گاهی اوقات مادر به دلایل مختلف توانایی شیر دادن به فرزندش را ندارد ، در این شرایط مادر ناگزیر است از شیر خشک برای تغذیه ی کودکش استفاده کند. اما آیا این ماده ی غذایی تمام فامتور های شیر مادر را در بردارد و می تواند غذای کاملی برای کودک باشد؟
با همه چیزهایی که درباره مضرات ندادن شیر مادر به شیرخواران گفته ایم، در برخی از موارد خاص به توصیه پزشکان مادران مجبورند فرزند دلبندشان را با شیرخشک تغذیه کنند.آماده کردن شیرخشک برای شیرخوار مثل آشپزی نیست که مجبور باشید چند ساعت وقت برای آن بگذارید فقط کافی است چند قاشق شیر را در مقداری آب جوشیده بریزید و خوب تکان دهید اما همین کار ساده نکات مهمی دارد که هر مادری اگر مجبور است به هر دلیلی به فرزندش شیرخشک دهد، باید آنها را رعایت کند…
به خصوص اینکه امکان ابتلا به اسهال کودکانی که شیرخشک می خورند بیشتر است و در معرض بیماری های بیشتری هستند.
سیستم ایمنی بدن شیرخوار هنوز به خیلی از میکروب ها ایمن نشده است. پس باید شیرخشک را بنا به تجویز متخصص اطفال با مقدار مشخص به فرزندتان بدهید و هنگام تهیه شیر تمام نکته های بهداشتی را رعایت کنید:
تاریخ مصرف قوطی:
به هیچ وجه شیرخشک تاریخ گذشته به فرزندتان ندهید. ممکن است شما و همسرتان تصمیم بگیرید برای صرفه بیشتر اقتصادی چند کارتن شیرخشک تهیه کنید. در چنین موقعیتی باید دقیقا حساب کنید فرزندتان تا یک مدت زمان مشخص چقدر شیر مصرف می کند تا تاریخ مصرف شیرها نگذرد.
ظاهر قوطی:
قوطی شیرخشک باید فاقد فرورفتگی باشد. در غیر این صورت ممکن است لایه قلع اندود داخل قوطی ترک بخورد و باعث فساد پودر داخل آن شود.
شرایط نگهداری:
گرما و سرمای شدید، مواد تشکیل دهنده شیرخشک را خراب می کنند بنابراین قوطی شیرخشک را در جای خشک و خنک نگه دارید. نگهداری شیرخشک در یخچال کار درستی نیست و بهترین محل نگهداری آن، کابینتی دور از اجاق، فر، کانال های دستگاه های تهویه و لوله های آب گرم است. دمای بهینه نگهداری شیرخشک ۲۴ ۱۲ درجه سانتی گراد است. از نگه داشتن قوطی های شیرخشک در فریزر یا در معرض نور مستفیم آفتاب خودداری کنید.
آماده سازی شیرخشک ۱۲ مرحله دارد
۱) با دقت تمام قسمت های شیشه، سرشیشه، پستانک، پیمانه شیرخشک، واشر شیشه، شیشه شور و… را بشویید. از آنجا که توصیه شده به کودک زیر ۶ ماه هیچ ماده ای جز شیر ندهید، بهتر است شستشو را در ماشین ظرفشویی (چون آب را داغ می کند)، انجام دهید. وسایل پلاستیکی را در قسمت مخصوص ماشین قراردهید. اگر ماشین ظرفشویی ندارید، تمام این وسایل را در ظرف آب در حال جوش بیندازید و بگذارید ۵ دقیقه بجوشند. بعد از این مدت، آنها را از آب درآورید و بگذارید خشک شوند. اگر همان لحظه به آنها نیاز دارید، از حوله ظرف شویی پر از باکتری برای خشک کردنشان استفاده نکنید و به جای آن دستمال کاغذی تمیز به کار ببرید.
۲) قبل از باز کردن در قوطی، حتما در آن را خوب بشویید.
۳) دست هایتان را حداقل به مدت ۲۰ ثانیه خوب با آب گرم و صابون بشویید و با دستمال کاغذی تمیز خشک کنید (نه حوله ای که همه از آن استفاده می کنند).
