با بکارگیری انوکساپارین یا کلکسان بشکل تزریق زیرجلدی است به این معنی که دارو در چربی زیر پوست و نه در عضله تزریق میشود. این دارو بشکل آمپول هایی که قبلا از دارو پر شده است ارائه می شود.
قبل از شروع باید مطمئن شوید وسایل زیر در دسترس شما است
- سرنگ انوکساپارین که از قبل از دارو پر شده است
- پنبه آغشته به الکل
- یک جعبه فلزی یا از جنس پلاستیک سخت و درب دار که بعد از تزریق بتوانید سوزن را در آن بیندازید
مراحل تزریق چگونه است
- روی یک میز را تمیز کنید و وسایل مورد استفاده را روی آن بچینید
- دست های خود را با آب و صابون بشویید و خشک کنید
- بنشینید
- محلی را که باید تزریق را در آنجا انجام دهید مشخص کنید. این محل میتواند در نقاطی روی شکم یا جلو و طرفین ران باشد. از قبل محل هایی را که میتوانید تزریق کنید با پزشک یا پرستار هماهنگ کنید.
- نباید تزریق را در نزدیکی محل جراحی انجام دهید. اگر قسمتی از پوست به علت جای زخم قبلی، سفت شده است تزریق باید حداقل سه سانتیمتر از آن دور باشد و مراقب باشید که محل تزریق حداقل 5 سانتیمتر با ناف فاصله داشته باشد.
- تزریق را در محل هایی که پوست سفت شده است و یا کبود، متورم یا دردناک است انجام ندهید
- محل تزریق را با پنبه آغشته به الکل تمیز کنید و سپس اجازه دهید پوست شما خشک شود. برای خشک شدن پوست را فوت نکنید
- درپوش پلاستیکی سوزن را بردارید. این درپوش را مستقیم به عقب بکشید تا خارج شود. آنر ا خم نکنید چون ممکن است سوزن هم خم شود. اگر سوزن خم شد از آن استفاده نکنید چون ممکن است در حین ورود به پوست شما بشکند. سعی نکنید سوزن خم شده را صاف کنید. در این موارد سوزن را عوض کنید و یا اگر این امکان برای شما وجود ندارد. کلا از آمپول دیگری استفاده کنید.
- اگر میزان دارویی که در سرنک است برای شما زیاد است اضافه آن را با فشار ملایم به دسته سرنک خارج کنید. میزانی از دارو که باید تزریق کنید را باید قبلا از پزشک و پرستار بپرسید.
- حباب هوایی را که در سرنگ است خارج نکنید. این هوا به شما صدمه ای نمیزند. آن را عمدا گذاشته اند تا تمامی دارو از سرنگ خارج شود
- با یک دست سرنگ را مانند یک قلم بین انگشتان شست و سبابه خود بگیرید. با دست دیگر قسمتی از پوست شکم یا بالای ران را بین دو انگشت شست و سبابه بگیرید. اگر راست دست هستید سرنگ را در دست راست بگیرید
- با یک حرکت سریع و ناگهانی تمام طول سوزن را درون پوستی که بین دو انگشت خود گرفته اید با زاویه 90 درجه فرو ببرید
- با فشار یک انگشت به دسته سرنگ به آهستگی و در عرض 30-20 ثانیه تمام دارو را تزریق کنید. هر چه سرعت تزریق کمتر باشد پوست محل تزریق بعدا کمتر کبود میشود
- وقتی همه دارو تزریق شد 10 ثانیه صبر کنید و سپس سوزن را از پوست خارج کرده و پوست را رها کنید. سپس بلافاصله پنبه الکلی را به مدت یک دقیقه بر روی محل خونریزی به ملایمت فشار دهید
- محل تزریق را ماساژ ندهید جون موجب میشود پوست ناحیه تزریق کبود شود. اگر بعد از تزریق احساس سوزش کردید محل را کمپرس سرد کنید
- تمام سرنگ و سوزن را بصورت یکپارچه به درون جعبه فلزی یا پلاستیکی درپوش دار بیندازید و در آن را ببندید و آن را از دسترس اطفال دور نگه دارید. قبل از انداختن سرنگ و سوزن به داخل جعبه به هیچ وجه درپوش سوزن را مجددا روی آن نگذارید
