علل پارگی منیسک چیست و چه نشانه هایی دارد

پارگی منیسک Meniscus چیست؟

زمان بهبودی پارگی منیسک بدون عمل جراحی حدود 6 هفته است و زمان بهبودی منیسک بعد از عمل جراحی پارگی بین 1 تا 3 ماه است. ضمن این که مطالعه جدید نشان می دهد که بعد از 1 سال احتلاف معنی داری بین عمل جراحی surgery  و درمان های فیزیکی physical therapy وجود ندارد.

در این مقاله به شما می گویم که دقیقا چگونه می توانید پارگی منیسک را بدون عمل جراحی درمان کنید. تنها چیزی که نیاز دارید انجام 3 تمرین است که در ادامه توضیح خواهم داد.

در ابتدا توضیح می دهیم که:

• منیسک چیست؟ 
• منیسک چه کاری انجام می دهد؟
• چه چیزهایی باعث پارگی منیسک شده؟
• چگونه خودتان می توانید پاره شدن منیسک را روی خودتان تست کنید؟

همچنین هر آنچه که شما در مورد منیسک و بهبود آن نیاز است بدانید را برایتان توضیح می دهم.

همچنین در مورد مراحلی که در صورت تاثیر نداشتن درمان به علت اندازه یا محل پارگی برای جراحی باید بگذرانید توضیحات لازم را ارائه خواهم کرد.

و برخلاف آنچه جراحان ارتوپد توصیه می کنند باید به شما بگویم که همیشه باید سعی کنید آسیب دیدگی منیسک را بدون جراحی درمان کنید. جراحی همیشه باید آخرین راه حل شما باشد.

پس در این مقاله شما هرچیزی که در مورد درمان پارگی منیسک مورد نیاز است را پیدا می کنید.

در این مقاله می خوانید:

• 1. منیسک چیست و چه کاری انجام می دهد؟
• 2. علل پارگی منیسک چیست؟
• 3. نشانه های پارگی منیسک چیست؟
• 4. چگونه خودم می توانم پاره شدن منیسک را تست کنم؟
• 5. چه تفاوتی بین یک منیسک پاره شده و سندروم درد پاتلوفمورال patellofemoral pain syndrome وجود دارد؟
• 6. در صورت پارگی منیسک چه کارهایی می توانید و چه کارهایی نمی توانید انجام دهید؟
• 7. از کجا بدانم که پارگی منیسک من بدون جراحی بهبود می یابد؟
• 8. درمان پارگی منیسک بدون جراحی چگونه است؟
• 9. جراحی پارگی منیسک چگونه انجام می شود؟
• 10. بهبود بعد از عمل جراحی پارگی منیسک چگونه است و چه مدت طول می کشد؟

منیسک چیست و چه کاری انجام می دهد؟

برای این که درمان پارگی منیسک بدون جراحی را بتوانید درک کنید باید بدانید منیسک چیست و چه کاری در زانو انجام می دهد.

منیسک یک دیسک غضروفی C شکل در زانو است. هر زانو دو منیسک دارد: منیسک خارجی lateral و منیسک داخلی medial.

همان طور که در تصویر می بینید شکل منیسک ها با هم متفاوت است. علت آن تفاوت بین شکل بالای استخوان درشت نی یا استخوان قلم پا است. منیسک داخلی شما بزرگ تر از منیسک خارجی است.

عملکرد اول منیسک باعث افزایش پایداری و استحکام زانوی شماست. به طور طبیعی استخوان ساق پا و ران شما به هم نمی خورند. چون استخوان ساق پا صاف است ولی استخوان ران بیشتر انحنا دارد. عملکرد منیسک شما برای از بین بردن این تفاوت شکل است. پایین استخوان ران به صورت کاملا متناسب در حفره هایی که توسط منیسک ایجاد شده قرار  می گیرد تا شما به راحتی پای خود را حرکت دهید.

عملکرد دوم منیسک جذب ضربه است. ضربه گیری در زانو برای محافظت از غضروف میانی زانو بسیار مهم است. نیروهای موثر بر زانو در حال دویدن یا بالا رفتن از پله بسیار بزرگ هستند. بدون وجود منیسک غضروف زانو به راحتی آسیب دیده و منجز به ابتلا به آرتروز می شود. بعد از این که در مورد گزینه های مختلف جراحی بحث کردیم بیشتر به این مورد خواهیم پرداخت.

یکی دیگر از تفاوت های بین منیسک داخلی و منیسک خارجی این است که منیسک داخلی به رباط میانی متصل شده که منیسک داخلی را محکم در محل خود نگه می دارد و به همین دلیل پارگیمنیسک خارجی متداول تر از پارگی منیسک داخلی است.

