پزشکان متخصص زیبایی متعددی وجوود دارند که هر کدام بر اساس تخصصشان بیماران را ویزیت میکنند.معلوم است که هر متخصصی برای هر کاری ساخته شده و افرادی که تخصص کافی در زمینه مورد نظرشان را ندارند نمیتوانند کاری قابل قبول را ارائه دهند.جدیدآ اخباری بر این موضوع منتشر شده که پزشکان غیر متخصص وارد حوزه زیبایی شده اند.
ورود پزشکان عمومی به حوزه زیبایی، واردات مواد بوتاکس از چین و عوارض آن، لیزر موهای زائد بدن از مهمترین های مورد بحث این روزهاست.
امروزه انجام عمل های جراحی و غیر جراحی زیبایی در دنیا رونق یافته است و ایران هم به عنوان یکی از کشورهای پیشرو در این زمینه به عنوان یکی از ۱۰ کشور اول متقاضی انجام عمل زیبایی در دنیا مطرح است. با وجود تعدد متخصصان حاذق در زمینه پوست و زیبایی در ایران ، اما شاهد فعالیت افراد غیر متخصص و گاها غیر مرتبط با رشته زیبایی هستیم، تردیدی نیست که حضور این افراد و دخالت آنها در رشته ای تخصصی حوزه سلامت امروز توانسته جذبه زیادی در بین مردم داشته باشد به طوری که حتی مشاهده شده آرایشگاها به راحتی در برخی از امور مربوط به زیبایی ورود کرده اند و آسیب های فروانی هم به حوزه سلامت و هم به قشر کثیری که متقاضی امور زیبایی هستند وارد کردند.
با نزدیک شدن به عید نوروز هر ساله بر شمار متقاضیان جوان سازی و زیبایی پوست به ویژه در بین بانوان اضافه میشود ، از این رو برای اطلاع رسانی و شفاف سازی مردم گفتگویی با مجتبی قمری متخصص بیماری های پوست ، مو و زیبایی و عضو انجمن پوست ایران انجام دادیم که در ادامه می خوانید.
یکی از اصلی ترین مشکلات حوزه پوست و زیبایی که در سال های اخیر گریبان گیر این بخش از حوزه سلامت شده است، ورود افراد غیر متخصص به این حوزه است در این باره توضیح دهید
مسلما در دنیای امروز بحث پوست و زیبایی وارد موقعیت جدیدی شده و در مواردی در سبد نیاز مردم قرار گرفته است و بر این اساس بسیاری از مردم عزیز برای دریافت خدمات پوست و زیبایی دچار سردرگمی هستند و متاسفانه گروههای غیر متخصص و یا متخصصین غیر مرتبط و حتی گاها غیر پزشک با ورود به ان سعی در کسب درامد دارند.بدیهی است حوزه پوست و زیبایی ارکانی از بدن انسان و سلامت افراد محسوب میگردد که به هیچ عنوان نمی بایست محل ازمون و خطا و بازی های بازاری برای کسب درامد قرار بگیرند.
گزارشات فراوانی در زمینه ورود پزشکان عمومی به حوزه پوست، مو وزیبایی وجود دارد (موضوعی که انجمن جراحان زیبایی هم سالهاست در این زمینه از وزارت بهداشت و نظام پزشکی کمک خواسته) این افراد چگونه می توانند در این زمینه فعالیت کنند
اصولا ورود به هر یک از حیطه های تخصصی در خصوص بدن انسان نیاز به احراز صلاحیت و تخصص دقیق در ان رشته دارد که طبق قانون اساسی جمهوری اسلامی تنها اموزش دیدگان دوره تخصصی رشته پوست و مو و زیبایی در حوزه بیماریها و جراحی های پوستی و زیبایی پوست واجد شرایط هستند.
همچین فوق تخصص جراحی پلاستیک و ترمیمی در حوزه های جراحی های وسعیع تر زیبایی و ترمیمی و اموزش دیدگان رشته جراحی گوش و حلق و بینی در یکسری جراحی های زیبایی منطقه گوش و حلق و بینی دارای مهارت هستند همچنین جراحیهای زیبایی در محدوده چشم پزشکی و فک و صورت نیز در این دو رشته تخصصی تعریف شده است.