- دست های خود را مجددا با آب و صابون بشویید
- محل تزریق و ساعت و روز تزریق را در یک جدول بنویسید
- قبل از هر تزریق محل تزریق های قبلی را برای وجود علائمی مانند قرمزی، درد، گرما، تورم، تغییر رنگ و یا ترشح بازبینی کنید. اگر این علائم وجود داشت آن را به پزشک اطلاع دهید
- هر روز باید محل تزریق عوض شود. اگر امروز تزریق در طرف راست شکم یا ران است روز بعد در طرف چپ شکم یا پای چپ انجام شود
در صورت بروز موارد زیر آنرا به پزشک خود اطلاع دهید
- خونریزی از لثه یا بینی که در یکی دو دقیقه بند نیاید
- خونریزی از زخم که با فشار بر روی آن بند نیاید
- وجود خون در ادرار یا مدفوع
- سیاه رنگ شدن مدفوع
- استفراغ خونی
- خونمردگی یا کبودی های پوستی که بدون دلیل و خودبخود ایجاد شوند
- هر موقع که به سر شما ضربه شدیدی وارد میشود
- درد، تورم، قرمزی یا گرم شدن در پاها یا دست های شما
- بروز تنگی نفس
- بروز درد قفسه سینه یا طپش قلب
- احساس ضعف
- منبع-http://www.iranorthoped.ir/
آمپول انوکساپارین سدیم؛ نحوه مصرف و عوارض جانبی آن
انوکساپارین برای پیشگیری و درمان لخته های مضر خون استفاده می شود، همچنین به کاهش خطر سکته مغزی یا حمله قلبی نیز کمک می کند. این دارو با کاهش فعالیت انعقاد پروتئین ها در خون در روان سازی جریان خون موثر است.
انوکساپارین سدیم به عنوان یک داروی ضد انعقاد خون به عنوان “رقیق کننده خون” نیز شناخته می شود. انوکساپارین سدیم یک نوع هپارین محسوب می شود. از شرایطی خطر لخته شدن خون را افزایش می دهد می توان به انواع خاصی از جراحی ها (مانند تعویض مفصل زانو/ لگن و شکمی)، بی تحرکی به مدت طولانی و انواع خاصی از حمله قلبی اشاره کرد.
برای برخی شرایط پزشکی انوکساپارین در ترکیب با سایر داروهای رقیق کننده خون نیز استفاده می شود.
نحوه استفاده از آمپول انوکساپارین سدیم
قبل از شروع استفاده انوکساپارین با دقت بروشور آن را به دقت مطالعه کنید و در صورت داشتن هر گوه سوالی با پزشک خود صحبت کنید. این دارو به صورت تزریق زیر پوست طبق دستور پزشک به طور معمول یک یا دو بار در روز در ناحیه شکم (حداقل با فاصله 2 اینچ از ناف) انجام می شود. دقت داشته باشید نباید به ماهیچه تزریق شود.
دوز و طول درمان بر اساس وضعیت پزشکی فرد و نحوه پاسخ به درمان تعیین می شود. حتی در برخی موارد وزن و سن نیز در تعیین میزان آن دخیل است. برای بهره مندی از مزایای آن باید به طور مرتب استفاده کنید. برای کمک به یادآوری مصرف آن هر روز در زمان (های) مشخصی استفاده شود.
در صورت مصرف آن در خانه تمام دستورالعمل های آماده سازی و استفاده آن را از متخصص مراقبت های بهداشتی خود و از روی بسته محصول بیاموزید. دقت داشته باشید قبل از استفاده این محصول را از نظر بصری ذرات یا تغییر رنگ بررسی کنید.
در صورت وجود تغییر در هر یک از موارد از مصرف آن خودداری کنید. قبل از تزریق هر دوز محل تزریق را با الکل مالش دهید. هر بار محل تزریق را برای کاهش آسیب زیر پوست تغییر دهید. برای به حداقل رساندن کبودی از مالش محل تزریق خودداری کنید. دقت داشته باشید نحوه نگهداری و دور ریختن ایمن لوازم پزشکی را بیاموزید.