علل پارگی منیسک چیست؟

1. پارگی منیسک معمولا زمانی رخ می دهد که در بازی های ورزشی باید به سرعت بچرخید یا تغییر جهت دهید. هنگامی که می چرخید ولی هنوز پایتان روی زمین قرار دارد، فشاری که بر منیسک وارد می شود خیلی بالاست. به خصوص وقتی که زانوی شما خم شده باشد، در این حالت به راحتی احتمال پارگی منیسک وجود دارد.

2. علت دیگر پاره شدن منیسک ضربه ناگهانی به زانو است، به خصوص زمانی که زانو کمی خم شده باشد. وقتی زانوی شما خم شده منیسک از زانو برجسته تر می شود به خصوص منیسک داخلی. وقتی زانویتان خم است فشار بر روی منیسک به صورت غیر مستقیم اعمال می شود بنابراین در این حالت احتمال آسیب دیدن منیسک بیشتر است.

3. یکی دیگر از علل شایع پارگی منیسک بلند کردن وزنه های سنگین است. وقتی وزنه سنگین بلند می کنید فشار روی منیسک واقعا زیاد است چیزی حدود 5 برابر وزن واقعی. اگر منیسک به دلیل سن شما فرسوده شده باشد این وزن می تواند آسیب جدیدی بر آن وارد کند.

4.اضافه وزن نیز ممکن است باعث پارگی منیسک شود. با توجه به وزن اضافی ای که روی زانوهای شماست، منیسک سریعتر فرسوده می شود که ممکن است در طول زمان منجر به پارگی منیسک شود.

5. آخرین علت شایع پارگی منیسک خم کردن ناگهانی و شدید زانوست. این اتفاق معمولا وقتی اتفاق می افتد که حین راه رفتن یک قدم اشتباه بر می دارید. از آن جا که زانو شدیدا خم می شود منیسک شما بین ران و ساق پا فشرده می شود و ممکن است آسیب ببیند.

بروز پارگی منیسک داخلی بیشتر از منیسک خارجی خطرناک است. دلیلش این است که منیسک داخلی به رباط میانی متصل است در حالی که منیسک خارجی می تواند آزادانه حرکت کند.

از آنجا که منیسک داخلی نمی تواند آزادانه حرکت کند توسط نیروهایی که بر آن اعمال می شود جا به جا نشده بنابراین افزایش فشرده سازی در نهایت باعث پارگی آن می شود. دلیل اصلی بیشتر بودن پارگی منیسک داخلی نسبت به منیسک خارجی به همین علت است.

علایم منیسک پاره چیست؟

علائم منیسک پاره به اندازه و محل پارگی بستگی دارد. پارگی منیسک را به 3 نوع مختلف می توانیم تقسیم کنیم که هر کدام علایم خود را دارند.

1. پارگی منیسک با یک پارگی جزئی که درد و تورم خفیف دارد. می توانید بدون درد زیادی راه بروید و فقط کمی محدودیت در زندگی روزمره تان ایجاد می شود. پارگی جزئی اغلب با ضربه وارد شدن مداوم به زانو ایجاد می شود و از خارج به منیسک آسیب وارد می شود و به طور کلی روند بهبود خیلی خوبی دارد.

2. یک پارگی متوسط می تواند سبب درد در کناره ها یا مرکز زانوی شما شود. اغلب تورم زانو 2 – 3 روز بعد از آسیب خودش را نشان می دهد. این نوع آسیب اغلب به علت بلند کردن اجسام سنگین ایجاد می شود. راه رفتن دردناک ولی ممکن است. خم شدن زانو محدود شده و هنگام صبح یا بعد از نشستن طولانی احساس سفتی در زانو دارید. چرخاندن زانو گزنده و با درد شدید ناگهانی همراه است. این نوع آسیب معمولا در عرض 4 – 6 هفته با تمرینات بهبود پیدا می کند.

3. هنگامی که شما یک پارگی شدید را تجربه می کنید در واقع یک تکه از منیسک شما شل شده است. در این حالت بخشی از منیسک آزادانه در فضای داخلی مفصل حرکت می کند. این مسئله باعث صدا دادن زانوی شما یا قفل شدنش می شود. وقتی زانویتان قفل شود ممکن است برای یک دوره زمانی قادر به خم کردن آن نشوید و یا بی ثباتی زانو را تجربه کنید. دلیل آن هم متناسب نبودن استخوان ران و ساق پا است. پارگی سطل دسته دار bucket Handle tear یکی از شایع تری انواع پارگی شدید منیسک است.