در خصوص پزشکان محترم عمومی با توجه به اینکه این عزیزان بار اصلی طرح سلامت خصوصا در خارج از مراکز را به دوش میکشند و اکثریت این عزیزان با شرافت کامل در حال ارائه خدمات تعریف شده برای ایشان هستند ولی به همان دلایل عرض شده گروهی از این عزیزان با ورود به حوزه تخصصی پوست و زیبایی و حتی گاها جراحی پلاستیک در حال فعالیت هستند که تعداد انها در مقابل تعداد کل پزشکان عمومی در اقلیت میباشد ولی متاسفانه درکل تعداد زیادی هستند که شاهد افزایش شما این متخلفان هستیم.
آیا وزارت بهداشت تا کنون در این زمینه اقدامی کرده است، از طرفی با وجود اینکه یکی از بیشترین شکایتها به نظام پزشکی در همین حوزه و از همین افراد غیر متخصص است، تا کنون چه اقداماتی در این زمینه شده است
ما در وزارت بهداشت درمان و اموزش پزشکی در خصوص فعالیت رشته های تحصیلی قوانین کاملا مبسوط و روشنی داریم که بر اساس دروس و ازمونهای ارائه شده در دوران تحصیلی تخصصی که کوریکولوم نامیده میشوند اجازه فعالیت هر گروه را مشخص می کند و حد و مرز ها تا حدود بسیار زیادی هم طراز و متقارن با اهداف اموزشی هر گروه اموزشی مشخص شده است.
در خصوص گروهی از پزشکان عمومی که در حیطه های مختلف پوست و مو و لیزر و زیبایی و جراحی های زیبایی فعالیت مینمایند طبق قانون و بخشنامه های متعدد وزارت بهداشت از انجاییکه اهداف اموزشی این عزیزان به هیچ وجه موارد ذکر شده نبوده و نیست اجازه فعالیت در این خصوص وجود ندارد ، ولی متاسفانه علیرغم وجود این قوانین به علت کثرت این دخالتها و گاها حضور بعضی از منفعت برندگان جناحی و سیاسی در بعضی مدیریت ها و معاونتهای دانشگاهی ، دربخش نظارت و اجرای قوانین شاهد بروز مشکلات زیادی هستیم، به غیر از این نکته ای که در سطح جامعه و مردم بیشتر خودنمایی می کند عدم شفافیت و صداقت خدمات دهنده به مردماست.
متاسفانه اکثریت این گروه با اسامی و القابی که سندیت و ارزش قانونی و علمی ندارند سعی در گمراه کردن مراجعه کنندگان دارند طوریکه حتی در برخورد با تابلو و سرنسخه های بیشتر این مراکز و مطبها تشخیص اینکه فرد خدمات دهنده ایا متخصص هستند یا اینکه متخصص کدام رشته میباشند قابل تشخیص نیست و اکثرا مراجعه کنندگانی که به مشکلاتی برخورد می کنند در محاکم متوجه عنوان اصلی فرد می شوند . در جهت اگاهی مردم سایت رسمی انجمن متخصصین پوست لیست متخصصین پوست کشور را ارائه کرده که با مراجعه به ان می توانند به نام و ادرس متخصص دسترسی داشته باشند و سایر سایتها و تبلیغات فضای مجازی به هیچ عنوان قابل استناد نیست.
بی تردید شما به عنوان متخصص پوست، مو و زیبایی از چگونگی عملکرد این افراد و داروهای مصرفی مطلع هستید در صورت امکان برای روشن شدن موضوع قدری توضیح دهید، به طور کلی مصرف داروهای نامعتبر توسط افراد غیر متخصص چه عوارضی به دنبال داشته است؟
در زمینه آگاه سازی و شفاف سازی، توجیه و مجوز انجام خدمات بهداشتی و درمانی نقش وزارت بهداشت درمان و اموزش پزشکی وسازمان نظام پزشکی بسیار بارز و اصلی است و در این خصوص وظیفه سطح بندی و مرزبندی و صدور مجوزات انجام خدمات از سوی متخصصین رشته های مختلف ، و حتی پزشکان عمومی نیز بر عهده وزارت بهداشت و درمان و اموزش پزشکی است که بر اساس مصوبات شورایعالی انقلاب فرهنگی و به طریق اولا قوه مقننه میباشد . که تردیدی نیست که دراین خصوص تقریبا بطور کامل قوانین موجود و دستورالعملها واضح هستند. البته در مواردی در دوره هایی از ریاست ها و معاونت ها بخشنامه هایی صادر شده که باعث خروج از شفافیت گشته اند و در مواردی دستوراتی بدون در نظر گرفتن اهداف اموزشهای تخصصی و عمومی صادر شده است. با تمام اینها متاسفانه همچنان این دو مدیریت در بخش اطلاع رسانی و شفاف سازی برای مردم عزیز و متخصصین و پزشکان کاستی هایی دارند که با توجه به حساسیت بسیار زیاد موضوع می تواند منبع ضرر و زیانهای جبران ناپذیری برای مردم باشد.
