بی اشتهایی عصبی ممکن است برای هر فردی اتفاق بیفتد.این مشکل یک اختلال تغذیه ای است که باعث میشود افراد در مورد وزن خود و غذایی که میخورند، وسواس فکری داشته باشند،در نتیجه دچار بی اشتهایی می شوند و از غذایی که می خورند لذت نمی برند.بدون شک غلبه یافتن بر بی اشتهایی عصبی کار چندان ساده ای نیست.در این مطلب قصد داریم به شما کمک کنیم به درمان این نوع بی اشتهایی بپردازید.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟بیاشتهایی عصبی <Anorexia>مانند سایر اختلالات مرتبط با غذا خوردن، میتواند بر زندگی شما تاثیرگذار باشد. این احتمال وجود دارد که شما تمام مدت در مورد غذا فکر کنید، ساعات زیادی جهت انتخاب گزینههای مورد نظر خود در مغازههای خواروبار فروشی و سوپرمارکتها تقلا کرده و عذاب بکشید.همچنین ممکن است میزبان دستهای از مشکلات جسمانی باشید، مانند سرگیجه، یبوست، خستگی و اینکه خیلی اوقات احساس سرما کنید. ممکن است احساس تحریکپذیری، خشم و برآشفتگی، بداخلاقی و بدخلقی، ناراحتی، نگرانی و ناامیدی کنید. ممکن است به وبسایتهای مربوط به طرفداران بیاشتهایی عصبی سر بزنید، جایی که در آن، به بیماری شما لقب دوستی را نسبت میدهند که در لباسهای فاخر و گران قیمت پنهان میشود و شما با فهرست غذایی شامل کاهو، هویج، پاپکورن، نوشابه و سودا رژیمی سعی در رسیدن به آن جایگاه را دارید. اگر با هرگونه از این مشکلات دستوپنجه نرم میکنید یا اگر فکر میکنیدکه دچار اختلالات مربوط به غذا خوردن شدهاید، از دیگران کمک بخواهید. اگر بیاشتهایی عصبی خود را از افرادی که دوستشان دارید، مخفی میسازید، سعی کنید فردی رازدار و قابل اعتماد را پیدا کنید تا با او در مورد آنچه اتفاق میافتد، صحبت کنید.
بیاشتهایی عصبی و علائم خطری که باید مراقب آنها بود:
ممکن است شناختن علائم و نشانههای بیاشتهایی، مشکل باشد، چراکه افراد مبتلا به بیاشتهایی عصبی، اغلب سعی در پنهان کردن لاغری، عادات تغذیهای یا مشکلات جسمانی خود دارند. اگر شما نگران این هستید که آیا ممکن است فردی که به او اهمیت میدهید، دچار این عارضه باشد، به دنبال این علائم خطر احتمالی باشید:
حذف کردن وعده غذایی
عذر و بهانه آوردن برای عدم مصرف غذا
خوردن فقط میزان معینی از مواد غذایی سالم، معمولاً آن دسته از مواد غذایی که چربی و کالری پایینی دارند.
غذا خوردن با سبک و سیاق خاص و به طور جدی همراه با تشریفات خاص خود، مثل برش دادن و تکه تکه کردن غذا به قطعات خیلی کوچک یا بیرون آوردن غذا از دهان بعد از جویدن.
تهیه و درست کردن غذاهایی که به زحمت آماده میشوند و خودداری از خوردن آن.
وزن کردن خود به طور مکرر (توزینهای مکرر).
بازرسی کردن و بررسیهای مکرر در جلوی آینه، جهت ملاحظه و مشاهده نقصهای خود و عیبجویی
شکایت و نالیدن از چاق شدن.
عدم تمایل به غذاخوردن در جمع و جلوی افراد.
متاسفانه، بسیاری از افراد مبتلا به بیاشتهایی عصبی، دستکم در ابتدا، درمان را نمیپذیرند. تمایل و علاقه آنها به لاغر باقی ماندن، به توجه و نگرانی آنان به سلامتیشان، برتری داشته و مهمتر است. اگر از اطرافیان شما فردی است که نگرانش هستید، از او بخواهید و او را ترغیب کنید تا با پزشک صحبت کند.