علاوه بر این، این دارو به صورت تزریق وریدی طبق دستور پزشک تجویز و استفاده می شود. احتمال می رود تحریک خفیف، درد، کبودی، قرمزی و تورم در محل تزریق ایجاد شود. خستگی یا تب نیز از عوارض احتمالی آن محسوب می شود. در صورت تداوم یا تشدید هر یک از این عوارض بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.
به یاد داشته باشید پزشک با علم بر بروز عوارض جانبی آن را برای شما تجویز کرده، بنابراین وی تشخیص داده مزایای آن برای شما بیش از عوارض جانبی آن است. البته بسیاری از افراد هم که از این دارو استفاده می کنند عوارض جانبی جدی ندارند.
در صورت تاثیر بیش از حد این دارو بر پروتئین های انعقادی خون می تواند باعث بروز خونریزی شود. در صورت مشاهده علائم جدی خونریزی:
درد/ تورم/ ناراحتی غیرمعمول، خونریزی غیرمعمول یا طولانی مدت، کبودی غیرمعمول یا آسان، ادرار تیره رنگ، مدفوع سیاه رنگ، سردرد شدید، گیجی، تغییرات بینایی، سرگیجه غیرمعمول، غش، تشنج، ضعف و بی حسی.
بروز واکنش آلرژیک بسیار جدی نسبت به این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی از جمله بثورات، خارش/ تورم (به ویژه صورت/ زبان/ گلو)، سرگیجه شدید و مشکل تنفسی بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
این لیست کاملی از عوارض جانبی احتمالی مصرف این دارو نیست. در صورت مشاهده سایر عوارضی که در بالا ذکر نشده با پزشک خود صحبت کنید.
موارد احتیاط پیرامون استفاده از انوکساپارین سدیم
قبل از استفاده از انوکساپارین در صورت داشتن حساسیت نسبت به آن، حساسیت نسبت به محصولات هپارین یا گوشت خوک یا هر گونه حساسیت دیگر پزشک خود را در جریان قرار دهید. انوکساپارین سدیم حاوی مواد غیرفعال است که می تواند باعث بروز واکنش های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود.
قبل از استفاده از انوکساپارین درباره سابقه پزشکی به ویژه دریچه های قلب مصنوعی، بیماری کلیوی، بیماری کبد، خونریزی/ مشکلات مربوط به خون (مانند تعداد کم پلاکت ها)، تعداد کم پلاکت ها پس از درمان قبلی هپارین، سکته مغزی، فشار خون بالا، برخی مشکلات چشمی (مانند رتینوپاتی دیابتی)، برخی مشکلات معده/ روده (مانند زخم های فعال یا اخیر)، عمل یا سوراخ شدن اخیر ستون فقرات، مشکلات ستون فقرات (مانند تغییر شکل ستون فقرات)، چشم/ مغز/ نخاعی و جراحی اخیر مربوط به ناف را به پزشک اطلاع دهید.
هنگام مصرف این دارو نوشیدن الکل را محدود یا به طور کامل قطع کنید زیرا خطر خونریزی معده را افزایش می دهد. قبل از انجام هرگونه عمل جراحی پزشک یا دندانپزشک خود را در مورد تمام داروهای مصرفی خود از جمله داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی مطلع کنید.
برای کاهش احتمال بریدگی، کبودی یا جراحت با اشیاء تیز مانند تیغ و ناخن گیر احتیاط کنید و از فعالیت هایی مانند ورزش های تماسی نیز خودداری کنید. افراد مسن ممکن است نسبت به بروز عوارض جانبی این دارو به ویژه خونریزی حساس تر باشند.