چگونه باید از داشتن مجوز مراکز ارائه دهنده خدمت در زمینه پوست و زیبایی مطلع شد؟
قبل از پرداختن به موضوع مواد و داروهای مجاز و علمی بد نیست به معضل زشت و ناپسند این روزهای جامعه اشاره ای شود. متاسفانه مدتی است رسانه ملی علیرغم تجربه تلخ و شکست خورده کرم حلزون و درمان قطعی لک و ریزش مو و… محل تاخت و تاز تبلیغاتی شده که دقیقا قشر نا آگاه و نیازمند به خدمات در جامعه را نشانه گرفته و باز شوربختانه در این ایجاد هیجان کاذب از چهرهای سرشناس غیر پزشکی مثل هنرپیشه ها خواننده ها و ورزشکاران حرفه ای سواستفاده می شود ،سالهای مدیدی در تفسیر کانالهای ماهواره ای این دروغ و دغل واضح بوده و متاسفانه در حال حاضر این عملیات در رسانه ملی مشاهده می شود و حتی کار به بیلبوردهای عظیم تبلیغاتی نیز کشیده شده است و نیاز برخورد صریح و سریع مراجع علمی و انتظامی با این معضل جدی وجود دارد.
در خصوص مواد و داروهای مجاز واجد بودن تاییدیه های معاونت های مختلف وزارت بهداشت در کشور می توانند مقیاس قابل قبولی برای تضمین سلامت دارو باشد ولی باید توجه داشت استفاده از این مواد و داروها حتی در سطح مکمل ها درصورتیکه خارج از دایره علمی توصیه و تجویز نشود نه تنها بی اثر خواهد بود بلکه میتواند مخرب و اسیب رسان باشند.
در نتیجه در هر حوزه فقط متخصصین آن رشته می توانند محل استفاده انها را تعیین کنند.همانطورکه در تبلیغاتی که قبلا توضیح داده شد از موادی که دارای تاییدیه هم هستند در مقیاسها و عملکردهای غیر واقعی نام برده می شود.
با توجه به نزدیک شدن ایام عید نوروز شاهد افزایش تقاضا در زمینه جوان سازی و زیباسازی پوست هستیم، چه توصیه ای به مردم دارید؟
اصولا در تمام مکاتب علمی زیبایی نکته اول که مهمترین است. بررسی توقع مراجعه کننده در خصوص شخص و آن خدمات خاص است و وظیفه یک متخصص پوست بررسی و شفاف سازی میزان تقارن و قابلیت انجام این توقعات است. چنانچه تطابق وجود نداشت مسلما متخصصین پوست توصیه به انجام خدمات دیگر یا حتی عدم انحام خدمات را خواهند داشت و این نقطه ای است که گروههای متخلف از آن برای جلب بیشتر مراجعه کنندگان و دریافتهای غیر منطقی مبالغ استفاده می کنند و با ایجاد هیجان و توقع غیر واقع در آنان در واقع می توانند منشا عوارض وخیم و گاها غیرقابل برگشت برای سلامتی و زیبایی و حتی جان انان باشند.
مسلما با نزدیک شدن نوروز تقاضای مردم برای دریافت خدمات زیبایی بیشتر خواهد بود ولی باید به یاد داشت که بیشتر خدمات جوانسازی در زمان دو هفته منشا اثر واضح نیستند یا اینکه ایجاد علائم موقتی روی پوست دارند که صلاح نیست در این زمان کوتاه انجام شوند و بهتر است به توصیه متخصصان پوست خود از خدمات خاصی بهره ببرند.
