواهید ماکارونی را به شیوه ایتالیایی ها دور چنگال بپیچید بهتر است که آن را در کاسه های کم عمق سرو کنید چون در این شرایط رشته های ماکارونی راحت تر لا به لای چنگال شما می چرخند.

این شیوه خوردن ماکارونی، باعث سیرشدن – زودتر از حالت عادی – می شود. معمولا در رژیم های غذایی، توصیه می شود برای اینکه غذا را آهسته بخورید، از چنگال به جای قاشق استفاده کنید. پس ماکارونی، خود به خود غذایی رژیمی است!

عضوی از مدیترانه

ماکارونی یکی از اجزای اصلی رژیم غذایی مدیترانه ای به شمار می رود. این رژیم غذایی سالم ترین رژیم غذایی سراسر دنیاست و اگر براساس آن ماکارونی را با مقدار فراوانی سبزیجات در کنار ماهی و روغن زیتون یا همراه مقدار بسیار کمی گوشت قرمز یا مرغ مصرف کنید سلامت بدن شما تضمین می شود و انواع و اقسام بیماری های مهلک ازجمله امراض قلبی و سرطان ها سراغ تان نمی آید.

کم نمک، کم کلسترول

پاستا جزو محصولاتی است که نمک کمی دارد و در ترکیب مواد آن اصلا کلسترول وجود ندارد. بنابراین افرادی که به بیماری قلبی عروقی مبتلا هستند یا از بابت بالارفتن فشار خون نگران هستند، می توانند با خیال راحت از این غذای سالم استفاده کنند. البته نکته مهم اینجاست که سس پاستا هم کم نمک و بدون چربی باشد. اگر می خواهید سالم ترین نوع پاستا را در خانه بپزید بهتر است که برای طعم دهی به ماکارونی از میگو و سبزیجات رنگارنگ کمک بگیرید.

منبع هیدرات کربن

یکی از ترکیبات غذایی ضروری در هر رژیم غذایی کامل، هیدرات های کربن هستند و پاستا هم می تواندبه عنوان یک منبع مناسب، در گروه هیدرات های کربن جای گیرد. هیدرات های کربن موجود در پاستا حاوی «گلوکز» هستند که این قتندب رای تامین سوخت ماهیچه ها و مغز ضروری است.

علاوه بر این، پاستا هیدرات های کربن پیچیده هم دارد که به آزادشدن تدریجی انرژی کمک می کنند. در نتیجه بعداز مصرف غذاهایی مانند ماکارونی دچار افت سریع قند خون نمی شوید و انرژی موردنیاز بدن شما به خوبی تامین می شود.

به ورزشکاران و افراد پرتحرک هم توصیه می شود که چند ساعت قبل از ورزش از هیدرات های کربن پیچیده مانند ماکارونی استفاده کنند تا هنگام فعالیت های بدنی انرژی داشته باشند.

روش های نگهداری از پاستا

پاستای خشک:

پاستای خشک تا یک سال در کابینت های خانه شما صحیح و سالم باقی می ماند. فقط باید آن را در جایی خشک و خنگ قرار دهید. یادتان باشید وقتی ماکارونی های جدید را به خانه می آورید آنها را در بخش انتهایی کابینت قرار دهید تا ماکارونی های قدیمی تر جلوی چشم تان باشد و اول آنها را مصرف کنید. پاستای پخته شده: وقتی پاستا را می پزید تا چند روز بعد هم در یخچال قابل نگهداری است. باید آن را در ظرف دردار بگذارید تا هوا به داخل ماکارونی ها نفوذ نکند. اگر پاستا را بعد از مرحله آبکشی و بدون ااضفه ک ردن سس داخل یخچال می گذارید بهتر است چند قاشق روغن هم اضافه کنید تا به هم نچسبند. سعی کنید پاستاهای پخته شده را بدون سس در یخچال بگذارید و هنگام سرو، سس را جدا به آن اضافه کنید.