۴) طبق دستوری که برای تهیه شیرخشک روی قوطی درج شده، عمل کنید. اگر آب کم بریزید، کار کلیه های فرزندتان شدیدتر و بدنش کم آب می شود. افزودن بیش از حد آب هم نیاز به کالری و موادمغذی بدن فرزندتان را فراهم نمی کند.
۵) حتما برای تهیه شیر، آب را چند دقیقه بجوشانید سپس با شیرخشک مخلوط کنید. یادتان باشد آب معدنی لزوما استریل نیست حتی اگر آن را تصفیه کنید.
۶) شیری که حاضر کرده اید در دمای اتاق قرار ندهید تا خنک شود و فورا آن را به یخچال منتقل کنید.
۷) اگر فرزندتان شیری که از یخچال برایش خارج کرده اید ظرف ۱ ساعت نخورد، حتما آن را دور بریزید زیرا باکتری های دهان فرزندتان در این مدت وارد شیر شده و آن را آلوده کرده اند. مصرف چنین شیری باعث بیماری کودک می شود.
۸) برای پیشگیری از دور ریختن شیر صبح مقداری شیر درست کنید و در هر نوبت حدود ۱۲۰ ۱۰۰ میلی لیتر آن را در شیشه فرزندتان بریزید.
۹) دمای اتاق برای رشد و تکثیر باکتری های شیر بسیار مناسب است پس شیر گرم را بلافاصله به فرزندتان بدهید. از حرارت دادن شیری که یک بار گرم شده، بپرهیزید.
۱۰) اگر می خواهید فرزندتان را بیرون ببرید، شیرش را در پوشش های عایق حرارت قرار دهید.
۱۱) به ازای هر کیلوگرم از وزن شیرخوار، باید هر بار ۱۵۰ ۱۰۰ میلی لیتر شیرخشک به او بدهید.
علایم مسمومیت با شیر
معمول ترین حساسیت کودکان، حساسیت به پروتئین های شیر گاو است. این پروتئین در شیرخشک هم وجوددارد. علایم حساسیت به شیر خشک عبارتند از: خارش، قرمزی، اگزما (زواید فلس دار و خشک روی پوست به خصوص روی پیشانی) و استفراغ.
بهتر است بعد از دادن شیرخشک به فرزندتان، مراقب علایمی از قبیل پریشانی، بی قراری و گریه بیش از حد یا قرمز شدن ناحیه مقعد که با کرم زینک?اکساید برطرف نشود، باشید. گاهی هم حساسیت باعث دفع مدفوع خیلی سفت یا خیلی شل و بدبو می شود. اگر این نشانه ها را در فرزندتان مشاهده کردید، قبل از خرید یک نوع جدید شیرخشک، او را نزد متخصص اطفال ببرید و شیرخشک پیشنهادی او را تهیه کنید.
مسمومیت های غذایی را جدی بگیرید زیرا ممکن است در کودکان باعث از دست رفتن آب بدن، نارسایی کلیه و مرگ شوند.
انواع شیر کودک
شیرهایی که کودک مصرف می کند، اقلا به ۶ دسته زیر تقسیم می شود:
شیرخشک تهیه شده از شیر گاو:
پروتئین های شیرگاو به انواع ساده تر تجزیه شده اند تا برای کودک قابل هضم باشند.
شیر تهیه شده از پروتئین سویا:
این شیر برای شیرخوارانی که به پروتئین های شیر حساسیت دارند تجویز می شود.
شیر فاقد لاکتوز:
قند لاکتوز آن تجزیه شده زیرا بدن برخی از شیرخواران نمی تواند قند شیر(لاکتوز) را تجزیه کند.
شیر فراهیدرولیز شده:
برای شیرخوارانی که به انواع معمولی شیرخشک حساسیت دارند؛ پروتئین های این شیر بسیار ساده ترند.
شیر مخصوص نوزادان نارس:
مقدار پروتئین و کالری بیشتری به کودک می رسانند و به راحتی هضم و جذب می شوند.
شیرهای غنی شده:
برای شیرخواران با نیازهای تغذیه ای مخصوص.
