همانطور که در مطالب گذشته نیز گفتیم امروزه مشکل چاقی باعث بروز ناراحتی و حتی گاهی افسردگی در بسیاری افراد شده است و همین مسئله باعث شده تا مردم به فکر راهی برای درمان این مسئله باشند ، اما باز هم مشکل باور های غلط عموم است.
به انبوه لباس های روی تختخواب نگاه کرد. دامن ها و شلوارهایی که امروز پوشیدن آنها برایش رویا بود. روبانی برداشت و به دور کمرش بست. باز کرد و اندازه گرفت: «یک بند انگشت بلندتر از ماه قبل.» آهی از ته دل کشید و آرزویش را فروخورد. دیگر هرگز نمی توانست لباس های محبوبش را بپوشد. با خودش عهد کرد: «دیگر حتی یک لقمه نان هم نمی خورم.» سر میز شام، برای خودش بشقاب نگذاشت و از غذای لذیذ روی میز چیزی نخورد. مدام به شکم بزرگش فکر می کرد: «فردا می روم و در کلاس بدن سازی ثبت نام می کنم.» باید راه حلی برای مشکلش پیدا می کرد: «حذف هر سه وعدة غذا و تمام روز ورزش تند.» صدای قاروقور شکمش را نشنیده گرفت: «بگذار از گرسنگی بمیرم.» روزهایی را به یاد آورد که زیبایی و تناسب اندام او زبانزد همة دوستان بود. بغض گلویش را فشرد. از خودش متنفر بود چون نمی توانست میل دیوانه وارش را به خوردن غذا مهار کند. هربار تصمیم می گرفت، وعده های غذا را پشت سرهم حذف می کرد، اما بعد از گذشت یکی دو روز، ضعف و سستی اراده اش را درهم می شکست… خودش را نمی بخشید. تحقیقات اخیر نشان می دهد که کنترل وزن فقط با ورزش و تغذیة مناسب ممکن نیست. عادات غذایی، تعداد دفعات صرف غذا، خوردن غذا در خارج از خانه، حذف یک وعدة اصلی و عواملی از این قبیل در ایجاد چاقی نقش مؤثری دارند. چاقی عامل اصلی در ابتلا به بسیاری از امراض کشنده و سرطان هاست. یک متخصص تغذیه معتقد است که میزان کالری لازم در طی روز باید تقسیم و در چند نوبت تأمین شود.
در حقیقت، تقسیم بندی کالری در طی روز و خوردن متناوب غذا به ثابت نگه داشتن سطح انسولین خون کمک می کند. سطح ثابت انسولین خون نیز موجب مهار احساس گرسنگی و تنظیم ذخیره سازی چربی در بدن می شود.
چاقی در امریکا یکی از بزرگ ترین معضلات بهداشتی است. چاقی تنها خطر ابتلا به بیماری های قلبی و دیابت را افزایش نمی دهد. رابطة معناداری میان چاقی و انواع مختلف سرطان یافت شده است. مطالعه ای که به تازگی انجام شده نشان می دهد که، با حفظ وزن مناسب، از حدود ۹۰ هزار مورد مرگ به دنبال سرطان در هر سال پیشگیری می شود. در طی دو دهة اخیر، بیماری چاقی به شدت در امریکا افزایش یافته است. براساس گزارش یک مؤسسة تحقیقاتی، بیش از ۶۰ درصد امریکایی ها اضافه وزن دارند و نسبت قد به وزن در آنان بیش از ۲۵ است. در حدود نیمی از این افراد، یعنی ۲۷ درصدشان، چاق محسوب می شوند. نسبت قد به وزن در افراد چاق برابر یا بیش از عدد ۳۰ است. در سال ۱۹۸۰، تنها ۱۵ درصد مردم امریکا چاق بودند. عادت های غلط غذایی، مصرف بیشتر و تنوع غذایی از علل این افزایش آمار هستند.