روشهای تشخیصی و درمانی
وقتی پزشکان مشکوک میشوند که فردی مبتلا به عارضه بیاشتهایی عصبی است، مشخصاً آزمایشات و تستهای بسیاری انجام میدهند تا با کمک این آزمایشات، با دقت بیشتری به تشخیص بیماری برسند و همچنین هرگونه عوارض مرتبط با آن را بررسی کنند و جلوی آن را بگیرند.
این آزمایشات عموماً شامل موارد زیر است:
معاینات بدنی: این معاینات شامل اندازهگیری قد و وزن، بررسی علائم حیاتی مثل ضربان قلب، اندازهگیری فشار خون و درجه حرارت بدن، بررسی و ارزیابی پوست و ناخنها از جهت خشکی یا سایر مشکلات، گوش دادن به صدای قلب و ششها و معاینه شکم است.
تستهای آزمایشگاهی: این آزمایشات ممکن است شامل شمارش کامل سلولهای خونی (CBC) و سایر آزمایشات اختصاصی خون جهت بررسی سطح الکترولیتها و پروتئین، و نیز بررسی کارایی کبد، کلیه و تیروئید شما باشد. یک آزمایش ادرار نیز ممکن است انجام گیرد.
ارزیابی روانی: پزشک یا روانپزشک از شما درباره افکار، احساسات و عادات تغذیهای شما خواهد پرسید. همچنین ممکن است از شما خواسته شود پرسشنامههای خودارزیابی، روانی را کامل کنید.
بررسیهای دیگر: ممکن است عکسبرداری به روش اشعه ایکس برای بررسی و ارزیابی شکستگیهای استخوانی، ذاتالریه (پنومونی) یا مشکلات قلبی، انجام گیرد. از الکتروکاردیوگرام (ثبت ضربان قلب بهوسیله برق)، نیز میتوان برای جستجو و بررسی نامنظمیهای قلبی و اختلالات قلبی استفاده کرد. آزمایش تراکم استخوان ممکن است جهت ارزیابی و بررسی سلامت استخوانهای شما انجام شود. این امکان نیز وجود دارد که آزمایشاتی جهت تعیین مقدار انرژی (کالری) که بدن شما استفاده میکند انجام شود، که میتواند در برنامهریزی نیازها و احتیاجات تغذیهای شما کمککننده باشد.
معیارهای تشخیص بیاشتهایی عصبی
برای اینکه عارضه بیاشتهایی عصبی در شما تشخیص داده شود، شرایط شما باید با یکسری معیارهایی که در دستورالعمل تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM) جمع آوری شده، مطابقت داشته باشد.
معیارهای تشخیصی DSM جهت بیاشتهایی عصبی عبارتند از:
امتناع و خودداری از حفظ و نگهداری وزن بدن در حداقل میزان وزن طبیعی یا بالاتر از آن که متناسب با سن و قد فرد باشد.
ترس شدید و فراوان از افزایش وزن یا چاق شدن، مگر اینکه دچارکاهش وزن باشید.
انکار شدید و جدی در مورد پایین بودن وزن خود یا وجود یک تصویر ذهنی تحریف شده از شکل ظاهری و اندام خود.
در زنانی که عادت ماهانه در آنها شروع شده، قطع آن حداقل برای سه دوره پیاپی و متوالی.
برخی از متخصصین رشته پزشکی، بر این باورند که ممکن است این معیارها خیلی سختگیرانه باشد و نشانهها و علائم را در بعضی از افراد، به درستی منعکس نمیسازد. ممکن است بعضی از افراد تمامی این معیارهای تشخیصی را نداشته باشند، اما هنوز مبتلا به عارضه اختلال مربوط به غذا خوردن باشند و نیاز به کمک تخصصی داشته باشند.