در این صورت تازگی غذای شما بیشتر حفظ می شود. پاستا در فریزر: ماکارونی یکی از غذایی است که پختن ان آسان است و زود هم آماده می شود. با این وجود بعضی از خانم های پرمشغله ترجیح می دهند که برای مواقع ضروری مقداری غذای نیمه آماده در فریزر داشته باشند. اگر می خواهید مقداری از این غذای خوشمزه را در فریزر داشته باشید بهتر است بدانید که لازانیا و ماکارونی های صدفی نسبت به بقیه هم خانواده هایشان در فریزر بهتر می مانند. بهترین حالت این است که اگر می خواهید ماکارونی ها را داخل فریزر بگذارید، سس را به آنها اضافه نکنید. چند ساعت قبل از مصرف، پاستاهای پخته شده را در دمای اتاق قرار دهید تا یخشان کاملا آب شود.

غنی شده ها

این هم اصطلاح دیگری در دنیای ماکارونی هاست که نشان دهنده بالارفتن ارزش غذایی این غذای محبوب است. برای غنی شدن ماکارونی، طی مراحل تولید، ویتامین ها و املاحی مانند آهن، ویتامین های گروه B، اسیدفولیک و… به ماکارونی ها اضافه می شوند تا خواص بیشتری داشته باشند. به طور معمول عبارت غنی شده را در بسته بندی ماکارونی های رشته ای و اسپاگتی ها بیشتر می بینیم. اگر می خواهید ماکارونی شما مغذی تر باشد این محصولات را انتخاب کنید.

فانتزی ها:

بین شکل های فانتزی، صدفی، فنری و پاپیونی نمونه های رایج تری هستند اما برخی ها هم شبیه زنگوله، چرخ کوچک، لوله، سیم تلفن و… ساخته می شوند که برای کودکان جذابیت بیشتری دارند و حتی می توانید آنها را به سوپ های گوجه فرنگی هم اضافه کنید اما فرق شان با ماکارونی مخصوص سوپ این است که لعاب کمتری ایجاد می کنند. برای تهیه سالادهای ماکارونی هم این اشکال فانتزی در ترکیب با هم جالب می شوند.

ورمیشل برای سوپ:

در فصل سرما سوپ های مقوی به رژیم غذایی بیشتر خانواده ها اضافه می شود. اگر می خواهید سوپ غلیظ و خوشمزه تری داشته باشید مصرف ماکارونی های مخصوص سوپ یا همان «ورمیشل» را فراموش نکنید. این ماکارونی، رشته های بسیار نازک، کوتاه و خردشده ای است که اگر داخل سوپ زیاد بجوشد بسیار نازک و گاهی کاملا حل می شوند و بدین ترتیب سوپ گوجه فرنگی شما در کنار سایر سبزیجات موجود در آن، به غذایی سالم و موقی تبدیل می شود.

رشته ای کلاسیک:

ماکارونی های رشته ای نسبت به سایرین طرفداران بیشتری دارند و خیلی از مردم این رشته های بلند را به فرم های فانتزی ترجیح می دهند. نازک ترین ماکارونی رشته ای همان اسپاگتی است که در حدود ۳/۱ میلی متر قطر دارد و به دلیل نازکی راحت تر دور چنگال پیچیده می شود. رشته های معمولی ۵/۱ تا ۷/۱ میلی متر ضخامت دارند و البته انواعی هم هستند که قطرشان بیشتر است.

راویولی:

شامل خمیر ماکارونی است که داخل آن با گوشت، قارچ، پنیر و سبزیجات پر می شود و باید در یخچال فروشگاه های مواد غذایی دنبالش باشید و خودتان هم در فریزر یا یخچال از آن نگهداری کنید. راویولی در واقع غذایی نیمه آماده است که داخل آب جوش نرم می شود و با سس های مختلف قابل مصرف است. در خانه هم می توانید این ماکارونی های پرشده را با کمک خمیر و مواد دلخواه تان تهیه کنید. در این صورت طعمش با ذائقه تان بیشتر جور درمی آید و بدون وجود مواد نگهدارنده و افزودنی ها، سالم تر است.

