عطش به حسی گفته می شود که در زمان نرسیدن آب کافی و یا کاهش میزان آب بدن از یک حد خاص در فرد ایجاد می شود. این حس را می توان گاهی اوقات با نوشیدن آب از بین برد اما برخی از زمان ها میزان آب بدن تاحدی کاهش یافته که حتی با نوشیدن آب نیز این عطش از بین نمی رود.
عطش چیست؟
عطش همان تشنگی تعبیر می شود و تشنگی هم نیاز به نوشیدن آب است. این نیاز زمانی بروز پیدا می کند که بدن در مقابل کم آبی که با آن مواجه شده واکنش نشان می دهد. کم آب شدن بدن نیز زمانی رخ می دهد که آب دفع شده از بدن بیشتر از مقدار جذب آب باشد. از سوی دیگر، عطش به نوعی تشنگی مفرط نیز تعبیر می شود که در گرمای شدید و کم آبی های طولانی مدت یا ورزش های طولانی و سنگین رخ می دهد. وقتی بدن کم آب می شود، بزاق دهان را می گیرد و احساس خشکی دهان به وجود می آید. اگر در این مرحله کمبود آب جبران نشود، احساس ضعف، خستگی و سردرد ایجاد می شود. تشنگی در اصل علامت خطری برای کم شدن مایعات بدن است. کاهش مایعات نیز می تواند در اثر تعریق زیاد، اسهال، استفراغ، تب، آفتاب سوختگی یا رژیم غذایی اتفاق بیفتد.
حواس تان به میزان آب بدن تان باشد
آنچه مسلم است همه برای ادامه حیات و فعل و انفعالات درون بدن به آب نیاز دارند و این میزان نیاز به طور متوسط ۸ تا ۰۱ لیوان است که در کودکان کمتر است اما در بزرگسالان تغییری نمی کند. چه بسا افراد مسن که نسبت به نیاز بدن شان به آب کمتر حساس می شوند اما باید ۸لیوان آب را حتما در طول روز مصرف کنند تا سلول های بدن دچار کم آبی نشوند. در مورد افراد دیابتی به دلیل ماهیت بیماری که افزایش دفع ادرار را به همراه دارد، نیاز بیشتری به آب دارند که بسته به سطح قندخون باید با پزشک معالج در مورد میزان مصرف آب مشورت کنند. بسته به سطح فعالیت افراد و قرارگیری آن ها در معرض گرما میزان مصرف تغییر می کند و افراد به طور معمول آب را از طرق مختلف در طول روز از دست می دهند بنابراین باید بسته به میزان فعالیت میزان دریافت آب را تنظیم کرد.
روش رفع عطش
آب به طور معمول به دلیل تنفس، تعریق، ادرار و مدفوع از دست می رود. در همین زمان است که مکانیسم تشنگی به وجود می آید و بدن به نوعی نشان می دهد که به آب نیاز دارد. بنابراین نوشیدن آب کافی و فراوان بسیار اهمیت دارد. در فصول گرم سال و به ویژه تابستان که آب بیشتری از طرق مختلف از دست می رود، عطش و تشنگی زودتر بروز پیدا می کند. راهکار اصلی رفع عطش در اصل نوشیدن میزان کافی آب است در کنار آب می توان از نوشیدنی هایی مانند چای کمرنگ و آبمیوه های متفاوت نیز برای رفع تشنگی استفاده کرد. به این نکته باید توجه کنید، برای تامین آب مورد نیاز بدن نباید از نوشیدنی های ناسالم استفاده کرد؛ مثلا مصرف زیاد برخی نوشابه های گازدار و کافئین دار عوارض جسمی دارند و موجب کاهش کلسیم بدن می شوند.
خوردن ناگهانی آب فراوان می تواند مشکلات گوارشی و سوء هاضمه در فرد ایجاد کند. توصیه می شود بدن به چنین حالتی نرسد و هر نیم تا یک ساعت باید دست کم نیم فنجان آب به بدن رساند
چای با تشنگی چه می کند؟
آب مایعی است که در تمام واکنش های بدن شرکت دارد و وجود آن برای فعل و انفعالات مختلف در بدن و در نتیجه ادامه حیات انسان الزامی است. آب نیز مانند هوا و غذا یکی از ضروریت های زندگی است. بنابراین باید همیشه و به صورت مداوم به بدن برسد و در زمان تشنگی هیچ چیز نمی تواند جایگزین آب شود. چای نوشیدنی است که به دلیل داشتن مواد آنتی اکسیدان و ضد سرطان برای بدن مفید است اما هیچ گاه جایگزین مناسبی برای آب نیست. چای به دلیل خاصیت مدر بودن باعث می شود، مقدار بیشتری از آبی که از طرق مختلف به بدن می رسد، دفع شود. به طور کلی توصیه می شود، افراد هنگام تشنگی درصورت دسترسی به آب از این نوشیدنی استفاده کنند.