معمولا تورم در سمت راست بعد از جراحت ایجاد شده و زانو بعد از 1 – 2 روز آبی رنگ خواهد شد که به علت پاره شدن رگ های خونی داخل منیسک یا بافت های اطراف آن است. راه رفتن بعد از پارگی شدید منیسک معمولا بسیار دشوار است. بهبود می تواند تا 3 ماه طول بکشد و گاهی نیازمند جراحی باشد.

چگونه خودم می توانم پاره شدن منیسک را تست کنم؟

با این حرکات می توانید پاره شدن منیسک را تست کنید:

– زانو را با زاویه 90 درجه خم کنید.

– حالا ساق پای خود را به داخل و خارج بچرخانید.

اگر چرخش باعث ناراحتی داخل زانو شد می توانید آزمون پارگی منیسک را مثبت در نظر بگیرید. چرخش داخلی روی منیسک خارجی شما فشار وارد می کند و چرخش خارجی روی منیسک داخلی شما فشار می آورد. همچنین می توانید تست پارگی منیسک را کمی تغییر دهید تا فشار بیشتری بر منیسک وارد شود. می توانید بعد از چرخاندن ساق پا به داخل یا خارج زانو را هم باز و بسته کنید.

آزمون دوم پارگی منیسک به سادگی با فشار مستقیم بر مفصل در حالت 90 درجه می تواند به شما در تشخیص پارگی کمک کند. اگر منیسک شما آسیب دیده باشد وارد آمدن فشار مستقیم دردناک خواهد بود که نشانه ای مثبت برای تست پارگی منیسک است.

چه تفاوتی بین یک منیسک پاره شده و سندروم درد پاتلوفمورال patellofemoral pain syndrome وجود دارد؟

پارگی منیسک اغلب با سندروم درد پاتلوفمورال اشتباه گرفته می شود و بالعکس. خوشبختانه با خواندن این بخش از مقاله می توانید تفاوت آن ها را به راحتی تشخیص دهید.

نکته اول: درد ناشی از پارگی منیسک عمدتا در کنار زانو است در حالی که درد ناشی از سندروم درد پاتلوفمورال بیشتر در قسمت بالایی زانو حس می شود. همچنین درد ناشی از پارگی منیسک عمدتا در یک مکان خاص تجمع دارد در حالی که درد ناشی از سندروم درد پاتلوفمورال عمدتا در کل زانو منتشر می شود.

نکته دوم: در پارگی منیسک چرخش ساق پا دردناک استولی در سندروم درد پاتلوفمورال در این حالت دردی حس نمی شود. خودتان می توانید این نکته را با خم کردن 90 درجه زانو و چرخاندن ساق پا به سمت بیرون تست کنید اگر این کار درد زانوی شما را تشدید کرد می توانید مطمئن باشید که با پارگی منیسک روبرو هستید.

نکته سوم: همچنین درد ناشی از سندروم درد پاتلوفمورال باعث می شود که بالا آوردن انگشت سخت شود و نتوانید به راحتی این حرکت را انجام دهید.

ساده ترین راه برای تشخیص سندروم درد پاتلوفمورال انجام آزمایش زیر است:

روی زمین نشسته پای خود را صاف کنید حالا زانوی دردناک را خم کنید.

زانوی خود را دوباره صاف کرده و انگشت شصت خود را به سمت داخل و به طرف کشکک زانو خم کنید. کشکک زانو را به سمت بیرون یا داخل بفشارید اگر دردتان کمتر شد احتمالا به سندروم درد پاتلوفمورال مبتلا هستید ولی اگر تغییری ایجاد نشد احتمال این که دچار پارگی منیسک شده باشید بیشتر است.

در صورت پارگی منیسک چه کارهایی می توانید و چه کارهایی نمی توانید انجام دهید؟

هنگامی که حدس می زنید دچار پارگی منیسک شده اید کارهایی هست که نباید در دوره بهبود این عارضه انجامشان دهید.

کارهایی که نباید انجامشان دهید:

شامل فعالیت هایی است که نیاز به خم شدن زیاد زانو یا اعمال فشار زیاد بر روی زانو دارد. مثل اسکوات squats ، لانچ lunges  یا تمرینات قایقرانی rowing exercises. همچنین فعالیت هایی مانند فوتبال یا دویدن که فشار بیش از حدی روی منیسک آسیب دیده شما وارد می کند.

کارهایی که شما می توانید و باید انجام دهید:

شنا کردن و دوچرخه سواری است با این حال این مسئله به شدت پارگی بستگی دارد که بتوانید انجامشان دهید یا نه. قاون کلی این است که فعالیت ممکن است کمی درد ایجاد کند ولی این درد باید در حدود یک ساعت بعد از فعالیت از بین برود.