درباره کیت های پی آر پی (که چندی پیش سازمان غذا و دارو در خصوص ممنوعیت استفاده از آن در حوزه جوان سازی پوست هشدار داده بود)، توضیح دهید؟
به طور کلی روش “پی ار پی” روشی است که از گذشته های دور در تسکین مشکلات و دردهای مفصلی و ترمیم بافتهای اسیب دیده استفاده می شد، ولی از زمان ورود ان در حوزه پوست مجددا محل بزرگنمایی و اغراق و اغوا گری برخی سودجو قرار گرفت و برخی غیر متخصص و شرکتها با هجوم تبلیغاتی سعی در بزرگنمایی و پولسازی کاذب از این روش علمی کردند تا جایی که برای مثال یک پزشک عمومی سالها با تبلیغ در صفحه اصلی روزنامه دارای نیازمندی، این روش را جایگزین تمام روشهای درمانی و ترمیمی بیماریهای مو و حتی جایگزین کاشت مو اعلام می کرد و از این راه میلیاردها تومان از جیب مردم خارج کرد و میلیاردها دلار بی اعتمادی و سردرگمی بین مردم ایجاد شد. ما نباید نافی اثربخشی نسبی و شرطی این روش در مواردی و با درصد مشخص باشیم و در این زمینه مقالات معتبری هم وجود دارد و به هر حال ذکر این نکته در مبحث بیماریهای مو ضروریست که در کنار درمانهای کلاسیک پی ار پی می تواند با حدود درصد مشخصی کمک کننده باشد.
طبیعتا بعد از بعضی پزشکان غیر متخصص که برای این روش هیجان کاذب ایجاد کردند برخی شرکتها نیز سعی در سودجویی کرده و کیتهایی که عملا هزینه تولید بالایی ندارند را خارج از استاندارد با قیمتهای گزاف ارائه کردند که متاسفانه مراجع قانونی به جای نظارت به این موضوع سعی در پاک کردن صورت مسئله داشته و استفاده از کیت پی ار پی غیر قانونی اعلام سد.
این روزها تقاضا برای تزریق بوتاکس هم شدت یافته برای اطلاع رسانی بیشتر به مردم در این زمینه چه توصیه ای دارید؟
بحث بوتاکس و اثرات ان یک مبحث علمی است ولی نکته ای که مردم باید توجه داشته باشند این است که گرفتار دام تزریق مواد غیر استاندارد و غیر قانونی نشوند. سال گذشته در روزهای پایانی سال تزریق نوعی بوتاکس چینی بنام کنیتوکس که بر خلاف روی ان پرجم کانادا نقش بسته بسیاری از مراجعه کنندگان به این مراکز زرد را راهی بیمارستان ها و حتی بخش های مراقبت ویژه کرد.
تا بحال فقط چهار محصول از طرف سازمان غذا و دارو تاییده دارند که عبارتند از دیسپورت انگلستان ، نرونکس کره جنوبی ، زئومین المان و مصپورت ایران. بدیهی است هر متخصص پوستی با توجه به تجربه شخصی و تمایلات و شرایط بیمار از یکی از این محصولات استفاده خواهد کرد. ضمنا باید بدانید که تزریق بوتاکس مثل تزریق ژل و سایر خدمات تخصصی پوست و زیبایی جز اهداف اموزشی پزشکان عمومی نیست و این عزیزان مجاز به انجام آن نیستند.
به نظر شما آیا برای متقاضی تزریق بوتاکس این حق وجود دارد تا از برند تزریقی به پوستش توسط پزشک مطلع شود؟
طبیعتا بهترین مقیاس ها برای مردم در زمان تزریق بوتاکس اول اطمینان از اینکه فرد تزریق کننده متخصص پوست باشد و توجه به اینکه هیچ سرتیفیکیشن و عنوان فرعی از جمله عضو انجمن های داخلی و خارجی جایگزین مدرک تخصصی رسمی و دانشگاهی نیست که باید در تابلو و سرنسخه و بصورت علنی در مطب یا کلینیک بصورت قابل رویت نصب باشد و در ان عنوان دانشنامه رسمی فرد در وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشکی دکتری تخصصی پوست و مو ذکر شده باشد.سایر القاب هیچ ارزش قانونی ندارد، در درجه بعد مردم حق دارند داروی تزریقی را با چشم خود ببینند و قبل از اینکه تزریق شود چک کنند و به هیچ عنوان فریب شلوغی مکانها و قیمت ارزان را نخورند زیرا ممکن است جبران مافات آن امکان پذیر نباشد.