پیشگیری
راه مطمئن و تضمینشدهای جهت پیشگیری از ابتلاء به بیاشتهایی عصبی یا سایر اختلالات مربوط به غذا خوردن، وجود ندارد. احتمالاً پزشکان مراقبتهای اولیه در موقعیت و جایگاه خوبی برای تعیین و تشخیص نشانهها و علامات اولیه ابتلاء به اختلالات مرتبط با غذا خوردن و جلوگیری از رشد و پیشرفت کامل بیماری، قرار دارند. برای مثال آنها میتوانند سوالاتی را در زمینه عادات تغذیهای و رضایت فرد از وضعیت ظاهری خود، طول دیدار و ملاقاتهای پزشکی، بپرسند. اگر در یکی از اعضاء خانواده خود یا یک دوست، متوجه اعتماد به نفس پایین، عادت به رژیمهای سخت و طاقتفرسا و عدم رضایت از ظاهر خود، شدید، با او در این مقوله صحبت کنید. گرچه ممکن است قادر نباشید از پیشرفت اختلال مرتبط با غذاخوردن جلوگیری کنید، میتوانید در رابطه با رفتار سالمتر یا گزینههای درمانی صحبت کنید.سپید
بیاشتهایی عصبی و علائم خطری که باید مراقب آنها بود:
ممکن است شناختن علائم و نشانههای بیاشتهایی، مشکل باشد، چراکه افراد مبتلا به بیاشتهایی عصبی، اغلب سعی در پنهان کردن لاغری، عادات تغذیهای یا مشکلات جسمانی خود دارند. اگر شما نگران این هستید که آیا ممکن است فردی که به او اهمیت میدهید، دچار این عارضه باشد، به دنبال این علائم خطر احتمالی باشید:
حذف کردن وعده غذایی
عذر و بهانه آوردن برای عدم مصرف غذا
خوردن فقط میزان معینی از مواد غذایی سالم، معمولاً آن دسته از مواد غذایی که چربی و کالری پایینی دارند.
غذا خوردن با سبک و سیاق خاص و به طور جدی همراه با تشریفات خاص خود، مثل برش دادن و تکه تکه کردن غذا به قطعات خیلی کوچک یا بیرون آوردن غذا از دهان بعد از جویدن.
تهیه و درست کردن غذاهایی که به زحمت آماده میشوند و خودداری از خوردن آن.
وزن کردن خود به طور مکرر (توزینهای مکرر).
بازرسی کردن و بررسیهای مکرر در جلوی آینه، جهت ملاحظه و مشاهده نقصهای خود و عیبجویی
شکایت و نالیدن از چاق شدن.
عدم تمایل به غذاخوردن در جمع و جلوی افراد.
متاسفانه، بسیاری از افراد مبتلا به بیاشتهایی عصبی، دستکم در ابتدا، درمان را نمیپذیرند. تمایل و علاقه آنها به لاغر باقی ماندن، به توجه و نگرانی آنان به سلامتیشان، برتری داشته و مهمتر است. اگر از اطرافیان شما فردی است که نگرانش هستید، از او بخواهید و او را ترغیب کنید تا با پزشک صحبت کند.
روشهای تشخیصی و درمانی
وقتی پزشکان مشکوک میشوند که فردی مبتلا به عارضه بیاشتهایی عصبی است، مشخصاً آزمایشات و تستهای بسیاری انجام میدهند تا با کمک این آزمایشات، با دقت بیشتری به تشخیص بیماری برسند و همچنین هرگونه عوارض مرتبط با آن را بررسی کنند و جلوی آن را بگیرند.
این آزمایشات عموماً شامل موارد زیر است:
معاینات بدنی: این معاینات شامل اندازهگیری قد و وزن، بررسی علائم حیاتی مثل ضربان قلب، اندازهگیری فشار خون و درجه حرارت بدن، بررسی و ارزیابی پوست و ناخنها از جهت خشکی یا سایر مشکلات، گوش دادن به صدای قلب و ششها و معاینه شکم است.