همچنین شما می توانید تمرین های قدرتی برای عضلات بالایی پا را انجام دهید تا زمانی که نیاز نباشد وزنی روی زانو اضافه کنید یا زانو را خم کنید. در ادامه در مورد تمرینات درمانی پارگی منیسک زانو بدون عمل جراحی کاملا توضیح خواهیم داد.

از کجا بدانم که پارگی منیسک من بدون جراحی بهبود میی یابد؟

بهبود منیسک زانو بدون جراحی به محل و شدن پارگی منیسک بستگی دارد. از 3 نوع پارگی منیسکی که بالاتر در موردش صحبت کردیم پارگی جزئی و متوسط بدون جراحی بهبود پیدا می کنند. پارگی شدید ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد ولی نه در همه موارد. به طول کلی علت ایجاد پارگی در منیسک می تواند به شما بگوید به جراحی نیاز دارید یا خیر.

پارگی جزئی منیسک زانو در اثر ضربه خوردن تقریبا همیشه بدون نیاز به جراحی در عرض چند هفته بهبود پیدا می کند. همچنین پارگی منیسک ناشی از بلند کردن اجسام سنگین هم به خوبی درمان می شود. به طور کلی زمانی که درد زیادی حس می کنید و بلافاصله بعد از پارگی منیسک دچار اختلال عملکردی می شوید به احتمال زیاد به جراحی نیاز پیدا خواهید کرد. خوشبختانه گاهی اوقات حتی پارگی شدید منیسک هم با تمرینات التیام پیدا می کند.

در سایت ویکی پدیا نوشته شده است که منیسک توسط رگ های خونی کوچک تغذیه می شود. ولی یک منطقه بزرگ در مرکز آن بدون هیچ جریان خونی مستقیمی وجود دارد، به این معنی که یک پارگی در مرکز منیسک تقریبا به خودی خود بهبود پیدا نمی کند.

بنابراین اگر شما بدانید علت پارگی منیسک چه بوده و در داخل یا خارجش ایجاد شده می تواند تشخیص دهید که بدون جراحی بهبود پیدا می کند یا خیر.

اما به یاد داشته باشید:

– مهم نیست علت یا شدن پارگی منیسک شما چه باشد، در هر حال باید سعی کنید با برنامه ورزشی که در ادامه مقاله توضیح می دهیم برای درمان آن اقدام کنید. فقط در صورتی که این فعالیت ها در طی 6 هفته درد شما را کاهش نداد باید به گزینه جراحی فکر کنید.

– به یاد داشته باشید برنامه ورزشی را به آرامی شروع کرده و در ادامه با توجه به وضعیت خودتان و میزان دردی که احساس می کنید فشار و تعداد آن را افزایش دهید.

درمان پارگی منیسک بدون جراحی چگونه است؟

اولین کاری که باید انجام دهید ماساژ پشت زانوبرای تسکین درد است. یکی از علل درد پارگی منیسک زانو به خاطر سفت شدن عضلات پشت زانو است این تنش، درد شما را تشدید می کند.با ماساژ این عضلات درد کاهش پیدا کرده و راحت تر می توانید راه بروید. این کار به بهبود شما کمک خواهد کرد و باعث می شود راحت تر بتوانید تمرینات زیر را انجام دهید.

درمان پارگی منیسک ما بدون جراحی شامل 3 تمرین ورزشی است. این ورزش ها به افزایش قدرت عضلات بالایی پا و افزایش جریان خون به زانو کمک می کند. منیسک برای ترمیم خود نیاز به تغذیه دارد که این تغذیه توسط جریان خون به محل می رسد.تحقیقات نشان می دهد که یک برنامه آموزشی 12 ماهه عضلات بالایی پا به اندازه جراحی در بهبود پارگی منیسک موثر است.

تمرین شماره 1 برای درمان پارگی منیسک زانو:

هدف از اولین تمرین ورزشی پارگی منیسک افزایش قدرت عضلات چهار سر ران است. این تمرین برای تقویت عضلات چهار سر ران بدون فشار بر زانو یا خم شدن زانو طراحی شده. چون فشار بر زانو آسیب وارد شده بر منیسک را  افزایش می دهد. بنابراین بهترین تمرین برای تقویت عضلات بالایی پا همین تمرین است.

حین انجام تمرین متوجه خواهید شد که انجام آن با پای آسیب دیده سخت تر از پای سالمتان است. علتش این است که این تمرین مستقیما بخش آسیب دیده را درگیر می کند.

تمرین را با 3 ست 10 تایی شروع کنید و 2 بار در روز انجامش دهید. سپس کم کم در طول زمان تعداد تکرارهای هر ست را به 15 تا و در نهایت 20 تا افزایش دهید. هنگامی که تکرار حرکت را افزایش دادید کم کم متوجه می شوید که درد کاهش پیدا می کند.