سرما خوردگی بیماری است که در تمام فصول احتمال بروز آن وجود دارد اما در فصل زمستان افراد بیشتری به آن مبتلا می شوند. این بیماری راه های درمان گوناگونی دارد که بهترین راه درمان آن استفاده از تغذیه و مواد غذایی مناسب آن است.
سرماخوردگی بیماری ویروسی است که عمدتا مجاری فوقانی تنفسی درگیر آن می شوند. از آنجا که ویروس های مختلفی در بروز این بیماری دخیل هستند، بنابراین درمان دارویی قطعی ای برای آن وجود ندارد…
از دیرباز درمان سرماخوردگی، درمان علامتی بوده است و عموم مردم تفکرات خاصی بر درمان های تغذیه ای دارند اما واقعیت این است که هیچ تحقیقی در این رابطه نشان نداده یک ماده غذایی می تواند باعث بهتر یا بدتر شدن حال فرد سرماخورده شود. تمام این مسایل بسیار تجربی است. در این مطلب به برخی از این تفکرات و درست یا اشتباه بودن آنها اشاره می شود.
ادویه ها و سرخ کردنی ها
گفته می شود موادغذایی محرک، سرخ کردنی ها و فلفل یا موادغذایی ترش مثل سرکه می توانند علایم سرماخوردگی به خصوص سرفه و احتقان ناحیه گلو را افزایش دهند. حقیقت این است که غذاهای تند واقعا محرک هستند و نه تنها در افراد سرماخورده بلکه در افراد سالم نیز می توانند به صورت موضعی روی مخاط ها تاثیر بگذارند. وقتی مخاط به خاطر بیماری تحریک شده است، مسلما مصرف غذاهای تند می تواند باعث تحریک بیشتر شود. افرادی که شدیدا سرما می خورند، رغبتی به مصرف این مواد ندارند و کمتر کسی پیدا می شود که حین بیماری خود به دنبال مصرف این نوع از موادغذایی باشد.
آب پرتقال و لیموشیرین
مصرف آبمیوه در جریان بیماری های التهابی به خصوص اگر تب دار باشند، بسیار خوب است البته صرف نظر از نوع میوه. آبمیوه ها حاوی مقادیر قابل توجهی آنتی اکسیدان های مختلف هستند که با مکانیسم های خاصی اثرات ضدالتهابی دارند و از آنجا که سرماخوردگی یک بیماری التهابی است، مصرف آن می تواند مفید باشد اما نباید در تاثیر بهبود آن روی سرماخوردگی اغراق کرد. میوه ها حاوی مقادیری کربوهیدرات و قند هستند و می توانند تا حدی کالری موردنیاز را در اختیار بدن قرار دهند. این موضوع زمانی اهمیت دوچندان پیدا می کند که بیمار سرماخورده به دلایلی مثل احتقان گلو یا تب و بی اشتهایی نتواند خوب غذا بخورد. در ضمن، هر لیوان آبمیوه حدود ۱۲۰ کیلوکالری انرژی دارد و در این شرایط می تواند مفید واقع شود.
ویتامین C
ویتامین C سرماخوردگی را درمان نمی کند اما بسیاری از علایم آن مثل آبریزش، احتقان گلو، بینی و… به واسطه خواص آنتی هیستامینی این ماده مغذی می تواند بهبود پیدا کند. البته طبق تحقیقاتی که در این زمینه انجام شده دوزی از ویتامین C که می تواند خواص آنتی هیستامینی کلینیکی داشته باشد، بالای یک گرم است و فرد بیش از ۱۰۰۰ میلی گرم باید ویتامین C مصرف کند تا آثار آنتی هیستامینی آن را در سطح گردش خون ببیند. مصرف بالای ویتامین C می تواند در برخی افراد، باعث اسهال شود و در کسانی که سابقه سنگ های کلیوی اگزالات کلسیمی دارند، شانس بروز سنگ کلیه را افزایش دهد. البته این موضوع تنها تئوری است و تاکنون گزارشی در رابطه با ابتلا به سنگ کلیه با مصرف یک تا ۱۵۰۰ میلی گرم ویتامین C گزارش نشده است.
در برخی شرایط از ویتامین C به عنوان دارویی برای درمان نشانه های سرماخوردگی استفاده می شود و اگرچه منابع طبیعی آن خوب است اما فرد باید برای تامین مقادیر مورد نیاز این ویتامین حدود یک کیلوگرم مرکبات مصرف کند.
شلغم
از جمله موادغذایی مرسومی که به خصوص در تهران به مبتلایان سرماخورده توصیه می شود و گفته می شود مرهم سینه است، می توان از شلغم نام برد. هنوز تحقیقی علمی در رابطه با تاثیر شلغم بر سرماخوردگی انجام نشده است اما از آنجا که شلغم کالری پایین و فیبر بالایی دارد و حاوی املاح است در صورتی که بیمار می تواند آن را مصرف کند و با خوردنش احساس بهبود کند، اشکالی ندارد اما نباید شلغم را جایگزین غذای اصلی کرد.
سوپ و آش
سوپ، غذایی آبکی است و از کشورهای دیگر وارد فرهنگ غذایی ما شده و به شکل ایرانی درآمده است. سوپ های ما در واقع آش هایی مملو از سیب زمینی، گوشت، ورمیشل و سبزی ها هستند. ترکیب های سوپ ایرانی حتی از خانه ای به خانه ای دیگر و از آشپزی تا آشپز دیگر متفاوت است. در صورتی که بیمار می تواند سوپ حاوی منابع پروتئینی مثل گوشت و کربوهیدرات پیچیده مثل پاستا یا سیب زمینی را بخورد، بسیار مفید است. آش های ایرانی هم ترکیب های متنوعی دارند و از نظر محتوی کالری قابل توجه هستند و در صورت تحمل بیمار توصیه می شوند.
پیاز و سیر
پیاز و سیر خواص ضدمیکروبی دارند و مفید هستند اما مطالعه ای که در آن برای مصرف این مواد و اثرات درمانی آن مقداری تعیین کرده باشد، نداریم. مصرف این موادغذایی به شکل خام یا پخته بسیار خوب است. سیر ماده غذایی ای است که دستگاه ایمنی را تقویت می کند و هر چقدر دستگاه ایمنی در بیماری هایی مثل سرماخوردگی مقاوم تر باشد، ریشه کنی بیماری سریع تر خواهدبود. سیر در عین اینکه عامل تقویت کننده سیستم ایمنی است آنتی اکسیدان فراوانی هم دارد و آثار ضدالتهابی آن به اثبات رسیده است. مشکل سیر، بوی آن و تاثیرش بر روابط اجتماعی است که البته این موضوع برای بیماری که تب دارد و در منزل در حال استراحت است، چندان اهمیتی ندارد. البته سیر وقتی پخته می شود به خصوص در سوپ تا حدود زیادی بوی خود را از دست می دهد ولی خاصیتش تغییر نمی کند.