در دوران بارداری این دارو فقط در مواقع ضروری مورد استفاده قرار می گیرد. خطرات و مزایا را با پزشک خود در میان بگذارید. زنان باردار با دریچه های مصنوعی قلب نیاز به نظارت دقیق دارند. هنوز مشخص نیست آیا این دارو به شیر مادر منتقل می شود یا خیر، بنابراین قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
فعل و انفعالات انوکساپارین سدیم
تداخلات دارویی نحوه عملکرد داروها را تغییر داده یا خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش می دهد. البته این سند شامل همه تداخلات دارویی احتمالی نیست. فهرستی از تمام داروهای مورد استفاده خود از جمله داروهای تجویزی/ بدون نسخه و محصولات گیاهی تهیه کرده و آن را با پزشک و داروساز خود به اشتراک بگذارید. بدون تایید پزشک داروی خود را شروع، متوقف یا دوز آن را تغییر ندهید.
از داروهایی که با این دارو تداخل دارد می توان به میفپریستون اشاره کرد. این دارو برخی اوقات همراه با داروهای دیگر دارای “رقیق کنندگی خون” یا اثرات ضدپلاکتی مانند آسپرین، کلوپیدوگرل یا وارفارین استفاده می شود.
هنگام تجویز این ترکیبات توسط پزشک برای به حداقل رساندن خطر خونریزی نیاز به نظارت دقیق تری وجود دارد، بنابراین تمام قرارهای پزشکی و آزمایشگاهی خود را به دقت پیگیری کنید. برچسب همه داروهای تجویزی و بدون نسخه را با دقت بررسی کنید زیرا بسیاری از داروها حاوی مسکن ها یا کاهش دهنده های تب هستند (داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن، ناپروکسن یا آسپرین) که در صورت استفاده با انوکساپارین خطر خونریزی/ اثر ضدپلاکتی را افزایش می دهد.
با این حال، در صورت تجویز پزشک مبنی بر استفاده از دوز پایین آسپرین برای پیشگیری از حمله قلبی یا سکته مغزی (به طور معمول 81 تا 162 میلی گرم در روز) باید مصرف آن را ادامه دهید مگر اینکه پزشک تجویز دیگری داشته باشد.
مصرف بیش از حد انوکساپارین سدیم
در صورت مصرف بیش از حد و بروز علائم جدی مانند از دست دادن یا مشکل تنفس با اورژانس تماس بگیرید. از علائم مصرف بیش از حد انوکساپارین سدیم می توان به خونریزی زیاد و کبودی اشاره کرد. در نظر داشته باشید این دارو برای شما تجویز شده، بنابراین از توصیه مصرف آن به دیگران خودداری کنید.
برخی آزمایش ها مانند شمارش خون از جمله پلاکت ها، بررسی مدفوع باید به صورت دوره ای برای نظارت بر پیشرفت روند درمان یا بررسی بروز عوارض جانبی انجام شود. آزمایش های اضافی دیگر (سطوح خونی آنتی فاکتور Xa) باید در موارد خاصی انجام شود، به ویژه در صورت ابتلا به بیماری کلیوی، بارداری و دارا بودن دریچه های قلب مصنوعی که مشاهده شود آیا انوکساپارین خوب عمل کرده است یا خیر.
دوز از دست رفته انوکساپارین سدیم
در صورت فراموش شدن یک دوز به محض یادآوری از آن استفاده کنید، اما در صورت نزدیکی به زمان دوز بعدی از استفاده دوز فراموش شده خودداری کنید. از دوز بعدی خود در زمان معمول استفاده کنید و برای جبران میزان دوز را دو برابر نکنید.
نحوه نگهداری انوکساپارین سدیم
انوکساپارین سدیم در دمای اتاق و دور از نور و رطوبت نگهداری شود و در مکان هایی مانند حمام قرار داده نشود. همه داروها را از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگه دارید. ویال های دوزهای متعدد را بیش از 28 روز پس از نخستین استفاده نگهداری نکنید.
دارو را داخل چاه توالت یا فاضلاب نریزید مگر اینکه انجام این کار در محل زندگی شما مجاز باشد. برای منقضی کردن این دارو باید آن را به درستی دور بیندازید می توانید با داروساز یا شرکت دفع زباله محلی خود مشورت کنید.
مترجم: الهه زارعی