لازانیا:

غذای محبوب دیگری از خانواده ماکارونی هاست که تقریبا همه مردم دوستش دارند. شکل کلاسیک لازانیا شامل ورقه های پهنی است که همه ما آن را به خوبی می شناسیم اما چندسالی است که طعم های مختلفی مانند سیر، زعفران و پاپریکا هم به بازار آمده اند و گروهی هم لبه های گنگره شکلی دارند. آویشن سبزی معطری است که در تمام جعبه های لازانیا پیدا می شود و غذای شما را سالم و خوشمزه تر می کند. پس آن را فراموش نکنید.

آرد سمولینا چیست؟

اگر هنگام خرید به نوشته های روی بسته هیا ماکارونی توجه کنید گاهی اوقات کلمه «سمولینا» را می بینید. درواقع سمولینا یک نوع آرد است که با آن ماکارنی درست می کنند. برای تهیه آرد سمولینا، گندم ها کاملا آسیاب نمی شوند بلکه به صورت ذرات بسیار ریزی خرد می شوند. در نتیجه این آرد برای تولید ماکارونی بسیار مناسب است و ماکارونی های ساخته شده از این آرد کیفیت خوبی دارند و هنگام پخت، وا نمی روند. اما امروزه تقریبا تمام کارخانجات تولیدکننده ماکارونی مرغوب برای رقابت با محصولات بازار سراغ این آراد می روند و کمتر محصولی با آرد سفید تولید می شود.

اما نکته مهم اینجاست که اگر آرد سمولینا از یک نوع گندم به نام دئوروم به دست آید کیفیت به مراتب بهتری دارد. این گندم نسبت به سایر انواع گندم دارای املاح و مواد معدنی بیشتری است، پروتئین زیادتری دارد و ماکارونی های تهیه شده با آرد این گندم، رنگشان زرد کهربایی است که این رنگ به دلیل وجود بتاکاروتن و یک نوع آنتی اکسیدان در سمولیناست. این آرد، ویتامین B و هیدرات های کربن غنی تری هم دارد.

دم کردن برای دیابتی ها ممنوع

در ایتالیا رسم بر این است که بعد از مرحله آبکشی، ماکارونی وارد بشقاب های سرو غذا می شود و بعد سس را روی آن اضافه می کنند. اما ما ایرانی ها عادت داریم که ماکارونی را مانند برنج دم کنیم. متخصصان تغذیه توصیه می کنند که هنگام جوشیدن ماکارونی، شعله گاز باید حداقل باشد تا مواد مغذی ماکارونی هرچه کمتر به آب منتقل شود اما درمورد دم کردن ماکارونی هم حرف و حدیث هایی وجود دارد. بعضی از متخصصان بر این باورند که دم کردن ماکارونی «نمایه گلایسمی» آن را بالا می برد.

حالا این اصطلاح عجیب که تا به حال به گوش مان نخورده چه مفهومی دارد؟ نمایه گلایسمی شامل یک سیستم امتیازبندی از یک تا ۱۰۰ است که نسبت جذب هرکدام از هیدرات های کربن به خون را ناشن می دهد. به عبارت دیگر هرچقدر ماده غذایی، سریع تر جذب خون شود، نمایه بیشتری دارد و در این میان قند گلوکز امتیاز ۱۰۰ را به خودش اختصاص داده و به سرعت قند خون را بالا می برد. این طبقه بندی بیشتر برای دیابتی ها اهمیت دارد تا بتوانند قند خون را کنترل کنند.

درواقع نمایه گلایسمی ماکارونی «دم کشیده» بیش از دوبرابر ماکارونی «آبکش شده ساده» است؛ در نتیجه به افرادی که اضافه وزن داشته یا دچار دیابت هستند، توصیه می شود برای کنترل قند خون و احساس سیری بیشتر، ماکارونی را دم نکیشده بخورند. البته این دم نکشیدن به معنی خام خوردن آن نیست. بعد از جوشاندن ماکارونی در آب، کمی صبر کنید تا آب آن کاملا جذب ماکارونی شود. بعد می توانید آن را نوش جان کنید. بهتر است آب ماکارونی در هنگام جوشیدن، کم باشد.