در تحقیق مذکور، عادات تغذیه ای ۵۰۰ فرد بالغ ۲۰ تا ۷۰ ساله بررسی شد. سطح کلسترول خون این افراد پایین تر از مقادیر خطرساز نگه داشته شد. همچنین محققان، در یک دورة یک ساله، عادات غذایی و ساعات ورزش آنان را ثبت کردند. وزن این افراد نیز به تناوب اندازه گیری شد. مقدار کالری دریافتی در تمام این افراد محاسبه و سه عادت تغذیه ای مرتبط با چاقی در آنان بررسی شد. نتایج این تحقیق نشان داد که احتمال بروز چاقی در افرادی که چهار مرتبه یا بیشتر در طول روز غذا می خورند، در مقایسه با افرادی که سه بار یا کمتر غذا می خورند، کمتر است. مطالعات قبلی نیز نتایج مشابهی را نشان داده بودند. خوردن غذاهای حجیم در دفعات کم باعث بالا رفتن ناگهانی سطح انسولین خون و در نتیجه ذخیره شدن چربی بیشتری در بدن می شود.
نخوردن صبحانه هم ارتباط تنگاتنگی با چاقی دارد. افرادی که به خوردن صبحانه عادت ندارند، در مقایسه با کسانی که هر روز صبحانه می خورند، در حدود چهار برابر بیشتر در معرض چاقی هستند.
در حقیقت، کسانی که وعدة غذایی صبحانه را حذف می کنند، در وعده های بعدی، غذای بیشتری می خورند.
عامل دیگری که در ابتلا به چاقی نقش دارد، صرف غذا در خارج از خانه است. افرادی که به طور مداوم صبحانه یا ناهار خود را در رستوران می خورند، دو برابر بیش از سایرین به چاقی دچار می شوند. رستوران ها غذاهای پرکالری که حاوی مقدار زیادی چربی هستند به مشتریان عرضه می کنند. از طرفی، مردم تمایل زیادی به خوردن غذاهای پرحجم در رستوران دارند. هنگامی که به رستوران دعوت می شوید، تحت هیچ شرایطی حاضر به صرف نظر کردن از غذای موردعلاقة خود نیستید. به علاوه، باقی گذاشتن قسمتی از غذا را هم اسراف می دانید. پس هر آنچه را در رستوران سرو می شود می خورید. البته تاکنون ارتباط میان چاقی و صرف غذا در رستوران از نظر علمی ثابت نشده است.
چربی، عامل چاقی؟
مخالفان این جمله که «چربی چاق کننده است» کم نیستند. به اعتقاد آنان، هرچند در سال های اخیر مصرف چربی به میزان قابل توجهی کاهش یافته است، هنوز افزایش وزن و چاقی ادامه دارد. به عبارتی، چربی متهم اصلی نیست. به نظر بسیاری از متخصصان تغذیه، هرچند درصد کالری دریافتی از چربی کاهش یافته است، مواد پرکالری دیگری جانشین آن شده اند. دانشمندان معتقدند که وجود مقداری چربی در رژیم غذایی روزانه لازم است. در حقیقت، تأمین ۲۰ تا ۳۵ درصد از کل کالری مورد نیاز بدن از چربی توصیه می شود. به هر شکل، تصمیم گیرندة نهایی خود شما هستید. می توانید به جای خوردن چربی های اشباع شده که کلسترول خون را بالا می برند، از چربی های غیراشباع استفاده کنید. چربی زیتون، ذرت، آفتابگردان و میوه های مغزدار مانند گردو، فندق و پسته از نوع غیراشباع است. این نوع چربی ها میزان انسولین خون را تنظیم می کنند و مانع از ابتلای شما به امراض قلبی می شوند. اما این نکته را به خاطر داشته باشید که حتی چربی های سالم و غیراشباع مقدار زیادی کالری وارد بدن می کنند.
این تصور که تمام مواد غذایی حاوی قند مضرند صحیح نیست. مواد قندی پیچیده مانند صیفی جات، میوه ها و بنشن اجزای اصلی رژیم غذایی سالم اند. فیبر موجود در این گروه ها با پرکردن حجم معده مانع از دریافت و جذب کالری بیشتر می شود. جذب کمتر مواد غذایی نیز از بالا رفتن ناگهانی قند خون جلوگیری می کند. بنابراین، تمام مواد قنددار مضر و چاق کننده نیستند. حذف مواد غذایی قنددار از رژیم روزانه و جانشین کردن مواد فیبردار، مانند سبزیجات، به تناسب اندام شما کمک خواهد کرد.
مشکل روبه رشد چاقی
مواد قندی، مقصر اصلی چاقی؟