شاید کمتر کسی فکر می کرد که با ورود فناوری نانو انقلاب عظیمی در همه حوزه های پزشکی و بهداشتی وارد شود و این تکنولوژی بسیار کاربردی و رایج شود اما با گذشت زمان و انجام تحقیقات گسترده در خصوص کاربردهای این فناوری مشخص شد نانو تحول عظیمی در زمینه پزشکی و سلامتی ایجاد کرده است.محققان کشور با همکاری دانشگاهی در کانادا موفق به تولید آزمایشگاهی نانوحسگری شدند که قادر به تشخیص فساد گوشت بوده و می‌توان آن را در بسته‌بندی‌های هوشمند مواد غذایی استفاده کرد.
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از ستاد ویژه توسعه فناوری نانو، عدم تشخیص فساد مواد غذایی به‌ویژه فرآورده‌های گوشتی در بسیاری از موارد به مسمومیت‌های غذایی و موارد حاد حتی منجر به مرگ خواهد شد.
از این‌رو، آگاهی از کیفیت مواد غذایی مورد مصرف و به‌طور ویژه تشخیص فساد فرآورده‌های گوشتی می‌تواند نقش بسزایی را در کاهش عوارض ناشی از مصرف فرآورده‌های گوشتی فاسد داشته باشد. طی سالیان اخیر، استفاده از بسته‌بندی‌های هوشمند به‌منظور ارزیابی شرایط نگهداری و کیفیت فیزیکی، شیمیایی و میکروبی مواد غذایی بسیار مورد توجه بوده است.
دکتر حامد گل محمدی قانع، مجری طرح ضمن توضیح فرایند فساد فراورده‌های گوشتی، در رابطه با اهداف دنبال شده در طرح حاضر گفت: فرایند فساد فراورده‌های گوشتی، اغلب با تولید ترکیبات نیتروژنی مانند آمینهای فرار (به‌ویژه آمونیاک) و دیگر ترکیبات شیمیایی مانند انواعی از اسیدها، الکل‌ها، استرها،کتونها و آلدهیدها همراه است.
وی افزود: در این طرح یک نانوکامپوزیت شفاف زیستی حاوی نانوذرات نقره تولید شده که در برابر ترکیبات آزاد شده از گوشت فاسد واکنش نشان داده و تغییر رنگ می‌دهد.
گل محمدی قانع ادامه داد: استفاده از این نانوحسگر در بسته‌بندی‌های هوشمند موجب می‌شود فساد احتمالی فراورده‌های گوشتی پیش از عرضه به بازار مشخص شود و محصولات با کیفیت بهتری به مصرف‌کنندگان ارائه شود. همچنین عوارض و بیماری‌های ناشی از مصرف گوشت‌های فاسد به‌صورت قابل‌توجهی کاهش یابد.
به گفته گل محمدی قانع، در این طرح، نانوذرات پلاسمونی نقره درون یک بستر نانوسلولز باکتریایی تثبیت شده و از آن به‌عنوان یک نانوحسگر جهت تشخیص بخار آمونیاک متصاعد شده از گوشت قرمز و ماهی طی فرایند فساد آنها استفاده شده است.
وی افزود: همچنین حضور ذرات در ابعاد نانو موجب شده بسته‌بندی نهایی از خواص مکانیکی مطلوبی برخوردار باشد. همچنین با بهره‌گیری از فناوری نانو، امکان تولید لایه‌های بسیار نازک، منعطف و شفاف فراهم آمده است.
این طرح توسط پژوهشگران ایرانی پژوهشکده تکنولوژی تولید جهاد دانشگاهی خوزستان و دانشگاه پلی تکنیک مونترال کشور کانادا بوده است. نتایج این طرح علاوه بر صنعت بسته‌بندی فراورده‌های گوشتی، در حوزه‌ی پزشکی نیز قابل استفاده خواهد بود.
این تحقیقات از تلاش‌های دکتر حامد گل محمدی قانع- (در حال حاضر) عضو هیأت علمی پژوهشگاه شیمی و مهندسی شیمی ایران-بنت‌الهدی حلی- دانشجوی مقطع دکترای دانشگاه پلی تکنیک مونترال کانادا- و محققانی دیگر از این دانشگاه است. نتایج این کار در مجله‌ی Nanoscale با ضریب تأثیر ۷/۷۶ (جلد ۸، شماره ی ۱۵، سال ۲۰۱۶، صفحات ۷۹۸۴ تا ۷۹۹۱) چاپ شده است.
منبع/مهر