تستهای آزمایشگاهی: این آزمایشات ممکن است شامل شمارش کامل سلولهای خونی (CBC) و سایر آزمایشات اختصاصی خون جهت بررسی سطح الکترولیتها و پروتئین، و نیز بررسی کارایی کبد، کلیه و تیروئید شما باشد. یک آزمایش ادرار نیز ممکن است انجام گیرد.
ارزیابی روانی: پزشک یا روانپزشک از شما درباره افکار، احساسات و عادات تغذیهای شما خواهد پرسید. همچنین ممکن است از شما خواسته شود پرسشنامههای خودارزیابی، روانی را کامل کنید.
بررسیهای دیگر: ممکن است عکسبرداری به روش اشعه ایکس برای بررسی و ارزیابی شکستگیهای استخوانی، ذاتالریه (پنومونی) یا مشکلات قلبی، انجام گیرد. از الکتروکاردیوگرام (ثبت ضربان قلب بهوسیله برق)، نیز میتوان برای جستجو و بررسی نامنظمیهای قلبی و اختلالات قلبی استفاده کرد. آزمایش تراکم استخوان ممکن است جهت ارزیابی و بررسی سلامت استخوانهای شما انجام شود. این امکان نیز وجود دارد که آزمایشاتی جهت تعیین مقدار انرژی (کالری) که بدن شما استفاده میکند انجام شود، که میتواند در برنامهریزی نیازها و احتیاجات تغذیهای شما کمککننده باشد.
معیارهای تشخیص بیاشتهایی عصبی
برای اینکه عارضه بیاشتهایی عصبی در شما تشخیص داده شود، شرایط شما باید با یکسری معیارهایی که در دستورالعمل تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM) جمع آوری شده، مطابقت داشته باشد.
معیارهای تشخیصی DSM جهت بیاشتهایی عصبی عبارتند از:
امتناع و خودداری از حفظ و نگهداری وزن بدن در حداقل میزان وزن طبیعی یا بالاتر از آن که متناسب با سن و قد فرد باشد.
ترس شدید و فراوان از افزایش وزن یا چاق شدن، مگر اینکه دچارکاهش وزن باشید.
انکار شدید و جدی در مورد پایین بودن وزن خود یا وجود یک تصویر ذهنی تحریف شده از شکل ظاهری و اندام خود.
در زنانی که عادت ماهانه در آنها شروع شده، قطع آن حداقل برای سه دوره پیاپی و متوالی.
برخی از متخصصین رشته پزشکی، بر این باورند که ممکن است این معیارها خیلی سختگیرانه باشد و نشانهها و علائم را در بعضی از افراد، به درستی منعکس نمیسازد. ممکن است بعضی از افراد تمامی این معیارهای تشخیصی را نداشته باشند، اما هنوز مبتلا به عارضه اختلال مربوط به غذا خوردن باشند و نیاز به کمک تخصصی داشته باشند.
پیشگیری
راه مطمئن و تضمینشدهای جهت پیشگیری از ابتلاء به بیاشتهایی عصبی یا سایر اختلالات مربوط به غذا خوردن، وجود ندارد. احتمالاً پزشکان مراقبتهای اولیه در موقعیت و جایگاه خوبی برای تعیین و تشخیص نشانهها و علامات اولیه ابتلاء به اختلالات مرتبط با غذا خوردن و جلوگیری از رشد و پیشرفت کامل بیماری، قرار دارند. برای مثال آنها میتوانند سوالاتی را در زمینه عادات تغذیهای و رضایت فرد از وضعیت ظاهری خود، طول دیدار و ملاقاتهای پزشکی، بپرسند. اگر در یکی از اعضاء خانواده خود یا یک دوست، متوجه اعتماد به نفس پایین، عادت به رژیمهای سخت و طاقتفرسا و عدم رضایت از ظاهر خود، شدید، با او در این مقوله صحبت کنید. گرچه ممکن است قادر نباشید از پیشرفت اختلال مرتبط با غذاخوردن جلوگیری کنید، میتوانید در رابطه با رفتار سالمتر یا گزینههای درمانی صحبت کنید.سپید
منبع:شفا آنلاین