به عنوان سوال پایانی قدری در خصوص لیزر پوست هم توضیح دهید.چند سالی است که پیامکهایی با این محتوا( انجام لیزر الکساندریت با قیمت تعیین شده ) رونق یافته، چقدر می توان به این پیامک ها اعتماد کرد؟ توصیه شما در زمینه لیزر چیست؟( با توجه به اینکه در حال حاضر لیزر در آرایشگاه های زنانه و یا مراکز بدون مجوز به راحتی انجام میشود در خصوص عوارض این عمل زیبایی نیز توضیح دهید؟
اصولا کلمه لیزر یک نام عمومی در خصوص طیف وسیعی از دستگاهها هستند که ایجاد طول موجهای مختلف می کنند که در حیطه رفع موهای زائد سه طول موج اصلی به این کار اختصاص دارند که عبارتند از طول موج الکساندرایت طول موج دایود و طول موج ان دی یگ، تولید تجهیزاتی که طول موجهای فوق را ایجاد می کنند در کمپانی های زیادی در دنیا انجام می شوند که بر اساس سابقه کمپانی ، قطعات بکار رفته ، کنترل کیفیت ، بررسی خطای هر قطعه در شرایط مختلف و ..دسته بندی میگردند و در نتیجه تعداد کمپانی هایی که تمام فاکتورها را با امتیاز بالا رعایت می کنند، خیلی زیاد نیستند.
در ضمن باید توجه داشت که در کشور ما لیزر الکساندرایت به عنوان دستگاه گرانقیمت تر معرفی می شود در حالی که با توجه به تیپ پوستی مردم کشور ما خصوصا در بعضی استانها لیزر مناسب تر از نوع دایود و یا “ان دی یگ” است. ولی نکته قابل تامل اینکه در بازار ایران به تعداد بی شمار لیزر بی کیفیت از خانواده دایود وجود دارد و چنانچه قرار باشد دایود موثرو با کیفیتی برای رفع موهای زائد انتخاب شود،هزینه تهیه این تکنولوژی در مواردی با تهیه دستگاه الکساندرایت با کیفیت برابری می کند.
ضمنا تجهیزات حرفه ای لیزر دارای عمر محدودی هستند که علیرغم اینکه با تعویض بعضی قطعات امکان استفاده طولانی از آنها وجود دارد ولی قطعات اصلی این دستگاهها افت کیفیت خواهند داشت. طبق تعریف و توجیه اقتصادی این دستگاهای گرانقیمت بین ۴ تا ۶ سال عمر دارند و پس از آن قیمت این دستگاهها حتی در مورد برند های بسیار معتبر از نظر کمپانی سازنده به صفر می رسد. ولی متاسفانه در آشفته بازار ایران تعداد بسیار زیادی از این تجهیزات به صفر رسیده مشغول فعالیت هستند که طبیعتا برای مالک قانونا شامل هزینه ای نیست و می تواند با دریافتی های بسیار پایین و در عین حال با کیفیت پایین و احتمال عوارض بالا ارائه خدمات کنند.
اصولا تعداد جلسات لازم برای رفع موهای زائد چالشی است که متاسفانه مستمسکی است برای سو استفاده،تعیین تعداد دقیق جلسات کمی مشکل است ولی تعداد در حیطه ۶ تا ١٠ جلسه بر حسب نواحی مختلف متفاوت است. این به شرط رعایت انرژی مناسب کیفیت مناسب دستگاه و تعداد شاتهای مناسب است که با فواصل چهار تا شش هفته انجام می شود.اخیرا با اگهی هایی روبرو هستیم که با بکار گیری از اسامی لیزرهای معتبر مدعی هستند هزینه جلسات بسیار بسیار پایین دریافت می کنند که در تماس با این مراکز تعداد جلسات را دو برابر عادی و فاصله جلسات را نصف زمان عادی اعلام می کنند که کاملا می توان نتیجه گرفت در چنین برنامه غیر علمی تعداد شاتها نیز می تواند زیر سوال باشد.