خوراکی های ضد تشنگی
فیبرها در نگهداری آب نقش مهمی دارند بنابراین خوراکی های فیبردار گزینه های مناسبی هستند. علاوه بر میوه ها، سبزی ها هم منبع بسیار مناسب فیبر و در نتیجه آب هستند. کاهو، خیار، کرفس و سبزی خوردن چون آب را در خود نگه می دارند باعث استمرار و تداوم آب رسانی به بدن می شوند. در مقابل برخی خوراکی ها مانند انواع شیرینی و کباب و جگر تشدید کننده تشنگی هستند و در فصول گرم سال که احتمال کم آبی بیشتر است باید از خوردن آن ها پرهیز کرد.
میوه های تابستانی تشنگی را برطرف می کنند؟
میوه ها علاوه بر نقشی که در تامین ویتامین ها، مواد معدنی، آنتی اکسیدان ها و فیبر مورد نیاز بدن دارند، نقش مهمی نیز در پیشگیری و درمان انواع سرطان، بیماری های قلبی عروقی، سکته مغزی، پوکی استخوان، دیابت و چاقی ایفا می کنند. علاوه بر این، آن ها به طور کلی یکی از منابع حاوی آب هستند و می توان بخشی از نیاز بدن به آب را از طریق میوه ها تامین کرد. میوه ها در ساختمان خودشان فیبر دارند و این فیبر در دستگاه گوارش باعث ماندگاری آب و تحویل تدریجی آب به جریان خون می شود و به این ترتیب تاخیر زیادی در احساس تشنگی به وجود می آید اما باید دانست که بدن نیاز به آب خالص هم دارد و روزانه ۸ لیوان آب برای ادامه حیات و حفظ آن ضروری است که بخشی از آن را می توان از طریق میوه ها به دست آورد.
خاک شیر و عرقیجات گیاهی می توانند رفع عطش کنند
به طور کلی ۲ مسئله مطرح است، یکی نیاز بدن به آب و دیگری احساس تشنگی. زمانی که درباره احساس تشنگی بحث می شود برخی از نوشیدنی ها مثل شربت آبلیمو که به دلیل وجود آبلیمو در آن باعث ترشح بزاق بیشتر می شوند، احساس تشنگی را زودتر برطرف می کنند ولی این به آن معنا نیست که نیاز بدن به آب تامین شده است. نوشیدنی مانند خاک شیر به دلیل داشتن دانه های خاک شیر که آب را درون خود حبس می کند و چند برابر ظرفیت می تواند ذخیره آب داشته باشد در زمان تشنگی نوشیدنی بسیار مناسبی است. این دانه ها در دستگاه گوارش آب را در داخل خود نگه می دارند و به تدریج آن را به بدن تحویل می دهند و نیاز بدن را در مدت طولانی تر نسبت به آب تامین می کنند. نوشیدنی دیگری که می توان نام برد تخم شربتی است که عملکردی مشابه خاک شیر دارد و به دلیل نگه داشتن آب درون خود باعث می شود، فرد دیرتر احساس تشنگی کند اما از آن جا که این نوشیدنی ها با شکر مصرف می شوند باید در میزان استفاده از آن ها احتیاط کرد چون مصرف بیش از اندازه آن ها موجب اضافه وزن و چاقی می شود. بهتر است آنها را یا بدون شکر یا با حداقل شکر مصرف کرد.
خنکی آب تاثیری دارد؟
میزان خنکی آب می تواند در رفع علائم تشنگی موثر باشد. یکی از وظایف آب تنظیم دمای بدن است. زمانی که فرد دچار کم آبی می شود، بالطبع دمای بدن نیز دچار تغییراتی شده و علائم نسبت به کم آبی شدیدتر می شود. زمانی که آب خنک همراه با یخ مصرف می شود چون دمای بدن را به خصوص در قسمت فوقانی دستگاه گوارش برای مدت کوتاهی پایین می آورد، احساس لذت بخش تری دارد ولی این موضوع ربطی به نیاز سلول های بدن به آب ندارد. به هرحال بدن به مقدار معینی آب نیاز دارد و دمای آن آب اهمیت چندانی ندارد مگر در حالت گرمازدگی. در گرمازدگی که فرد دچار بی حالی می شود یکی از درمان ها غوطه ور کردن فرد در یخ است اما در حالت رفع تشنگی نوشیدن آب یخ مزیتی از لحاظ سلامت بر نوشیدن آب با دمای معمولی ندارد. حتی در مواردی ممکن است شوک حرارتی نیز به فرد وارد شود.
