غذا خوردن یکی از فعالیت های روزانه ی همه ی افراد است ، چقدر خوب است که این فعالیت به یک عادت تبدیل نشود و برای آن ارزش قائل شویم. سعی کنید که در وعده های غذایی خود بیشتر به ارزش غذایی خوراکی ها توجه داشته باشید.
رعایت نکات شناخته شده و مهم علم تغذیه و پیروی از یک برنامه غذایی مطلوب و هدفمند در اولین سال های زندگی، برای دسترسی حداکثری کودک در حال رشد به تمامی مواد غذایی مورد نیاز بدن در این دوران و تاثیر بی نظیری که توجه به این امر می تواند در سلامت آینده فرد و جامعه داشته باشد، نیازمند مکث و مداقه بیشتری بوده و سال هاست که تمرکز و تلاش برنامه ریزان و متولیان سلامتی در کشورهای توسعه یافته نیز در راستای پیشگیری از ابتلا به بیماری های گوناگون در سنین بالاتر، بر محور آموزش و اصلاح تغذیه از دوران خردسالی قرار گرفته است. در این زمینه، تجربیات متعدد و پایش های ادواری کنترل شده نشان داده اند که مداومت و برخورد مکرر کودک با غذای سالم و عادت به مصرف مواد غذایی مناسب از سنین پایین، می تواند در شکل گیری طبیعی ذایقه و در نتیجه عدم تمایل فرد به استفاده از مواد غذایی مضر در سنین بالاتر مفید و موثر واقع شود. بنابراین بدیهی است که در این روند، نقش والدین در چگونگی آغاز تغذیه کودک با غذاهای گوناگون و شروع آشنایی ذایقه او با طعم های مختلف، بسیار مهم و اساسی است.
پیش از این دیدیم که بهترین و کامل ترین غذای کودک در شش ماه اول زندگی شیر مادر است و از شش ماهگی باید با افزودن غذای کمکی به وعده های شیر مادر، همگام با افزایش نیاز کودک به کالری و مواد غذایی گوناگون، به مرور او را با تغذیه سالم و مناسب آشنا کنیم، به نحوی که بتوان از پایان سال اول، کم کم تعداد وعده های شیر مادر را به حداقل رسانده و در ۱۸ماهگی یا دو سالگی به طور کامل استفاده از شیر مادر را قطع کرد. تا زمانی که طفل از نعمت تغذیه با شیر مادر برخوردار است علاوه بر تامین کالری و مواد مورد نیاز، وجود انواع آنتی بادی ها و فاکتورهای تقویت کننده سیستم ایمنی بدن در شیر مادر، کودک را در مقابله با عفونت ها و بیماری های گوناگون یاری می کنند. به نحوی که در مواقع ابتلا به بیماری، می توان به آن به عنوان بهترین منبع تغذیه تکیه کرد. اما با اتمام مرحله، استفاده از شیر مادر، با توجه به اینکه هنوز سیستم ایمنی به کمال نرسیده، اهتمام بیشتر به نوع و میزان مواد مغذی که از راه غذا در اختیار کودک قرار داده می شود، الزامی است. این مساله تقریبا در مورد سایر ارگان های بدن نیز صادق است و مطمئنا در جهت تکامل و رشد آنها نیاز به عناصر و ترکیباتی است که همگی باید از راه غذا به دست آیند. این آگاهی مهم اما ناقص که فرزندمان برای رشد خود نیاز به تغذیه کافی دارد در بسیاری از مواقع گمراه کننده است و باعث می شود والدین عزیز بکوشند که به هر قیمتی فرزندشان غذا بخورد اما «چه چیز؟»، «چقدر؟» و «چه موقع؟» برایشان در اولویت بعدی قرار دارد. این مساله در شکل های مختلفی قابل مشاهده است. مثلا در برخورد با اولین عدم تمایل کودک به مصرف غذای سالمی که برایش تهیه کرده اند، به صرف اینکه حتما غذایی به خورد او بدهند فورا به سمت غذاهای طعم دار و پرچرب می روند و ناخواسته قدم در راهی می گذارند که کاملا بر خلاف هدف و مقصودشان، آینده خوشی را برای فرزندشان به ارمغان نخواهد آورد. مصرف این گونه غذاها علاوه بر ایجاد کالری بالا و سیری کاذب که کودک را از مصرف میان وعده هایی مانند میوه و شیر محروم می کند، ذایقه او را هم برای آینده به سمتی سوق می دهد که می دانیم. در بسیاری از مواقع دیده ایم که کودکی با اضافه وزن به پزشک مراجعه می کند، ولی دچار مشکلات گوناگونی است که همگی آنها ناشی از تغذیه نامناسب است. متاسفانه در اثر هم نشینی مهرمادری با ناآگاهی، از این دست موارد در تمامی اقشار جامعه، چه مرفه و چه محروم قابل مشاهده است. بنابراین در مواجهه با سوال «کودکمان را چگونه تغذیه کنیم؟» نیازمند بررسی سه نکته هستیم:
۱) چه مواد غذایی باید در برنامه روزانه یا هفتگی کودک مان باشد که برآورده کننده تمامی نیازهای او باشد؟
۲) آنها را چگونه طبخ کنیم؟
۳) هرکدام از آنها را چگونه و در چه زمانی به کودک مان بدهیم؟
از آنجا که اساس علم تغذیه در تمام زندگی بر پایه جواب به این سه سوال است ما هم سعی می کنیم به اختصار و در چند قسمت پیاپی به برخی نکات مهم برای نزدیک شدن به جواب این پرسش ها بپردازیم. تنها در اینجا اشاره می کنیم که برای رسیدن به پاسخ سوال اول باید کمی بیشتر از هرم غذایی بدانیم. جواب پرسش دوم، متضمن بحث در مورد اثرات طبخ و فواید و مضرات انواع آن است و سوال سوم هم مساله ای است ترکیبی و پیچیده شامل نکات جسمانی و روانی که آگاهی از روند رشد و افت و خیزهای آن می تواند به ما کمک کند.
